Japanse premier Shinzo Abe wil meerderheid om "vredesgrondwet" uit 1947 aan te passen
In Japan is vandaag gekozen voor de helft van de zetels in het Hogerhuis. De partij van premier Shinzo Abe is zeker van een meerderheid, maar het is nog niet duidelijk of dat ook een tweederdemeerderheid wordt. Abe wil dat graag omdat hij zo de pacifistische grondwet uit 1947 zou kunnen aanpassen. Concreet wil hij het artikel 9 wijzigen waardoor de grote "zelfverdedigingsmacht" officieel als leger kan worden beschouwd.
Om de drie jaar wordt er gekozen voor de helft van de zetels in de hogere vergadering van het parlement. Het is vrijwel zeker dat de coalitie van de Liberaal-Democratische Partij (LDP) van premier Shinzo Abe en de boeddhistische partner Komeito een fikse meerderheid zullen behouden. Volgens voorlopige tellingen is de coalitie al zeker van 68 van de 124 zetels die op het spel stonden. Er zijn er nog wel 11 te verdelen.
Oprecht strevend naar internationale vrede... ontzegt het Japanse volk zich voorgoed van oorlog als een soeverein recht van de natie en de dreiging met of het gebruik van geweld als middel tot regeling van internationale geschillen.
Abe hoopt evenwel om een tweederde meerderheid in het Hogerhuis te krijgen. Dan moet hij vandaag minstens 85 zetels in handen krijgen. Als dat lukt, kan de regering een nationaal referendum organiseren om de grondwet uit 1947 aan te passen. Op die manier wil Abe het "vredesartikel 9" van die grondwet wijzigen. Die bepaalt dat Japan afziet van oorlog als middel om conflicten te beslechten en verbiedt in feite een staand leger.
De nogal nationalistische premier wil al langer dat artikel afzwakken, maar dat is een gevoelige kwestie, gezien het oorlogsverleden van Japan in de jaren 30 en 40. Ook de boeddhistische coalitiepartner Komeito is niet erg te vinden voor een aanpassing. Indien nodig zou Abe evenwel de steun kunnen krijgen van de rechts-nationalistische oppositiepartij Nippon Ishin No Kai om alsnog zijn zin te krijgen. Abe is al premier sinds 2012. Zijn ambtstermijn loopt tot 2021 en daarna wil hij geen premier meer zijn.
"Legaliseren van het leger"
Niet dat Abe meteen ten strijde wil trekken, maar hij wil vooral artikel 9 wijzigen zodat de "zelfverdedigingsmacht" juridisch erkend zou worden als een leger. Officieel heeft Japan geen leger, enkel een "self defence force", maar die is intussen wel groot en erg modern. Vooral de laatste jaren wordt er fors geïnvesteerd in die militaire capaciteit.
Japan kan bovendien rekenen op de steun van de Verenigde Staten als het land zou worden aangevallen. Dat is niet zonder belang gezien de dreiging vanuit het communistische Noord-Korea, de groeiende assertiviteit van China (en het territoriale conflict met dat land over eilanden in de Oost-Chinese Zee) en de eis van Japan dat Rusland de in 1945 bezette Koerileneilanden teruggeeft.
Het belangrijkste voor Abe is evenwel symbolisch. Veel Japanse nationalisten vinden dat artikel 9 een aantasting is van de soevereiniteit en beschouwen dat als een overblijfsel van de Amerikaanse militaire bezetting na de Tweede Wereldoorlog (1945-1951). Het is in die periode dat de huidige Japanse grondwet werd opgesteld met goedkeuring door Japanners, maar ook door de Amerikaanse bezettingsmacht die komaf wou maken met het Japanse militarisme van voor en tijdens de oorlog.
