Blijkbaar kan het alvast in het voetbal wel, dat tous ensemble
Barbara Debusschere is journalist.
Vreugde en trots. Vaderslandsliefde en een driekleurig volksfeest in hellhole Brussel. Je buurman met zijn afkeer tegenover migranten die nu zijn liefde uitschreeuwt voor Belgen met roots in Congo, Marokko.
Het lijkt hocus-pocus, wat onze bronzen jongens vanuit Rusland met dit land hebben uitgespookt.
Met iedere briljante dribbel, pass of goal ramde het nationale elftal het er dieper in. Wij zijn niet per se dat hopeloos verbrokkelde land verdeeld in kampen van Vlamingen versus Walen, ‘echte’ Vlamingen versus ‘mensen met migratie-achtergrond’, moslims versus niet-moslims. Wij zijn niet per se dat land dat nauwelijks een land is en verzuipt in benepen, discriminerende identiteitspolitiek en bescheidenheid.
Of zoals de internationale pers bericht: ‘Dit was het wereldkampioenschap dat de Belgen verenigde’ (Reuters) en ‘Dit team toont dat nationaliteit iets subtieler kan zijn dan bloed-en-bodem’ (Financial Times). Van de pure weeromstuit verstilden de gebruikelijke leveranciers van zuur gehakketak.
Natuurlijk is de roes van winnen en zal racisme nu niet verdwijnen. Natuurlijk is het tijdelijk. Natuurlijk vinden we nu niet plots massaal dat de structurele discriminatie in onderwijs en werk aanpakken de hoogste prioriteit is. En natuurlijk zitten Fellaini, Chadli en co. niet in die ploeg omdat ‘multiculturele’ recepten beter werken, maar enkel omdat ze bij de besten zijn.
Maar ze hebben ons wel iets gegeven dat langer kan meegaan dan tricolore wangenverf: een enorme spiegel waarin we eens een andere realiteit zien. Waarin we zien wie en wat we ook kunnen zijn, namelijk een hecht, solidair, efficiënt, bevlogen topteam waarin enkel kwaliteit en gedrevenheid tellen en verschillen in kleur, religie, taal er niet toe doen.
De Duivels hebben ons iets gegeven dat langer kan meegaan dan tricolore wangenverf: een enorme spiegel waarin we eens een andere realiteit zien
Wie dat niet voor mogelijk hield is geïnjecteerd met krachtige bewijzen van het tegendeel. Blijkbaar kan het alvast in het voetbal wel, dat tous ensemble. En blijkbaar hebben erg veel mensen er geen enkel probleem mee zich daar, minstens tijdelijk, mee te identificeren.
Doorgaans krijgen we echter vooral beelden en verhalen voorgeschoteld die net wederzijdse aversie moeten voeden. Machthebbers en media zijn daarin doorslaggevend. Maar ook ouders en leerkrachten, bakkers en tandartsen, advocaten en verplegers – iedereen dus – kiest welk stuk van de realiteit hij of zij wil zien en benadrukken.
Zal wat ze ons tonen over wie we kunnen zijn niet meer blijken dan een glanzende zomerherinnering, of gaan we er, in onze eigen levens, op de een of andere manier, op onze manier mee aan de slag?
Die bal ligt in ons kamp.