Direct naar artikelinhoud

Zit de publieke tribune voortaan nog voller met scholieren?

Alle kinderen moeten tijdens hun schooltijd het Rijksmuseum en ons parlement bezoeken - aldus het nieuwe regeerakkoord. Nu al is het daar behoorlijk druk.

Studenten van Landstede MBO uit Zwolle, vrijdag op de publieke tribune van de Tweede Kamer met gids Marieke Keyzer.Beeld Freek van den Bergh / de Volkskrant

Liefst 2,5 uur hebben groep 7 en 8 van gereformeerde basisschool De Regenboog uit Mariënberg donderdag in de bus naar Amsterdam gezeten, straks rijden ze weer 2,5 uur terug. Ze hebben wat over voor een rondleiding van anderhalf uur in het Rijksmuseum. 'Welkom uit het exotische Overijssel!', zegt gids Peter Pelkmans dan ook met een vette knipoog.

In Zwolle stapte vrijdag om 7.15 uur een groep derdejaars studenten van Landstede MBO op de trein. Ze hebben een programma van drie uur op en rond het Binnenhof. 'Ik washier nog nooit', bekent Gwen Hans (22) na afloop. 'Ik stem wel, maar wist eigenlijk niks van politiek.'

Gedeelde geschiedenis

De basisschool en de mbo-instelling doen al wat het nieuwe kabinet wil stimuleren: 'We maken het mogelijk dat alle kinderen tijdens hun schooltijd het Rijksmuseum en ons parlement bezoeken', stelt het regeerakkoord. 'We vinden het belangrijk de kennis over onze gedeelde geschiedenis, waarden en vrijheden te vergroten. (...) Het zijn ankers van de Nederlandse identiteit in tijden van globalisering en onzekerheid.'

Een hele mond vol, maar bij het Rijksmuseum houden het liever praktisch. 'Sinds onze heropening in 2013 zeggen we al dat we alle kinderen de Nachtwacht willen laten zien', zegt Annemies Broekgaarden, hoofd publiek & educatie. 'We willen kritische denkvaardigheden en creativiteit bevorderen. Het onderwijs is de enige manier om álle kinderen te bereiken.' Nu staat de teller op 160 duizend per jaar - van peuters tot studenten. 'Als je iedereen wil laten komen, zijn dat er 300 duizend per jaar. Dat kan, het is hier groot genoeg.'

We willen kritische denkvaardigheden en creativiteit bevorderen. Het onderwijs is de enige manier om álle kinderen te bereiken
Annemies Broekgaarden, Rijksmuseum

Proeven aan de Gouden Eeuw

De basisschool uit Mariënberg volgt de tour 'proeven aan de Gouden Eeuw'. Na de Nachtwacht en een huwelijksportret van Frans Hals vergapen de meisjes zich aan het poppenhuis uit 1710 van Petronella Oortman, terwijl de jongens de kanonnen tellen in een schaalmodel uit 1698 van een oorlogsschip.

'Wat voor handel dreven ze toen?', vraagt de gids. 'Slaven', is het eerste antwoord. 'Waar kwamen ze vandaan?' Uit Afrika, weet de klas. 'Ze waren niet vrij en kregen geen geld. Wat vinden jullie daarvan?' Slecht, antwoordt de klas in koor. 'Nee, dat was niet zo best van Nederland, hè jongens?' Gelukkig werd er ook andere handel gedreven. Ze mogen ruiken welke specerijen werden geïmporteerd: nootmuskaat, kaneel, kruidnagel.

Gids Peter Pelkmans met de schoolklas bij een schilderij van Frans Hals in het Rijksmuseum.Beeld Bart Dirks
Een klas krijgt uitleg over de statenpassage tijdens een rondleiding door de Tweede Kamer in Den Haag.Beeld Freek van den Bergh / de Volkskrant

Ver van hun bed

'Met hun ouders zullen de meeste kinderen hier niet zo snel komen, dit is ver van hun bed', zegt leerkracht Eric de Ruiter. De Regenboog heeft ingeschreven op het culturele programma van de gemeente Hardenberg; de BankGiro-loterij regelt de bus. 'We gaan al enkele jaren met groep 7 en 8 naar Westerbork en het Rijks, maar ook naar regionale musea.'

Op het Binnenhof ontvangt ProDemos, ook bekend van de Stemwijzer, dit jaar ruim 90 duizend leerlingen. 'Scholen kunnen vanaf april boeken en dan zitten we tegen de zomer al het hele jaar vol', zegt directeur Eddy Habben Jansen. Als echt álle leerlingen een keer komen, wordt dat een uitdaging. Iedereen moet langs de beveiliging van de Kamer en het is nu vaak al krap op de publieke tribune.

'Ingewikkelder wordt het als in 2020 het Binnenhof op de schop gaat voor een jarenlange verbouwing', zegt Habben Jansen. De Tweede Kamer verhuist dan naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. 'Dat wordt wel even puzzelen.'

Rustige dag

De studenten van Landstede MBO hebben een rustige dag uitgekozen voor hun Haagse bezoek - de Tweede Kamer is met reces, het land is in afwachting van de nieuwe ministersploeg. In groepjes doen ze de quiz 'Wie Wat Wet', gevolgd door een gps-speurtocht over het Binnenhof. Bij ProDemos wegen ze de belangen af van boeren, bezorgde ouders en 'relaxte jongeren' tijdens een crisissituatie.

De studenten weten veel - 'ik had moelijkere vragen moeten stellen', zegt gids Marieke Keyzer. Maar nee, de Troonrede duurt niet drie uur, zoals wordt gegokt, en zelfs geen uur. 'Meestal is het maar een kwartiertje tot twintig minuten.'

Het houdt niet op bij het Binnenhof. Het is ook belangrijk om de gemeenteraad en rechtbank te bezoeken
Eddy Habben Jansen, directeur ProDemos

Hoe het nieuwe kabinet concreet het plan wil vormgeven om het schoolbezoek aan parlement en Rijksmuseum op te schroeven, is nog onduidelijk. Zo zijn er geen budgetten genoemd. 'Daar ben ik ook benieuwd naar', zegt Annemies Broekgaarden van het Rijksmuseum. 'Wij waren ook verrast door dit voornemen. We zien het vooral als een steuntje in de rug voor cultuur- en kunstonderwijs.'

Het Rijks wil niet alle culturele schoolreisjes opslokken, benadrukt ze. 'Scholen moeten zeker ook naar andere musea gaan.'

Eddy Habben Jansen zegt iets soortgelijks: 'Het houdt niet op bij het Binnenhof. Het is ook belangrijk om de gemeenteraad en rechtbank te bezoeken.' De excursies aan Rijksmuseum en parlement moeten wat hem betreft geen verplichting worden. 'Dat ligt bovendien gevoelig, gezien de vrijheid van onderwijs. Ik verleid scholen liever met een mooi aanbod.'