"Met het salaris van één speler uit de mannenploeg kan een club een vrouwenteam een jaar doen draaien"
Nooit speelden er meer meisjes voetbal, nooit eerder waren de Red Flames zo succesvol en het EK was vorig jaar zelfs voor het eerst te volgen op televisie. En toch heeft het vrouwenvoetbal vandaag nog steeds de grootste moeite om het hoofd boven water te houden. Even leek het zelfs dat landskampioen Anderlecht zou ophouden te bestaan. Hoe komt dat?
De vrouwenploeg van Anderlecht zal zijn pas verworven kampioenstitel volgend seizoen toch verdedigen. De speelsters hadden dinsdag te horen gekregen dat paarswit haar vrouwenteams zou opdoeken. Maar dat was een misverstand, verzekerde patron Marc Coucke een dag later. Hij wil enkel de werking herbekijken, om inkomsten en prestaties te verbeteren. Daarvoor zou hij het budget naar verluidt zelfs willen verhogen.
De opmerkelijke spraakverwarring is wel tekenend voor de staat van het vaderlandse vrouwenvoetbal. Anderlecht zou immers niet de eerste club geweest zijn die zijn vrouwen op straat zet. Club Brugge schrapte haar A-ploeg drie jaar geleden al. Een seizoen later verdween Lierse uit de hoogste klasse van het vrouwenvoetbal. Minstens zo veelzeggend: de afgelopen drie seizoenen slonk de competitie daardoor van acht naar zes teams. Ploegen uit de lagere klasse bedankten voor een promotie.
Geen niveau, geen geld
Dat de BeNe League in 2015 ter ziele gegaan is, heeft daar veel mee te maken, zegt Ingrid Vanherle. Die gemeenschappelijke competitie met Nederland – die slechts drie seizoenen heeft bestaan – krikte het niveau danig op. Maar er werd nauwelijks geïnvesteerd in het niveau daaronder, weet de gewezen algemeen directeur van die BeNe League.
'Van de zes ploegen in de hoogste klasse halen er vandaag maar vier een treffelijk niveau'
"Dit is precies waar ik destijds al voor waarschuwde", zegt Vanherle die vandaag de Jeugdacademie van Standard leidt. "Van de zes ploegen in de hoogste klasse halen er vandaag maar vier een treffelijk niveau. Daar worden goede speelsters niet toe aangetrokken, natuurlijk. Onze betere speelsters vertrekken dus ook allemaal naar het buitenland."
Daardoor is de cirkel ietwat vicieus. Er wordt nauwelijks geïnvesteerd in het vrouwenvoetbal, aangezien het sportieve niveau zo slabakt. Maar doordat er niet wordt geïnvesteerd, kan het niveau ook niet opnieuw stijgen. Lucratieve deals zoals tv-rechten zijn er in het vrouwenvoetbal niet, van de paar honderd kijkers die zelfs de topmatchen trekken, krijgt een club de financiën evenmin rond.
Het vrouwenvoetbal valt daarin te vergelijken met heel veel andere sporttakken, zegt sporteconoom Trudo Dejonghe (KU Leuven). "Die hebben allemaal hetzelfde probleem. Ze hangen vaak van één sponsor af en als die afhaakt is dat meteen het einde van de ploeg. Voor het vrouwenvoetbal komt daar dan nog eens bij dat het in het niets verbleekt bij de mannelijke variant. Het spel is in vergelijking statisch en erg saai is. Alleen in landen waar mannenvoetbal geen grote sport is, heeft vrouwenvoetbal meer aantrek."
Vrouwen verplicht
En toch was vrouwenvoetbal bij ons nooit populairder. Op vijf jaar tijd steeg het aantal meisjes dat aangesloten is bij een team met de helft. De nationale ploeg speelde vorig jaar voor het eerst in haar geschiedenis het EK, dat zelfs op tv werd uitgezonden, en dankzij die kwalificatie en een marketingcampagne rond de Red Flames breken nu ook de bezoekersrecords. Tegen Portugal kwamen meer dan 7.000 supporters opdagen, een veelvoud van de situatie een handvol jaren geleden.
'Met het salaris van één speler uit de mannenploeg kan een club een vrouwenteam een jaar lang doen draaien'
Alleen kan het clubvoetbal daar dus niet van profiteren. Dat is overigens ook aan de overkant van de grens zo. Oranje speelde vorig jaar Europees kampioen in eigen land en trekt zelfs 30.000 fans naar haar wedstrijden. Maar de vaderlandse competitie kampt evenzeer met sportieve en financiële problemen. Het is de reden waarom er weer stilletjes pogingen ondernomen worden om de kwalitatievere BeNe League – die drie jaar geleden getorpedeerd werd door de Nederlanders – nieuw leven in te blazen.
Vanherle heeft er echter weinig hoop dat het zover komt. "Ik zie maar een oplossing om het vrouwenvoetbal weer op niveau te krijgen. De ProLeauge moet de profclubs verplichten om een vrouwenploeg op te richten en een deel van haar tv-rechten daarin te investeren." Bovendien, duur hoeft dat allemaal niet te zijn, weet Vanherle. "Het is een boutade, maar met het salaris van één speler uit de mannenploeg kan een club letterlijk een volledig vrouwenteam een jaar lang doen draaien."
Sporteconoom Dejonghe is het daar helemaal mee eens. "Verplicht die vrouwenploegen. Het is zoals het afschaffen van de gewestelijke jeugdploegen: clubs denken veel te veel op de korte termijn. Misschien stoten die jonge gasten niet door naar de eerste ploeg, misschien spelen die vrouwen niet het mooiste voetbal. Maar je bindt wel heel wat potentiële nieuwe supporters aan je ploeg. Zij zijn je fans van de toekomst."