De vijand van je vijand is inderdaad je vriend: wiskundig model bevestigt theorie over harmonie in sociale relaties
De vijand van je vijand is inderdaad je vriend. Dat hebben onderzoekers van de Northwestern University in de VS bewezen met een nieuw wiskundig model. Ze bevestigen zo een populaire theorie die teruggaat tot de jaren 40 van de vorige eeuw over hoe mensen harmonie in hun sociale relaties nastreven.
Het is een populaire theorie die teruggaat tot de jaren 40 van vorige eeuw. Toen legde de Oostenrijkse psycholoog Fritz Heider zijn socialebalanstheorie op tafel. Volgens hem streeft de mens van nature naar harmonie in zijn sociaal leven.
Heiders model werkte met groepjes van 3 mensen. Hij kwam tot vier stellingen:
- een vijand van een vijand is een vriend
- een vriend van een vriend is een vriend
- een vriend van een vijand is een vijand
- een vijand van een vriend is een vijand
Wie deze principes hanteert, zou tot een harmonieus sociaal leven komen. Het kan natuurlijk ook dat relaties uit balans raken, bijvoorbeeld als 3 mensen elkaar niet kunnen hebben (een vijand van een vijand die een vijand blijkt). Dat zou tot angst en spanning leiden, wat we uiteraard liever vermijden.
Te weinig data
Het bleek moeilijk om de theorie ook effectief te bewijzen aan de hand van data. Vaak was het probleem dat er gewoon te weinig of onvolledige data voorhanden waren, omdat echte sociale netwerken verschillen van de modellen. De meeste netwerkmodellen waren te eenvoudig, vergeleken met de complexere realiteit.
Een team van de Northwestern University in Illinois heeft op basis van statistiek en fysica naar eigen zeggen nu wél het bewijs gevonden. Ze zijn erin geslaagd om met twee extra factoren rekening te houden: in het echte leven kent niet iedereen iedereen, en sommige mensen zijn positiever ingesteld dan andere.
Van bitcoins tot consumentenreviews
De onderzoekers gebruikten gegevens uit vier grote datasets: commentaren op de socialenetwerksite Slashdot, uitwisselingen tussen Amerikaanse Congresleden, interacties tussen bitcoinhandelaars en reviews van consumenten op de reviewsite Epinions.
"We hebben altijd geloofd dat sociale intuïtie werkt, maar we wisten niet waarom. Het kwam erop aan het theoretisch model erachter te zoeken", zegt mede-auteur van de studie István Kovács van Northwestern University. "Eindelijk kunnen we de conclusie trekken dat sociale netwerken kloppen met wat 80 jaar geleden gezegd werd", zegt hoofdauteur Bingjie Hao.
Beter het politieke landschap begrijpen
De onderzoekers zeggen dat de studie toelaat om beter politieke polarisatie en internationale relaties te begrijpen. In die zin zou hun model ook kunnen helpen om de polarisatie in het politieke landschap te verbeteren. Dat is iets voor een toekomstige studie.
Ook voor het begrijpen van verbindingen tussen neuronen in onze hersenen, of zelfs voor het combineren van bepaalde medicijnen zou het onderzoek nuttig zijn. "De studie van sociale netwerken was een ideale omgeving om te oefenen en dingen te verkennen, maar we willen verder gaan dan vriendschapsbanden en kijken naar complexere netwerken", zegt Kovács daarover.
Meer lezen? De studie is net verschenen in het vakblad Science Advances.