Azië weigert vuilnisbak van de wereld te zijn: Cambodja stuurt 1.600 ton plasticafval terug naar VS en Canada
Cambodja weigert in navolging van andere landen in Zuidoost-Azië nog langer de vuilnisbak van de wereld te zijn. Het gaat containers vol plastic afval terugsturen naar de westerse landen van herkomst. Begrijpelijk, maar de kwestie is toch minder zwart-wit dan ze lijkt.
Het is nieuws met de morele lading van een milieubewuste fabel: Cambodja maakte woensdag bekend dat het 1.600 ton plasticafval uit westerse landen retour stuurt. Het illegaal ingevoerde afval zat in 83 containers die waren aangetroffen in de haven van Sihanoukville. Ze kwamen uit de Verenigde Staten en Canada, twee van de grootste afvalexporteurs ter wereld.
"Cambodja is geen vuilnisbak waar andere landen hun elektronische afval en andere rotzooi kunnen dumpen", verklaarde de Cambodjaanse minister van Milieu Neth Pheaktra. "En deze regering is tegen het importeren van plastics, smeermiddelen en elke andere soort afval voor recycling in dit land."
Straatarm Cambodja schaart zich in het rijtje Zuidoost-Aziatische landen dat weigert om nog op te draaien voor het verwerken van afval uit westerse landen. Begin juli stuurde Indonesië 49 afvalcontainers gevuld met plastic, gebruikte luiers en andere troep terug naar Australië, Duitsland, Frankrijk en de VS. Daar kwamen nog eens acht containers bij, die in plaats van met oud papier, zoals op de ladingpapieren stond, vol zaten met giftig afval.
Eind mei maakten de Filipijnen ruzie met Canada over illegaal ingevoerd plasticafval. President Rodrigo Duterte riep zijn ambassadeur terug, en stuurde 69 van in totaal 103 afvalcontainers retour die waren ingevoerd als recyclebare plastic korrels, maar in werkelijkheid vervuilend huishoudelijk afval bevatten. Diezelfde maand stuurde Maleisië 3.000 ton niet recyclebaar plastic terug naar Australië, Canada, het Verenigd Koninkrijk en de VS.
De crisis in de geglobaliseerde wereld van afvalverwerking en -recycling is het gevolg van het besluit van China (de grootste recycler ter wereld) geen plasticafval en e-waste meer te importeren, vanwege de milieuvervuiling in eigen land. Tussenhandelaren moesten op zoek naar andere plekken om hun rotzooi te dumpen, liefst landen met niet al te strenge regels. Dat leidde tot een sterke toename van afvalstromen naar Zuidoost-Azië.
Het is een nijpende zaak. Volgens een studie in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances (2018) moet door het Chinese besluit tegen 2030 meer dan 110 miljoen ton plasticafval een nieuwe bestemming vinden. In Zuidoost-Azië is al een complete industrie ontstaan van onbevoegde recyclingbedrijfjes.
Plastic afval is inmiddels een wereldwijd probleem. Volgens UNEP, het milieubureau van de VN, produceert de wereld elk jaar 300 miljoen ton plastic afval, waarvan maar een deel wordt gerecycled. Veel plastic belandt in het milieu en uiteindelijk in zee (zo'n 8 miljoen ton per jaar) en wordt daar walvissen, schildpadden en zeevogels fataal. Er zijn aanwijzingen dat ook mensen steeds meer plastic in hun lijf hebben.
Alle pogingen het probleem te beteugelen, steken daarbij schuchter af. In juni lanceerde de G20 in Japan een plan om de hoeveelheid 'nieuw' plasticafval voor 2050 terug te brengen tot nul. Het Osaka Blue Ocean Vision-plan wordt door milieubeschermers echter bekritiseerd als too little too late. Het verbeteren van afvalverwerking en recycling is mooi, maar haalt het niet bij het verminderen van de productie van (wegwerp)plastic.
De nieuwe assertiviteit in Zuidoost-Azië moet intussen eerder als een populistisch-nationalistische dan een milieubewuste oprisping worden gezien, te meer daar de landen in kwestie zelf grote producenten van plasticafval zijn. Indonesië, de Filipijnen, Vietnam en Thailand zijn na China de grootste plasticvervuilers ter wereld. Samen zijn ze volgens de natuur-ngo Ocean Conservancy (2015) verantwoordelijk voor 60 procent van de plasticsoep in de oceanen, een gevolg van beroerde milieuhygiëne en dito afvalverwerking.