Direct naar artikelinhoud

Lokaal staat de PVV niet bij voorbaat buitenspel. 'We zitten op één lijn'

De PVV, die in dertig gemeenten meedoet aan de verkiezingen voor de gemeenteraad, wordt vooralsnog op lokaal niveau niet massaal door andere partijen uitgesloten van een mogelijke deelname aan het bestuur. Vooral lokale partijen tonen bereidheid om met de partij van Geert Wilders samen te werken. Maar ook sommige lokale afdelingen van landelijke partijen lijken daarvoor minder huiverig dan het Haagse hoofdkantoor.

en
PVV-leider Geert Wilders tijdens een verkiezingscampagne in Nissewaard in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen.Beeld anp

Dat blijkt uit een rondvraag van de Volkskrant onder grote lokale en landelijke partijen in de gemeenten waar de PVV meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen. Voor de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar sloten de meeste partijen de PVV bij voorbaat uit als mogelijke coalitiepartner. VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP en PvdA zeiden niets te zien in een samenwerking met Wilders, vooral vanwege zijn 'minder Marokkanen'-uitspraak.

Aanknopingspunten

Lokale politici zien minder belemmeringen voor een lokale samenwerking met de PVV. 'Wij sluiten geen enkele partij uit van samenwerking, mits we van dezelfde kernwaarden kunnen uitgaan', zegt VVD-lijsttrekker René Lazeroms in Rucphen. 'Veel aspecten in hun programma zijn in lijn met dat van ons - ik zie daar zeker aanknopingspunten.'

Ook lijsttrekker Kees Visser van de VVD in Den Helder is bereid eventueel met de PVV samen te werken in een nieuw college. 'De kans dat de Noordzee in brand staat, is groter', zegt PvdA-voorman Thijs Kroese in Purmerend over de kans dat zijn partij met de PVV in zee gaat. 'Maar we willen het toch niet helemaal uitsluiten, al zou de PVV dan wel afstand moeten nemen van een heleboel zaken. Het is in het belang van de Purmerender om samen te werken indien dat een optie is.'

Wij sluiten geen enkele partij op voorhand uit, dus ook niet de PVV
Lijsttrekker Frank van Hulle van Top/Gemeentebelangen in Terneuzen

Anti-islamstandpunt

Vooral lokale partijen staan open voor samenwerking. 'Wij sluiten geen enkele partij op voorhand uit, dus ook niet de PVV', zegt lijsttrekker Frank van Hulle van Top/Gemeentebelangen in Terneuzen. Stadsbelang Utrecht wil de PVV ook niet uitsluiten. 'Maar de PVV zal geen rol van betekenis spelen in het meebesturen van de stad, want de grote partijen sluiten de PVV wel uit', aldus fractievoorzitter Cees Bos.

De PVV doet vooral mee in gemeenten waar de partij vorig jaar veel stemmen behaalde tijdens de Kamerverkiezingen. In het Brabantse Rucphen, dicht bij de Belgische grens, was dat zelfs 39 procent. De VVD is daar nu nog verreweg de grootste partij in de gemeenteraad met 7 van de 19 zetels.

Zelfs het anti-islamstandpunt van de PVV vormt voor VVD-lijsttrekker Lazeroms geen beletsel. 'Onze gemeente is vrij van moskeeën, minaretten en asielzoekers, en dat wil de PVV zo houden', staat in het lokale verkiezingsprogramma van de PVV. VVD'er Lazeroms is het daar eigenlijk best mee eens: 'Wij hebben geen islamproblematiek, we hebben geen moskee, daar is helemaal geen behoefte aan. We zitten ook niet te wachten op een asielzoekerscentrum. We zitten op één lijn.'

Cordon sanitaire

Toch zijn in sommige gemeenten de eerste contouren van een cordon sanitaire zichtbaar. In Utrecht hebben veel partijen zich uitgesproken tegen de partij van Wilders. 'De PVV is een partij die mensen uitsluit, tegen elkaar opzet en tegenstellingen vergroot', zegt GroenLinks-lijsttrekker Heleen de Boer. 'GroenLinks wil juist mensen insluiten, met elkaar verbinden en tegenstellingen verkleinen. Dat gaat niet samen.' D66-lijsttrekker Klaas Verschuure: 'De PVV sluit mensen uit en zet mensen tegen elkaar op. Ze staan lijnrecht tegenover onze eigen idealen van een tolerant en open Utrecht.'

Ook in Dordrecht hebben meerdere partijen laten weten onder geen beding met de PVV in een college te willen. 'Er is geen partij die ideologisch verder van ons afstaat dan de PVV', zegt D66-lijsttrekker Kevin Noels. 'Wij zijn bereid met iedereen te praten die van Dordrecht een mooiere stad wil maken, maar een samenwerking in het college met een partij die Dordrecht wil 'de-islamiseren' is niet denkbaar.'

Ik wil niet iedere week over hoofddoekjes praten
Marijke van der Meer van de lokale partij Zo! in Zoetermeer

Ook in enkele andere gemeenten keren vooral D66-afdelingen zich fel tegen de nieuwkomer. 'De PVV voert in Enschede een agenda om groepen uit te sluiten (de-islamiseren, alleen Nederlandse cultuur toestaan), grondrechten in te perken (bouw moskee stoppen) en mensenrechten te negeren (bed-bad-brood sluiten). Dat is niet mijn Enschede', verklaart D66-lijsttrekker Eelco Eerenberg.

Marijke van der Meer van de lokale partij Zo! in Zoetermeer: 'Ik heb niks met hun gedachtengoed over een tsunami van asielzoekers in Zoetermeer. Ik wil niet iedere week over hoofddoekjes praten.'

Onderzoek: Robert van der Noordaa.