Op Pukkelpop krijgt kunst een plek tussen de beats en de gitaren

“Ik had dit succes niet verwacht. Echt niet”, zegt Peter Aerts van het S.M.A.K. in Gent duidelijk verbaasd wanneer hij de ene bezoeker na de andere de Think Tank-iglotent ziet binnenwandelen, waar kunstenaars een podium krijgen.

Hij is de trekker van '#PKP18ART'. Het Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, zes musea – M-Museum Leuven, FOMU, KMSKA, M HKA, MoMu, S.M.A.K. – en het Nederlandse museumplatform ARTtube bundelden de krachten en stelden een kunstprogramma samen. Het is een moedige maar opmerkelijke zet, want is kunst wel thuis op een festival waar de gemiddelde bezoeker een museum associeert met de zweetgeur van gepensioneerde meerwaardezoekers?

#PKP18ART droomt ervan jongeren van 16 tot 26 jaar te bereiken, in de hoop de drempel naar kunst en musea te verlagen. “Dat is geen makkelijke opdracht”, beseft Peter Aerts. “Voor veel jongeren op Pukkelpop is een museumbezoek een schooltrauma. Je wordt verplicht ernaartoe te gaan, en door zo’n verplicht nummer krijg je een vertekend beeld van een museum. Daar iets aan veranderen is moeilijk, maar je mag de opdracht ook niet uit de weg gaan.”

Meer dan animatie

Recht tegenover de Main Stage biedt Think Tank onderdak aan uiteenlopende projecten van jonge kunstenaars, van video over performances tot audio.

Maar er is meer dan de centrale locatie: verspreid over het terrein liggen installaties en werken, er zijn quizzen over kunst, en je kunt zowaar een wandelende Piet Mondriaan tegen het lijf lopen.

“Ik juich zulke initiatieven toe”, zegt de 27-jarige Anouk enthousiast. “Ik geloof echt dat kunst hier een plek heeft, omdat het niet opdringerig wordt gebracht. De aanpak is in zekere zin laagdrempelig, maar daarom niet kinderlijk.” 

In het oog springende en aantrekkelijke werken als een 3D-scanner en een reusachtig schommelpaard zijn dé headliners van het kunstluik. Omdat ze zo toegankelijk zijn? “Coachella is een goed voorbeeld van hoe kunst in haar decoratieve vorm wordt geïntegreerd in een festival”, legt Aerts uit. “Wij willen meer brengen dan kunst die tot de verbeelding spreekt. Wij zetten de beleving centraal.”

Met initiatieven als Kijken Met Je Oren, waarbij publieke figuren als Stijn Van de Voorde en Imke Courtois over hun favoriet kunstwerk vertellen voor een geblinddoekt publiek, wil #PKP18ART eenrichtingsverkeer vermijden. “We hebben deze ochtend gezien dat de bezoeker in dialoog kan gaan en standpunten wil innemen tegenover een kunstwerk. Daar hoopten we op.”

Collectief opstarten

Het is opvallend dat vooral de jonge festivalganger de weg naar de kunstwerken vindt. “Ik bezoek nooit musea, maar ik wil het een kans geven”, schokschoudert tiener Eline, die het project via de website van Pukkelpop leerde kennen. 

Ook de 24-jarige Aaron had vooraf van #PKP18ART gehoord en komt vooral voor de visuele initiatieven. “Het zit goed in elkaar. Alles staat zo opgesteld dat je de kunst in alle uithoeken van het terrein vindt. Ik vind het positief dat niet alles is gebundeld. Die aanpak zorgt ervoor dat je een divers publiek bereikt.”

De musea die deelnemen aan #PKP18ART spreken over “een cyclus van drie jaar”. De Universiteit Gent polst tijdens Pukkelpop naar de meningen van de bezoekers, om te achterhalen of het project geslaagd is. “Op de festivalweide ligt de focus op betrekken, bevragen en interpreteren, om daarna de acties bij te sturen”, klinkt het. 

Met die feedback gaan de partners van #PKP18ART aan de slag – samen én afzonderlijk. “We willen volgend jaar beter doen, maar de kennis die we opdoen hopen we ook voor onze reguliere werking te gebruiken”, besluit Peter Aerts van het S.M.A.K. “Hopelijk kunnen we in de toekomst een collectief opstarten vanuit de jeugdwerkingen van de verschillende musea.”