Stenen stapelen op Schots strand loopt spuigaten uit
Het is een bezigheid die zo oud is als het stenen tijdperk: het op elkaar stapelen van stenen. Een bijzondere populariteit geniet dit tegenwoordig aan de Schotse kust, bij Dunbar, een plaatsje ten oosten van Edinburgh, en op de noordelijke Orkney-eilanden. Er wordt zelfs een Europees Kampioenschap gehouden. Volgens de milieubeschermers van The Blue Planet Society is deze vorm van massatoerisme echter uit de hand aan het lopen.
Met name in Dunbar is het stapelen van de afgelopen jaren een manie geworden. Het blijkt drukke kinderen rustig te maken; volwassenen, vluchtend uit het haastige bestaan, zien de meditatieve kwaliteit ervan in, net als yoga of het inkleuren van kleurplaten. Sommige beoefenaars zijn zo bedreven dat hun stenen kunstwerken niet zouden misstaan in een museum.
Eerder dit jaar sprak kunstenaar en handlezer James Craig Page, grondlegger van het steenstapelmekka in Dunbar, tegenover de BBC op Rodiniaanse wijze over hoe een bepaalde steen de aandacht kan trekken. ‘Het is alsof de steen erom vraagt deel te worden van een beeldbouwwerk en dat is het moment waarop de natuur je min of meer aanspreekt.’
Competitief element
Het meditatieve element maakt elk voorjaar plaats voor het competitieve, wanneer het EK wordt gehouden. Prijzen zijn er voor zowel kinderen als voor volwassenen, voor de stapel met de meeste stenen, het meest artistieke kunstwerk en de snelst gebouwde Schotse Toren van Babylon. Regerend kampioen in het algemeen klassement is de Spanjaard Pedro Duran.
Het lijkt een onschuldig tijdverdrijf te zijn, maar daar denkt The Blue Planet Society anders over. ‘Een combinatie van toenemend toerisme, gevoed door sociale media, zorgt ervoor dat stenen stapelen epidemische vormen aanneemt. Het ruïneert plekken van uitzonderlijke schoonheid, is een gevaar voor de fauna en brengt schade toe aan historische locaties’, aldus de natuurorganisatie.
‘De eerste milieuregel is: laat geen spoor na’, aldus het genootschap. De oceanologen wijzen erop dat er leven tussen de stenen zit, krabben bijvoorbeeld, dat wordt verstoord als mensen massaal met stenen lopen te slepen. The Blue Planet Society heeft stenen stapelen vergeleken met strandvolleybal spelen op een plek waar sternen broeden. Het doet ook denken aan de slotjesmanie op Parijse bruggen.
Therapautisch
Het therapeutisch element, dat vooral zit in het geconcentreerd balanceren van de stenen, weegt volgens James Craig Page al met al zwaarder dan de bezwaren van de natuurbeschermers. Volgens hem en andere stenenstapelaars zijn hun stenen creaties slechts tijdelijke interventies en verruilen ze het domein van de menselijke cultuur na een storm weer voor de natuur.