Om 9.30 uur kwamen de familie en naasten samen in de vertrekhal om er in stilte halt te houden aan de gedenkplaat voor de slachtoffers. Om 10 uur werd het muisstil in de vertrekhal en hielden ook de reizigers halt, toen door de speakers de namen van de 16 dodelijke slachtoffers werden afgeroepen, gevolgd door een minuut stilte. Het was duidelijk dat familie en naasten nog steeds bij elkaar steun zoeken en vinden.

In tegenstelling tot vorig jaar was er ditmaal geen delegatie van de hulpdiensten en luchthavenpersoneel aanwezig op de herdenking. Wel aanwezig waren CEO van Brussels Airport Arnaud Feist, voorzitter van Brussels Airport Marc Descheemaecker, ministers Koens Geens, Maggie De Block en François Bellot. De ministers werden aangesproken door verschillende aanwezigen.

Posttraumatische stress

“Het is belangrijk dat overheid vertegenwoordigd is bij de herdenking en de slachtoffers een hart onder de riem steekt”, zei De Block. “Het is een moment om stil te staan dat het leven nooit meer zoals voordien zal zijn.”

De afgelopen dagen getuigden verschillende slachtoffers dat ze nog altijd kampen met posttraumatische stress en zich vaak weinig gesteund voelen. “Wij kunnen niet anders dan zorgen voor begeleiding. Elk rouwproces is anders en we hopen dat ze zo snel mogelijk hun leven weer kunnen opnemen”, aldus De Block.

LEES OOK. Na de aanslagen riep Mohamed (38) nog op tot een jihad van de liefde, nu is hij verbitterd: “Jaar na jaar word ik kwader en kwader”

Na het herdenkingsmoment in de vertrekhal werd er in de Memorial Garden aan de luchthaven van Zaventem een bezinningsmoment gehouden. Daar namen onder meer vertegenwoordigers van de slachtofferverenigingen het woord om de pijn uit te drukken die ze drie jaar na de aanslagen nog steeds voelen.

“We staan hier opnieuw op deze plaats waar zo velen hebben geleden en sommigen het meest dierbare dat er is hebben verloren. Het leven”, vertelt Jamila Adda van Brussels4Life. “We lijden in stilte, de stilte die ons soms helemaal gek maakt. Ons hart wil enkel schreeuwen. Schreeuwen om de afwezigheid van de mensen die ons drie jaar geleden hebben verlaten.”

Hulp

In de speeches was ook duidelijk te horen dat de getroffenen nog steeds kampen met de gevolgen van de aanslagen en dat ze zich te weinig gesteund voelen door de regering. Zowel op psychologisch vlak, maar ook op vlak van het vele papierwerk of de schadevergoedingen die uitblijven, vragen ze hulp.

Een emotioneel moment volgde toen Marjan Pinczowski het woord nam. Zij verloor op 22 maart 2016 haar twee kinderen Sascha en Alexander bij de aanslag op de luchthaven. En dat de dag na de 40ste verjaardag van haar huwelijk.

“Dat is nu voor altijd de dag voor de ergste dag van ons leven”, stelt Marjan Pinczowski. “Vandaag voel ik nog steeds die dreiging van de terroristen van IS. De dreiging waarvan ik vrees dat die zal terugkomen. En dan vraag ik me af, waarom hebben deze mensen een groter platform in de media dan de familie van de slachtoffers?”, aldus Pinczowski.

Namen van slachtoffers op muur in Maalbeek

In het metrostation Maalbeek zijn de namen van de zestien dodelijke slachtoffers van de aanslag aangebracht op de muur naast het herdenkingskunstwerk van kunstenaar Benoît Van Innis. De namen werden vrijdagochtend onthuld na een ingetogen herdenkingsceremonie met slachtoffers en hun naasten. Ook onder anderen Brussels minister-president Rudi Vervoort, mobiliteitsminister Pascal Smet en burgemeester Philippe Close woonden de plechtigheid bij.

De herdenking ging rond 9 uur van start en werd begeleid door een fagotblazer. De muziek maakte bij de zowat vijftig aanwezige slachtoffers en hun naasten emotionele herinneringen los. Er kwamen zelf ook twee slachtoffers aan het woord, die hun ervaringen deelden en ook een verbindende boodschap uitdroegen. “We moeten strijden voor een samenleving die meer tolerant is”, zei een van hen.

Beiden bedankten ook de hulpdiensten voor hun “heroïsche daden”. Onder meer leden van de politie, brandweer, civiele bescherming en het Rode Kruis waren aanwezig om hun steun te betuigen. De plechtigheid eindigde om 10 uur met een minuut stilte.

Ook Brussels minister-president Rudi Vervoort en de burgemeester van Brussel Philippe Close waren van de partij. Ze legden elk een krans neer voor de herdenkingsmuur in het metrostation. Volgens Close was het belangrijk om aanwezig te zijn en zo de slachtoffers en nabestaanden een hart onder de riem te steken. “Niemand kan voorbereid zijn op wat zij meegemaakt hebben”, zei hij na afloop aan Belga. “Wij willen tonen dat Brussel hen niet vergeten is.”

Brussels minister van Mobiliteit Pascal Smet wilde vrijdag eveneens deelnemen aan de ceremonie, “niet alleen als mens, maar ook als vertegenwoordiger van het openbaar vervoer”. “En dat willen we laten zien”, aldus de minister. “Je ziet dat het voor de slachtoffers en nabestaanden erg belangrijk is om hier te zijn.”