"We moeten ons voorbereiden op een botsing": NASA-onderzoeker vraagt verdediging tegen asteroïdes

Een heldere vuurbol. Misschien heeft u ook gezien, vorige week donderdag, hoe een klein steentje een duidelijk spoor trok door de hemel. Een spectaculair zicht, maar over de hele wereld bezien komen meteorieten - objecten van metaal of ijs - bijna dagelijks in de atmosfeer terecht. Ze zijn doorgaans ongevaarlijk, hoewel er in 2013 wel een meteoriet neerstortte bij de Russische stad Tsjeljabinsk. Er vielen 1.500 gewonden en meer dan 7.000 gebouwen werd beschadigd.

Het geeft een idee van de verwoestende kracht waar de aarde mee te maken kan krijgen. Bedenk daarbij dat het in Rusland ging om een meteoriet van 'slechts' 17 meter doorsnee. Het Amerikaanse bureau voor rampenbestrijding FEMA en de ruimtevaartorganisatie NASA gingen vorig jaar na wat er zou gebeuren als een grote asteroïde, een stuk rots, van zo'n honderd meter Los Angeles zou raken. Een deel van de stad zou met de grond worden gelijkgemaakt, en tienduizenden inwoners zouden sterven.

Grote biljartbal

De Amerikaan Joseph Nuth, die werkt als hoofdonderzoeker bij de NASA, ijvert daarom voor een planetair verdedigingssysteem. Hij bracht zijn visie onlangs op uitnodiging van sterrenkundige Leen Decin aan de KU Leuven. "Sommige objecten hangen op plekken die we niet goed kunnen observeren, bijvoorbeeld omdat ze uit de richting van de zon komen", zegt hij in het weekblad Knack. "De asteroïde die boven Tsjeljabinsk uit elkaar spatte, hadden we niet zien aankomen."

Nuth rekent in Knack voor dat de komeet Siding Spring, die drie jaar geleden langs Mars scheerde, pas 22 maanden daarvoor werd ontdekt. "Als zoiets gebeurt voor een komeet die op weg is naar de aarde, heb je geen tijd meer om in te grijpen. Ook daarom pleitte ik voor het opzetten van een planetair verdedigingssysteem. Voor kleinere asteroïden kunnen we met conventionele impactraketten werken, die fungeren als een grote biljartbal. Voor grotere kometen heb je krachtigere zaken nodig, zoals een kernbom."

Volgens Nuth duurt het minstens vijf jaar om een betrouwbaar systeem te bouwen. Decin geeft aan dat hij een punt heeft. "Als er niets is voorbereid, is de tijdspanne te kort om nog iets te ondernemen. Nuth stelt daarom voor om een raket te bouwen en in de koelkast te plaatsen, zodat we ze bij een eventueel noodgeval kunnen gebruiken. Maar op dit moment heeft de NASA hiervoor geen budget voorzien, omdat de kans op een inslag miniem is."

Toch wil dat niet zeggen dat de NASA niets onderneemt. Zo voert de ruimtevaartorganisatie onderzoek naar twee mogelijke technieken om een asteroïde uit de buurt van onze planeet houden. Zo kan ze vertraagd worden door er een ander object met een grote massa, bijvoorbeeld een ruimtetuig, gedurende enige tijd bij te laten vliegen. Op die manier kan de baan van de asteroïde worden aangepast. Een andere optie is om een botsing te veroorzaken, al bestaat daarbij wel het risico dat allerlei brokstukken de aarde raken.

Koerswijziging

De Double Asteroid Redirection Test (DART) hoort bij de laatste optie. Die bevindt zich sinds deze zomer in een ontwerpfase en is gericht op de asteroïde Didymos, die in 2022 en 2024 de aarde zal passeren. De NASA zal er een sonde op laten botsen. De impact daarvan moet een minuscule koerswijziging bewerkstelligen en geeft de nodige informatie over hoeveel kracht er nodig zou zijn om een naderende asteroïde van de aarde af te buigen.

Echt zorgen hoeft u zich in elk geval niet te maken. Volgens de NASA is er geen enkele potentieel gevaarlijke asteroïde bekend die ons de komende honderd jaar zal raken. "Als wetenschapper vind ik niet dat we van zo'n verdedigingssysteem de grootste topprioriteit moeten maken", zegt Decin. "Dan denk ik, maar dat heeft ook met mijn vakgebied te maken, eerder aan exoplaneten en de zoektocht naar indirecte aanwijzigingen voor buitenaards leven. Maar in de tussentijd mag de wetenschap dit niet uit het oog verliezen."