"Politie kan wel schieten op een busje, maar niet de chauffeur identificeren. Ook al zagen ze iedereen uitstappen"

Mawda stierf vorige donderdag na een klopjacht van de politie op een witte Peugeot bestelwagen met dertig migranten. De politie pakte alle inzittenden op. Ze werden na een ondervraging met tolken allemaal terug vrijgelaten. Volgens het gerecht in Bergen heeft niemand van hen gezegd wie achter het stuur zat. Ook de ouders van Mawda niet. Die zaten nochtans op de eerst rij achter de chauffeur. Er zat volgens het gerecht ook geen tussenschot tussen hen in.

“De ouders van Mawda zagen enkel zijn achterkant”, benadrukt hun advocate Mieke Van den Broeck. “Het was ook donker. Die mensen zeggen ook dat de chauffeur er alles aan deed om zijn gezicht te verbergen met iets wat op een sjaal leek.” De advocate noemt het onbegrijpelijk dat de bestuurder nog altijd niet is geïdentificeerd. “De achtervolging heeft één uur geduurd, met vijftien politiewagens en een dertigtal agenten. De politie stond erop te kijken toen dat busje eindelijk stil stond. Ze zagen iedereen uitstappen en weten nu nog altijd niet wie de chauffeur was! Ik snap dat niet.” 

Uitsluiting

Van den Broeck beklemtoont dat ze geen onderzoeker is en dat ze enkel kritisch naar het dossier kijkt. “Oké, het was donker. Maar er zijn toch technieken, zoals uitsluiting? Ze zaten met dertig personen in dat busje. Die mensen kunnen toch zeggen wie ze achteraan in het busje hebben gezien? Die mensen kunnen ze dan tenminste al schrappen. En zijn de vingerafdrukken op het stuur gecheckt? Of de positie van de stoel vergeleken met de beenlengte en dergelijke? Ik vind het heel raar dat de politie wel kan schieten op dat busje, maar er niet in slaagt om de chauffeur te identificeren. We mogen niet blind zijn: er bestaat een duidelijk onevenwicht in de middelen die zijn ingezet om dat busje te doen stoppen en de middelen die gebruikt worden om de chauffeur te ontmaskeren. Helaas.” De advocate steekt haar ongenoegen niet onder stoelen of banken: “Het ziet ernaar uit dat er hier geen sprake zal zijn van vervolging wegens mensensmokkel.”

In Bergen zijn ze niet gediend met de kritiek op het gevoerde onderzoek. “Advocaten moeten hun rol spelen, maar we zijn in een lopend gerechtelijk onderzoek en zijn niet van plan onze politietechnieken op tafel te leggen. We moeten de criminelen niet nog slimmer maken. We hebben al een achterstand op hen”, zegt Christian Herny van het parket van Bergen.

Van den Broeck benadrukt dat ze als advocate van Progress Lawyers Network merkt dat er in andere dossiers rond mensensmokkel doorgaans wel goed speurwerk wordt geleverd. “Ik sta geregeld slachtoffers van mensensmokkel bij en weet uit ervaring dat slachtoffers vaak met daders worden verward. Het zijn vaak ook heel moeilijke dossiers. Ik ken dossiers waarin slachtoffers om den brode taken uitvoeren voor de smokkelaars. Dat gebeurt als hun geld op is en ze toch verder willen. Dan worden ze in ruil voor een beetje geld een dienst gevraagd. Vaak weten en beseffen ze zelf niet goed welke plaats ze hebben in dat proces. Omdat er vaak misbruik gemaakt wordt van de migranten, zijn het vaak zij die de risicovolle opdrachten krijgen, onderschept worden en heel ernstige veroordelingen oplopen.” Volgens de advocate volgen er vaak veroordelingen wegens mensensmokkel. “Maar ik heb de indruk dat de kopstukken van de mensensmokkel-maffia meestal buiten schot blijven.”

Lees ook:

- Hebben de ouders van Mawda gelijk met hun wantrouwen in gerecht en politiek?

- Patrick Loobuyck: "Een meisje is dodelijk geraakt door een politiekogel. Toch blijft het schokeffect uit"

_{Lees verder onder de foto.}

Huzarenwerk

Volgens de Brugse magistraat Frank De Meester – gespecialiseerd in mensenhandel – is het oprollen van een bende inderdaad een huzarenwerk. “Meestal komen we smokkelaars op het spoor omdat we een busje met slachtoffers onderscheppen. Dan pakken we de bestuurder op en misschien één of twee daders. Uiteraard zoeken we telkens de vertakkingen van de bende. Alleen al via gsm-onderzoek en telefoontaps leggen we soms hele netwerken bloot. Maar heel vaak zien we ook dat, van zodra we een aantal kleine garnalen inrekenen, de rest van telefoonnummer verandert en we opnieuw moeten beginnen met ons onderzoek. Het is moeilijk om smokkelnetwerken met wortel en tak uit te roeien. Maar toch komen er af en toe hele bendes voor de rechter. Alleen halen die dossiers niet groot de pers.”