Elke week is er wel ergens een fashion week: 12 vragen over modeweken wereldwijd

1. Is er maar één fashion week?

Welnee. Nog los van mannenmodeweken en coutureweken is er inmiddels zo'n wildgroei aan fashion weeks overal ter wereld, van Lima tot Tbilisi, dat het misschien elke wéék wel ergens fashion week is - al is niet elke week even relevant. De belangrijkste weken voor vrouwenmode zijn die in achtereenvolgens New York, Londen, Milaan en Parijs, die samen fashion month vormen.

2. Waarom is die modemaand het belangrijkst?

Simpelweg omdat de grootste en (invloed)rijkste modehuizen hier hun prêt-à-porter collecties laten zien aan pers, inkopers en influencers. In september/oktober worden de voorjaar-/zomercollecties getoond die het volgende voorjaar in de schappen zullen hangen, In februari/maart tonen ontwerpers de herfst-/wintercollecties voor dat jaar. In de tussentijd kunnen die looks schaamteloos worden gekopieerd door grote ketens als Zara en Primark en aldus ook bepalen wat het grote publiek gaat dragen.

3. Wat komen die persmensen, inkopers en influencers precies doen?

Ze gaan naar de shows waarvoor ze worden uitgenodigd om - in een aandachtig gebouwd decor, met zorgvuldig geselecteerde modellen en speciaal gekozen muziek - in de atmosfeer van de ontwerper te stappen en zijn visie op vrouwen te zien. Daags na de show volgt er meestal nog een zogeheten re-see in de showroom van het betreffende merk. Daar kunnen de kledingstukken en accessoires van dichtbij bekeken en bepoteld worden, kan er door de pers met de pr-personen gesproken worden over het hoe en waarom van de collectie en alvast gepraat over welke stukken het goed zouden doen op de cover van een blad of in een modeshoot.

Inkopers kunnen in de showroom alvast gaan 'schrijven', wat wil zeggen dat ze aangeven welke stuks uit de collectie ze graag willen gaan verkopen in hun winkel. Naar aanleiding van de belangstelling van de inkopers worden de kledingstukken al dan niet in productie genomen. In sommige gevallen worden er afgezwakte versies van de catwalklooks geproduceerd - de show diende in dat geval vooral als uitvergrote illustratie van wat er in de winkels gaat komen. Influencers worden door merken betaald om hun kleding te dragen zodat ze op de front row of buiten op straat gefotografeerd worden en op die manier onder hun Instagram-volgers het merk promoten.

4. Wat is het verschil tussen prêt-à-porter en haute couture?

Prêt-a-porter is kleding die je exact zo kunt kopen in een boetiek of warenhuis. Haute couture wordt op maat gemaakt en aangepast per klant (veelal royals, steenrijken en filmsterren), vergt meer handwerk en is per stuk uniek. En peperduur.

5. Kan iedereen kaartjes kopen voor de modeshows?

Voor de grote modeweken niet. Een bezoeker moet zich allereerst met naam en functie accrediteren bij de overkoepelende organisatie. In Parijs is dat sinds 1973 de Fédération de la Haute Couture et de la Mode die drie chambres overziet: eentje voor vrouwenmode, een voor mannenmode en een voor couture. Inkopers worden uitgenodigd door de merken die zij in hun boetiek mogen verkopen - aan dat 'mogen' verkopen gaat vaak een hele ballotage vooraf, maar da's weer een ander verhaal. 

Journalisten kunnen per mail aan de modehuizen laten weten dat ze graag bij de show willen zijn en wat het adres van hun hotel is, want al is het 2018, de meeste uitnodigingen worden in een met de hand gekalligrafeerde envelop per koerier bezorgd. Uitnodigingen zijn er in alle vormen en maten. Behalve de papieren kaarten zijn er elpeehoezen, posters, borduurwerkjes, opblaaspopjes en zelfs bouwvakkershelmen langsgekomen. Met een fysieke uitnodiging kun je zo doorlopen bij de entree, zonder is het vaak soebatten geblazen met de cravates rouges, de strenge Parijse uitsmijters met rode stropdassen. Het wemelt bij de deur namelijk van de mensen die zonder kaart maar mét smoes naar binnen proberen te sneaken.

Accrediteren en laten weten dat je graag komt, is niet altijd genoeg om een kaart te bemachtigen. Al naar gelang de anciënniteit en invloed van de journalist en/of de titel waar hij of zij voor schrijft of fotografeert, wordt een kaart toegekend. Voor belangwekkende shows op een krappe locatie zijn soms maar twee of drie plekken (of nul) beschikbaar voor de hele Benelux, wat vaak leidt tot scheve ogen. Een ongeschreven regel onder modejournalisten is dat je geen verslag doet van shows die je niet met eigen ogen hebt gezien. Gelukkig zijn er genoeg trucs om elkaar naar binnen te helpen. En zijn de shows soms gewoon live op internet te zien.

6. Kan iedereen zitten bij de modeshows?

Het aantal zitplaatsen varieert nogal. Soms zijn het er maar tientallen, bij de Chanel-shows in het immense Parijse Grand Palais kunnen soms duizenden mensen komen kijken. Af en toe geeft een merk twee shows achter elkaar om alle gasten te kunnen placeren. Belangrijke hoofdredacteuren, beroemdheden, inkopers, critici van grote kranten en grote influencers hebben een stoel of een deel van een bank op de eerste rij, de heilige front row. Daarachter zitten de minder invloedrijke moderedacteuren, stylisten, journalisten en inkopers. 

