Stad laat middeleeuwse kademuur integreren in nieuwe vliet

Archeologen hebben de bijzonder goed bewaarde kademuur blootgelegd op een bouwwerf in de Zakstraat, zo’n 2 meter onder het huidige straatniveau. “Iedereen is het erover eens dat dit een mooi stuk natuurstenen muur is met historische waarde”, zegt projectontwikkelaar Philip Van Loon. Als promotor van de site waar binnenkort vier luxeappartementen verrijzen, investeerde hij zo’n 100.000 euro in het archeologisch onderzoek.

“Hij is wettelijk niet verplicht om vondsten te bewaren”, zegt Greet Geypen (Open Vld), schepen van Monumentenzorg. Dus was de teloorgang van de opgegraven kademuur eveneens een mogelijkheid, ook al is hij eeuwenoud. Zeker uit de 13de of 14de eeuw dateert hij, vermoeden specialisten. “Ik wil niet de geschiedenis ingaan als de man die geen respect heeft voor erfgoed in Mechelen. Daarvoor ben ik als Mechelaar te trots op het verleden van onze stad”, stelt Van Loon.

Niet op huidige plek

Enkele jaren geleden vormde Van Loon het historische Hof Van Palermo naast de toekomstige vliet om tot woningen. Over de toekomst van de archeologische vondst zaten de projectontwikkelaar en de betrokken diensten van de stad woensdagmiddag samen rond de tafel. “Het is een constructief overleg geworden, met als resultaat dat wij de kademuur bewaren voor het nageslacht”, vertelt schepen Geypen.

Op de plek waar hij zich momenteel bevindt, is dat om drie redenen niet mogelijk. De muur zit er te diep in de grond. De houten fundering waar hij ondergronds eeuwenlang op rust, komt nu in contact met de buitenlucht. “Daardoor gaat de staat van de houten palen snel achteruit en kunnen ze de muur uiteindelijk niet meer dragen. Om verdere degradatie te voorkomen, hebben we al een aantal palen verwijderd. Op basis daarvan kunnen we de kademuur vrij exact dateren. Bijvoorbeeld door het tellen van de jaarringen”, legt Bart ­Robberechts van de stedelijke dienst archeologie uit.

Bovendien is er ook al een vergunning afgeleverd voor de bouw van een ondergrondse parkeergarage. Om die reden wordt de kademuur binnenkort voorzichtig ontmanteld. “De hoekstenen gaan we zelfs nummeren om ze steen per steen te ontmantelen en op pallets te stapelen”, legt Philip Van Loon uit. In afwachting van reconstructie worden ze tijdelijk overgebracht naar het stadsmagazijn.

Voor de ontmanteling laat de stad van de vondst nog een 3D-opname maken door het gespecialiseerde Mechels bedrijf Argus Vision. Het is voor het eerst dat dit gebeurt en het geeft een erg gedetailleerd beeld van de muur voor latere heropbouw. “De opname geeft ons ook de kans om deze vondst later beter te ontsluiten voor het publiek. Dat zou niet alleen gebeuren met een informatiebord, maar ook via een app waarmee je de beelden van de kademuur op de oorspronkelijke plaats kunt bekijken”, vertelt Greet Geypen. “Je kan zelfs zo ver gaan dat je mensen de indruk geeft dat ze echt rondwandelen op de site. Al is het nog niet duidelijk of we dat voor deze site ook gaan doen”, zegt Jonas Van de Winkel van Argus Vision.

Ontwerp aanpassen

Het is in elk geval de bedoeling om de kademuur op een of andere manier te integreren in de nieuwe vliet die wordt aangelegd tussen de Munt- en de Zakstraat. De realisatie daarvan kan nog een jaar duren. Het ontwerp wordt er ondertussen voor aangepast.

“Volgens een van onze ambtenaren van Openbare Werken bestaat zelfs de kans dat wij nog stukken kademuur aantreffen. Toch willen wij in dit geval het zeker voor het onzekere nemen”, zegt de schepen nog.