Kandidaat-premier Italië gooit handdoek in de ring

Het is nog onduidelijk wat de gevolgen zullen zijn van het besluit van Conte. Mogelijk worden er nieuwe verkiezingen gehouden. 'Ik neem binnenkort een besluit over hoe we nu verder gaan. Het besluit om nieuwe verkiezingen te houden, is nog niet genomen', zei president Mattarella kort nadat Conte zijn besluit had bekendgemaakt.

'Het lidmaatschap van Italië bij de Europese Unie is van fundamenteel belang voor het land. Ik moet bovendien het spaargeld van alle Italianen bewaken. Savona heeft gesproken over het afschaffen van de euro', zo lichtte Mattarella zijn veto toe.

Intussen raakte bekend dat de president maandag een onderhoud heeft met de econoom Carlo Cottarelli, die vroeger onder meer werkte voor het Internationaal Monetair Fonds.

Nieuw euvel

Op 4 maart werd de Italiaanse stembusgang nog gewonnen door de Vijfsterrenbeweging en de radicaal rechtse Lega. Zij hadden Conte naar voren geschoven als hun compromiskandidaat. Ook over zijn kandidatuur had president Mattarella aanvankelijk zijn twijfels, maar uiteindelijk kreeg de politiek onervaren jurist woensdagavond toch groen licht van het staatshoofd om een regering te vormen.

Al snel bleek zich echter een nieuw euvel aan te dienen. De Vijfsterrenbeweging en vooral de Lega maakten de afgelopen dagen duidelijk dat zij koste wat het kost Paolo Savona (81) willen op de bijzonder belangrijke post van Economie en Financiën. Mattarella bleef zich daartegen tot zondagavond verzetten, waarop Conte besloot de handdoek in de ring te gooien.

'President moet worden afgezet'

De Vijfsterrenbeweging en Lega zijn furieus om de onverzettelijke houding van president Mattarella. 'Dit is een institutionele clash zonder voorgaande. Het is werkelijk onacceptabel dat een van onze kandidaten is geweigerd', reageerde Luigi Di Maio zondagavond, de leider van de Vijfsterrenbeweging. Hij roept het parlement op de president af te zetten, wegens het verraden van de grondwet. 'Wat is het nut nog van verkiezingen te organiseren, als het achteraf anderen zijn die beslissen wie minister mag worden?'

'We hebben wekenlang dag en nacht gewerkt, om er zeker van te zijn dat er een regering zou komen die de belangen van alle Italianen zou verdedigen', reageert Lega-voorzitter Matteo Salvini dan weer via Facebook. 'Maar iemand heeft ons dat geweigerd.' Salvini roept op tot het houden van nieuwe verkiezingen.

Wie is Savona?

Savona is een econoom met decennia bestuurlijke ervaring, zowel bij de Italiaanse nationale bank, bij de werkgeverslobby Confindustria, als in de regering, als minister van Handel en Industrie, in de vroege jaren negentig. Maar hij staat ook bekend als een zeer eurokritische econoom.

Zo is hij ervan overtuigd dat ‘Duitsland zijn visie op zijn rol in Europa sinds het einde van het nazisme niet heeft veranderd, ook al wil het die rol dan niet langer militair afdwingen.’ De econoom noemt de euro ook zonder verpinken ‘een Duitse kooi’, die de koopkracht van de Italianen zou hebben gehalveerd. In 2015 was hij één van de ondertekenaars van een ‘praktische gids voor de uitstap uit de euro’. Een plan B is nodig, zo vindt Savona, om mogelijk uit de Europese eenheidsmunt te stappen, om te vermijden ‘dat Italië net zoals Griekenland eindigt’.

Om al die redenen is de Italiaanse president Mattarella erg bezorgd over de keuze voor Paolo Savona als toekomstig minister van Economie en Financiën, op een moment dat de nieuwe, onconventionele Italiaanse regering al zoveel argwaan opwekt op de internationale financiële markten, én in Europese regeringsmiddens.