Het is vaak proppen omdat de rijen krap zijn ingedeeld én brutale types vaak doodleuk op een betere plek gaan zitten dan ze is toebedeeld, in de hoop dat laatkomers toch niet meer kunnen zien waar B1-33 nu precies is. Bij veel shows zijn er ook staplaatsen waar voor de deur een aparte rij voor moet worden gevormd, onder het bordje 'standing'. In dat geval staat er ST op de kaart en ben je in de superhiërarchische modewereld een beetje een sneue paria.

7. Zijn het vier keer dezelfde collecties die van New York tot Parijs worden geshowd?

Absoluut niet! In New York showen de grote Amerikaanse namen als Ralph Lauren, Calvin Klein en Tommy Hilfiger, aangevuld met Europese labels die bij de New Yorkse vibe (over het algemeen: vrij keurig, licht traditioneel en damesachtig) passen. Victoria Beckham, bijvoorbeeld, en Hugo Boss. In Londen, van origine de progressiefste fashion week, showen onder meer Paul Smith, Burberry en JW Anderson, al blijft de grote vernieuwing de laatste seizoenen een beetje uit - over de 'nieuwe' koers van Burberry onder de Italiaanse ontwerper Riccardo Tisci, die 17 september voor het eerst showde, zijn de meningen sterk verdeeld. 

Milaan is de stad van Prada, Gucci, Versace, Armani, Moschino, Fendi en tal van minder bekende Italianen. Focus ligt hier vooral op luxe materialen, vakmanschap en vrouwelijkheid. In Parijs, last but certainly not least, showen grote Franse huizen als Dior, Saint Laurent, Chanel, Vuitton en Hermès, beroemde Japanners als Yamamoto en Comme des Garçons, fameuze Britse huizen Alexander McQueen, Stella McCartney en Vivienne Westwood en belangrijke Belgen als Dries Van Noten en Ann Demeulemeester. Kenmerk van de Parijse modeweek: eigenheid, status en creativiteit. Wat neerkomt op niet altijd even begrijpelijke mode-mode. Soms verkassen modehuizen voor één keer naar een andere stad. Zo showde de jubilerende Victoria Beckham dit seizoen in Londen en showt het Italiaanse huis Gucci vanavond (24 september) in Parijs.

8. Duren de fashion weeks ook echt een week?

Om en nabij. New York duurde 8 dagen, Londen 6 dagen, Milaan 5 dagen en Parijs zal deze keer maar liefst 9 dagen duren, van maandag 24 september tot en met dinsdag 2 oktober. Logisch ook, als je ziet hoeveel merken er showen, dat past gewoon niet in een werkweek.

9. Hoeveel shows zijn er tijdens Paris Fashion Week?

Grofweg elk uur één, te beginnen om 9 uur/half 10 en eindigend om een uur of tien 's avond, in totaal 81 shows. Tel daarbij nog een 56 showroompresentaties op, een aantal koffiekransjes, winkelopeningen en cocktailparty's en het wordt zonneklaar dat de fashionweekagenda van een moderedacteur bomvol zit. Zeker aan het einde van fashion month klaagt Jan en alleman dat-ie 'sooo tired' is, al zal dat óók van de smalltalk en de prietpraat zijn.

10. Hoe lang duurt een modeshow?

10 minuten ongeveer, hooguit een kwartier. Maar het wachten tot je binnen mag, wachten tot alle anderen binnen zijn, wachten tot laatkomende modellen eindelijk aangekleed en opgemaakt zijn en het en masse weer naar buiten schuifelen na de show, kunnen zo 50 minuten in beslag nemen. Tel daarbij de tijd op die je nodig hebt om van show naar show te komen: ze worden allemaal op andere plekken gehouden, de ene in een poepsjiek stadspaleis in het 7de arrondissement, de volgende in een afgeragde garage bij Gare d'Austerlitz, waardoor de modekudde in z'n geheel de halve stad door moet. Een tijdverslindende exercitie, dat spreekt. Grote Amerikaanse en Britse titels verdelen het showbezoek tussen verschillende redacteuren en hebben luxewagens met chauffeurs die in de straten waar de shows worden gehouden voor onhandige verkeersinfarcten zorgen. Wie op hoge hakken loopt, laat zien (of faket) dat ze een chauffeur heeft. Modellen die kriskras de stad door moeten, doen dat daarom vaak achterop een motor. Redacteuren zonder eigen chauffeur zijn aangewezen op de gratis shuttlebus voor geaccrediteerden, het openbaar vervoer, een huurfiets of de good old benenwagen. Op een drukke dag tik je gemakkelijk de 23.000 stappen en 45 verdiepingen aan.

11. Hoe kun je na al die shows zien wat de trends zijn?

Met zo veel shows komen er even zo veel visies op vrouwenmode voorbij en kun je ook concluderen dat alles kan. Toch is er na vier weken voor getrainde ogen wel chocola te maken van de nieuwe volumes, silhouetten, kleuren en materialen, en van het soort vrouw - diva, amazone, verleidster of strijdster - dat ontwerpers voor ogen hebben. De focus ligt daarbij op voorlopers en smaakmakers als Raf Simons voor Calvin Klein, Hedi Slimane voor Celine (dit seizoen voor het eerst en daarom een extra gewilde uitnodiging) en Demna Gvasalia voor Balenciaga.

12. Gaan die modeshows nooit vervelen?

Helemaal niet. Er zit af en toe wel een saaie of ongeïnspireerde show tussen, maar het leeuwendeel is machtig mooi en schreeuwt om besproken te worden.