Live - Oekraïne gebruikt deel wapens VS niet door gps-jamming Rusland • NAVO-landen bouwen ‘dronemuur’ tegen Russen
Lees de belangrijkste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne hieronder in de liveblog. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.
• Achtergrond. Na nieuwe nucleaire oefeningen: ‘Poetins strategie werkt: we laten ons opnieuw gijzelen uit angst voor escalatie’
• Podcast. ▶ Wil het Westen Oekraïne nog helpen winnen? ‘Al van bij het begin is er een verschil tussen wat men zegt en wat men doet’
• Achtergrond. ‘We zagen militaire uitrusting liggen, 1 of 2 kilometer van de grens, en konden niets doen’: Oekraïne wil af van beperking westerse wapens
• Analyse. Is de snelle opmars al voorbij? Rusland heeft het weer moeilijker
Live
NAVO-landen bouwen 'dronemuur' tegen Russen
Zes NAVO-lidstaten die aan Rusland grenzen, gaan een zogenaamde 'dronemuur' bouwen om zich te verdedigen tegen "provocaties van onvriendelijke landen". Het plan om onbemande vliegtuigjes te gebruiken voor bescherming is overeengekomen als gevolg van zorgen over de veiligheid van de regio.
De Litouwse minister van Binnenlandse Zaken Agne Bilotaite.Beeld EPA De Litouwse minister van Binnenlandse Zaken Agne Bilotaite kondigde het plan aan na gesprekken met haar collega's uit de andere Baltische staten Estland en Letland, alsook die van Finland, Noorwegen en Polen.
"Dit is iets compleet nieuws, een dronemuur die zich uitstrekt van Noorwegen tot Polen, en het doel is om drones en andere technologieën te gebruiken om onze grenzen te beschermen", aldus Bilotaite. De landen hopen tegelijk om ook smokkel te voorkomen. Bilotaite gaf geen tijdschema voor het plan.
Oekraïne gebruikt deel wapens VS niet door gps-jamming Rusland
Oekraïne gebruikt een deel van de Amerikaanse gps-geleide wapensystemen amper omdat Rusland ze telkens tegenhoudt door middel van gps-jamming, technologie die gps-signalen verstoort. Dat meldt de Amerikaanse krant The Washington Post op basis van een vertrouwelijk Oekraïens onderzoek.
Onder meer de zogenaamde Excalibur-artilleriegranaten, die hun doel vinden op basis van gps-signalen, zouden veel hinder ondervinden van de Russische interferentie. Oekraïne is vorig jaar gestopt met het gebruik ervan omdat ze nog maar in 10 procent van de gevallen hun doel raakten, blijkt uit het onderzoek. Ook de HIMARS-raketsystemen, die doelen op tientallen kilometers afstand kunnen raken, worden vaak verstoord door de Russische technologie.
Volgens de berichtgeving in The Washington Post is de gps-interferentie een van de redenen waarom Rusland de voorbije weken vooruitgang heeft geboekt aan het front. Oekraïne zou de Amerikaanse fabrikanten hebben gevraagd om updates voor de wapens zodat die beter de gps-interferentie kunnen weerstaan.
NAVO 'solidair' met Estland na grensincident met Rusland
De NAVO is "solidair" met Estland na het grensincident met Rusland, zo heeft de secretaris-generaal van het bondgenootschap, Jens Stoltenberg, vrijdag gezegd. "Ik heb met premier Kaja Kallas gesproken, de NAVO is solidair met onze Estse bondgenoot tegenover elke bedreiging van de Estse soevereiniteit", zei Stoltenberg op X.
Het hoofd van de diplomatie van de Europese Unie, Josep Borrell, noemde het eerder "onaanvaardbaar" dat Rusland donderdag boeien op een rivier weghaalde die de grens tussen Estland en Rusland aangaven.
Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO.Beeld ANP / EPA De Estse kustwacht meldde dat Russische kustwachters 's nachts boeien op de rivier de Narva hadden weggehaald. Premier Kallas sprak van een "grensincident". De Baltische landen staan op gespannen voet met Rusland sinds de invasie in Oekraïne.
Hongarije wil zich terugtrekken uit NAVO-steun aan Oekraïne
Hongarije wil niets meer te maken hebben met NAVO-operaties die als doel hebben om Oekraïne te ondersteunen. Dat zei premier Orbán op de staatsradio vandaag. Volgens het staatshoofd stevent de NAVO af op een rechtstreeks conflict met Rusland.
Orbán reageerde op de zender op een NAVO-plan dat op tafel ligt om meer militaire steun te voorzien voor Oekraïne in de komende jaren, ter voorbereiding van een 'grootschalige Russische invasie'. "We keuren dit af en we willen niet bijdragen aan financiële of militaire steun, zelfs niet binnen het kader van de NAVO", aldus de Hongaarse premier. "
Hij voegde er ook nog aan toe dat hij het niet realistisch acht dat Rusland "plots de volledige westerse wereld zou verorberen, als het land nog niet eens kan afrekenen met Oekraïne".
