Kinderloosheid zal wellicht toenemen: "Uitstel op jongere leeftijd, wordt niet gecompenseerd op latere leeftijd"
De kinderloosheid in ons land zal in de toekomst wellicht verder toenemen. Dat concludeert demograaf Karel Neels (Universiteit Antwerpen) in een analyse waarover de krant De Standaard bericht. Mensen starten op steeds latere leeftijd met kinderen, maar de geboortecijfers bij dertigers compenseren niet de verdere daling bij twintigers. "Van uitstel komt afstel", klinkt het.
Eerste vaststelling: vrouwen beginnen steeds later aan kinderen. "In 2009 had ongeveer 50 procent van de vrouwen nog geen kind op de leeftijd van 30 jaar. In de recentste cijfers is dat gestegen tot meer dan 60 procent van de vrouwen", zegt Karel Neels.
Tweede vaststelling: het feit dat twintigers steeds vaker de start van gezinsvorming uitstellen, wordt maar gedeeltelijk gecompenseerd door dertigers. "De kans dat vrouwen vanaf de leeftijd van 30 een eerste kind krijgen, is al 10 à 15 jaar stabiel", stelt demograaf Neels vast. Daar botsen we dus kennelijk op een grens.
"Het uitstel dat op jongere leeftijd plaatsvindt, lijkt niet meer gecompenseerd te worden door veranderingen op latere leeftijd", legt demograaf Neels uit. "Naar de toekomst zal dat er wellicht toe leiden dat de kinderloosheid zal toenemen."
Afstel
Neels spreekt over een toename van kinderloosheid die mogelijk ook ongepland is. "Uit onderzoek blijkt dat veel vrouwen van 30 à 35 jaar best wel nog plannen hebben voor een gezin, maar je ziet aan de cijfers dat het op die leeftijd er vaak minder van komt dan bij vrouwen die minder lang uitstellen.
Met andere woorden: van uitstel dreigt afstel te komen. De kans om kinderen te krijgen op oudere leeftijd, ligt sowieso lager dan bij twintigers. "Het maakt dat voor een grotere groep vrouwen gezinsvorming niet meer zal lukken."
"Van vrouwen die uitstellen tot de leeftijd van 30 jaar, verwachten we dat tot zo'n 40 procent kinderloos zal blijven. Voor vrouwen die uitstellen tot 35 jaar, is dat zelfs 65 procent."
Ondersteuning
Demograaf Karel Neels ziet verschillende contextuele factoren die mogelijk een rol spelen. "De arbeidsmarkt maakt het niet altijd makkelijk voor jongvolwassenen, de huisvestingsmarkt met prijzen die escaleren, relaties die wellicht minder stabiel zijn, enzovoort. We mogen dus zeker jongvolwassenen of vrouwen niet met de vinger wijzen"
Neels pleit voor ondersteunende maatregelen zoals flexibel ouderschapsverlof, combinatie werk-gezin, voldoende kinderopvang. "Het lijkt in deze situatie aangewezen om dat beleid vol te houden. Als we dat zouden afbouwen, zouden de geboortecijfers nog verder naar beneden kunnen gaan."