Het gros van de mensen is waarschijnlijk nog nooit bij een aandeelhoudersvergadering geweest. Dat ziet er als volgt uit: een handvol bestuursleden inclusief de CEO van een bedrijf zit op een podium en vertelt over de aanstaande plannen. Ook beantwoordt het bestuur vragen vanuit de zaal.
Daar zitten de mensen die geïnvesteerd hebben in het bedrijf: de aandeelhouders. Zij mogen ook stemmen over belangrijke veranderingen in het bedrijf. Daartussen zitten vaak nog een aantal activisten die één aandeel hebben gekocht. Want dat is genoeg voor een uitnodiging voor de aandeelhoudersvergadering.
Dat bleek ook dit jaar weer, toen bij de aanvang van het evenement om beurten mensen opstonden en arm in arm protestliedjes zongen. Op de melodie van Dolly Partons Jolene zongen de activisten in het Engels: "Shell maakt de wereld kapot." Kort daarna greep de beveiliging in en verwijderde de activisten.
Het bedrijf was daar al op voorbereid: terug te zien aan de enorme hoeveelheid beveiligers. Ook moesten bezoekers hun telefoon in een vergrendelde hoes stoppen zodat ze geen foto's of video's konden maken. Het protest verliep overigens wel een stuk gemoedelijker dan vorig jaar, toen er onrust ontstond en mensen het podium probeerden te beklimmen.
Shell kiest andere koers in energietransitie
Na de onderbreking van de vergadering nam CEO Wael Sawan het woord. Hij gaf onder andere toelichting op Shells klimaatplannen. Sawan werd vorig jaar topman en vaart een andere koers dan zijn voorganger. Onder Sawan ziet Shell bijvoorbeeld een grote rol voor lng (vloeibaar aardgas) in de energietransitie en wil het bedrijf de olieproductie de komende jaren stabiel houden.
De koersverandering van Shell bleek in maart al bij de presentatie van de strategie voor de energietransitie. Daaruit werd duidelijk dat het bedrijf inzet op 15-20 procent minder CO2-uitstoot per eenheid energie in 2030. Eerder was het doel nog 20 procent.
Ook liet het bedrijf onder Sawan de doelstelling voor 45 procent minder uitstoot in 2035 los. Opvallend, gezien de Nederlandse rechter juist oordeelde dat het bedrijf zijn doelstellingen moest aanscherpen. Shell ging tegen die uitspraak in hoger beroep.
Sawan zei dinsdag in zijn speech dat Shell in 2050 een klimaatneutraal bedrijf wil zijn, maar dat er nu nog grote vraag is naar fossiele brandstoffen. "Veranderen doe je in kleine stapjes", zei hij daarover. "We investeren tussen 2023 en 2025 tussen de 10 en 15 miljard dollar in CO2-arme energie, zoals laadpalen voor elektrische auto's, hernieuwbare elektriciteit, biobrandstoffen, waterstof en CO2-opslag."
'Gelooft u wel of niet in het Akkoord van Parijs?'
Maar niet iedereen vindt dat voldoende. Een aantal kritische aandeelhouders legden het bestuur het vuur aan de schenen tijdens de vragenronde. Sommigen eigenaar van slechts één aandeel, anderen van tienduizend.
"Gelooft u wel of niet in het Klimaatakkoord van Parijs?", vroeg Mark van Baal van Follow This aan het bestuur. Follow This is een ngo die aandelen van oliebedrijven opkoopt om op aandeelhoudersvergaderingen druk uit te oefenen om te vergroenen. Door kritische vragen te stellen, bijvoorbeeld.
Daarnaast dient Follow This regelmatig 'klimaatresoluties' in. Dat zijn voorstellen voor beleidsveranderingen. Oprichter Mark van Baal noemt zichzelf een "verantwoordelijke belegger", en een "activist in pak". Want in plaats van te demonstreren, wil hij bedrijven veranderen van binnenuit.
In de resolutie vroegen Follow This en 27 andere beleggers aan Shell om zich te houden aan het Parijsakkoord en de uitstoot de komende jaren snel te laten dalen. Dat is in het belang van Shell zelf, aldus de indieners.
Meeste aandeelhouders kozen voor Shell
Toen Van Baal zijn speech begon werd het stil in de zaal. "De wereld heeft afgesproken de uitstoot in 2030 te halveren en uw bedrijf gaat het komende decennium de uitstoot niet verlagen", aldus Van Baal tegen Sawan. "Kunt u mij dat uitleggen?"
Volgens Sawan "leiden meerdere wegen naar Parijs". De CEO reageerde dat de resolutie van Follow This niet in het belang is van klanten, aandeelhouders én het klimaat. Hij verzocht iedereen tegen te stemmen.
Dat deed het grootste gedeelte uiteindelijk: 18,6 procent van de aandeelhouders steunde Van Baals klimaatresolutie - net iets minder dan de 20 procent van vorig jaar.
Echt teleurgesteld is hij niet, zei de Follow This-voorman later tegen NU.nl. "Eén op de vijf, dat noem ik nog steeds rebellie", aldus Van Baal. "Maar ik ben ook bang dat het niet genoeg is om Shell in actie te laten komen."
Amerikaans oliebedrijf klaagde groene aandeelhouders aan
Follow This werd onlangs aangeklaagd door de Amerikaanse oliegigant ExxonMobil voor het indienen van een soortgelijke resolutie. Die trokken de groene aandeelhouders daarna in, "uit angst voor slepende rechtszaken". Zover zal het hier niet komen, denken zowel Follow This als Shell.
Beide zeggen eigenlijk hetzelfde te willen bereiken, maar zijn het niet eens over de manier waarop. Van Baal: "We worden vaak gezien als luis in de pels, maar er komt een moment dat deze bedrijven inzien dat wij aan hun kant staan."