De Hongaarse premier Viktor Orbán.Beeld REUTERS Oekraïens leger zegt dat Russisch offensief in noorden Charkiv is stilgevallen
Het Oekraïense leger zegt dat het Russische offensief in het noorden van de provincie Charkiv tot stilstand is gekomen. ‘De vijand is tegengehouden, de situatie is onder controle en er zijn tegenaanvallen gaande’, zegt Ihor Prochorenko van de Oekraïense generale staf in een persconferentie.
Het zwaartepunt van de Russische aanvallen ligt volgens Prochorenko momenteel in het oosten van Charkiv, nabij de stad Koepjansk. Ter hoogte van het dorp Kyslivka probeert Rusland de rivier de Oskil te bereiken, die een natuurlijke barrière vormt ten zuiden van Koepjansk. Al sinds februari poogt Rusland op verschillende plaatsen door te dringen tot de oostelijke oever van de Oskil.
Lees ook. Is de snelle opmars al voorbij? Rusland heeft het weer moeilijker
Ook houdt het Oekraïense leger de situatie langs de Russisch-Oekraïense grens in de provincies Soemy en Tsjernihiv nauwlettend in de gaten. Oekraïne vreest dat Rusland zich daar voorbereidt op een aanval. Het Russische leger verzamelt troepen langs de grens en voert dagelijks lucht- en artillerieaanvallen uit op dorpen in de grensstreek.
De Russen begonnen twee weken geleden een offensief in het noorden van Charkiv. In korte tijd wist Rusland enkele kilometers op te rukken, waarbij het meer dan 100 vierkante kilometer Oekraïens grondgebied veroverde. Rusland is er echter niet in geslaagd het dorp Vovtsjansk in te nemen, waar sinds het begin van het offensief hevig wordt gevochten. Gisteren stelde de Oekraïense legerleider dat Rusland ‘is verzand in straatgevechten in Vovtsjansk’ en zware verliezen lijdt.
Daan de Vries
'Poetin bereid tot staakt-het-vuren op huidige frontlinies'
De Russische president Vladimir Poetin is volgens vier anonieme hoge Russische bronnen bereid om een staakt-het-vuren te aanvaarden op de huidige frontlinies in Oekraïne. Dat schrijft het persbureau Reuters. Tegelijkertijd wil Poetin verder vechten indien Kiev daar niet op zou willen ingaan.
"Poetin kan vechten zo lang als nodig, maar is ook klaar voor een staakt-het-vuren, om de oorlog te bevriezen", aldus een van de vier gesprekspartners van Reuters in Moskou. De gebieden die Rusland op dit moment bezet, zouden voor Poetin volstaan om de oorlog in Moskou als een overwinning te kunnen verkopen. De Russische president zou beseffen dat er een nieuwe nationale mobilisatie nodig is om nog enige significante terreinwinst te kunnen boeken, en zou daar niet toe bereid zijn.
Volgens drie van de anonieme bronnen is Poetin "gefrustreerd" dat noch Oekraïne noch het Westen gesprekken wil aangaan over een staakt-het-vuren. Dat klopt slechts gedeeltelijk: Oekraïne is wel degelijk bereid om over vrede te spreken, maar wil eerst dat het Russische leger zich terugtrekt uit de Oekraïense gebieden die het illegaal annexeerde en momenteel bezet houdt. Ook de bondgenoten van Oekraïne zeggen dat elk voorstel voor vrede de territoriale integriteit van het land als basis moeten hebben.
Maar volgens de Russische bronnen zou de huidige frontlijn voor Poetin "niet-onderhandelbaar" zijn.
Vladimir Poetin. Beeld AP Gevraagd om commentaar zegt Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov dat Rusland al vaker heeft duidelijk gemaakt dat Poetin open staat voor een dialoog "om zijn doelen te bereiken", en dat het land geen "eeuwige oorlog" wil. Die doelen zijn officieel nog altijd de "demilitarisatie" en "denazificatie" van Oekraïne, en het behoud van de Oekraïense gebieden Loehansk, Donetsk, Zaporizja, Cherson en de Krim.
Volgens Kiev is de zogenaamde Russische bereidheid tot spreken niet meer dan een poging om de schuld voor de oorlog in Oekraïense schoenen te schuiven. Bovendien valt Poetin niet te vertrouwen dat hij later toch opnieuw een poging zou wagen meer grondgebied in te nemen, aangezien hij voor februari 2022 ook alleen maar ontkende dat hij Oekraïne zou gaan binnenvallen. In tussentijd zou het Russische leger zich opnieuw kunnen versterken.
De Verenigde Staten reageren dat "Rusland de oorlog op elk moment kan beëindigen door zijn leger terug te trekken, in plaats van brutale aanvallen te lanceren tegen de Oekraïense steden, havens en bevolking".
