"Verkeerstoren had niet gebruikelijke bezetting tijdens crash in Washington", Trump legt schuld bij diversiteitsprogramma
De verkeerstoren van de luchthaven Ronald Reagan in Washington D.C. had niet de gebruikelijke bezetting op het moment dat een vliegtuig en een legerhelikopter in de lucht botsten. Dat zegt The New York Times op basis van een voorlopig rapport van luchtvaartregulator FAA. President Trump legt de schuld van de crash bij het diversiteitsbeleid van zijn voorgangers Obama en Biden. De toezichthouder zegt dat uitsluitsel over de officiële oorzaak nog 30 dagen op zich kan laten wachten. 28 lichamen zijn al geborgen, de brandweer heeft geen hoop op overlevenden meer.
Het vliegtuig, vlucht 5342 van PSA Airlines (een dochtermaatschappij van American Airlines), botste tegen een Sikorsky UH-60-helikopter van het leger toen het rond 21 uur lokale tijd de landingsbaan naderde. Het passagiersvliegtuig was gisteren opgestegen in Wichita, in de staat Kansas.
De hulpdiensten kwamen met 300 manschappen massaal ter plaatse. Politie, brandweer, FBI, ambulances, boten en helikopters werden ingezet, maar vanmiddag liet de brandweer van Washington D.C. weten dat niet langer aan overlevenden wordt gedacht. Intussen zijn al 28 lichamen (27 uit het vliegtuig en 1 uit de helikopter) geborgen, aldus het hoofd van de brandweer.
Bekijk: het moment waarop de helikopter en het vliegtuig met elkaar botsen

Personeelsbezetting "niet normaal" in verkeerstoren
Volgens de Amerikaanse krant The New York Times - die een voorlopig rapport van de Amerikaanse luchtvaartregulator FAA heeft kunnen inkijken - had de verkeerstoren op de luchthaven van Washington D.C. niet de gebruikelijke bezetting.
In het veiligheidsrapport stond te lezen dat de personeelsbezetting in de verkeerstoren op Ronald Reagan National Airport "niet normaal" was "voor het tijdstip van de dag en de hoeveelheid verkeer".
De verkeersleider die woensdagavond de helikopters in de buurt van de luchthaven behandelde, gaf ook instructies aan vliegtuigen die moesten landen en opstijgen. Die taken worden gewoonlijk aan twee verschillende verkeersleiders toegewezen.
The New York Times schrijft ook dat er op heel wat Amerikaanse luchthavens al jarenlang sprake is van een personeelstekort in de verkeerstoren. Ook in Washington D.C. is dat het geval. Volgens het laatste rapport aan het Congres, telde de verkeerstoren in september 2023 negentien gelicenseerde luchtverkeersleiders. Volgens de normen van de luchtvaartregulator moesten dat er dertig zijn.
Te vroeg om officiële oorzaak aan te wijzen
"We beschikken op dit moment niet over voldoende informatie om een menselijke fout of een mechanisch incident vast te stellen of uit te sluiten", aldus Todd Inman van de NTSB. De toezichthouder belooft om binnen de dertig dagen met een rapport te komen. "Laten we (in afwachting daarvan, red.) niet speculeren over wat het ongeval heeft kunnen veroorzaken."
Ook NTSB-directeur Jennifer Homendy vraagt geduld. De toezichthouder is momenteel op zoek naar de zwarte dozen van de neergestorte toestellen, in de hoop meer duidelijkheid te krijgen waarom het tot een botsing kwam. "We weten dat ze daar zijn. Ze zijn in het water. We hebben al vaak vluchtgegevensrecorders onder water teruggehaald", aldus Homendy.
Trump steekt schuld op diversiteitsbeleid
President Donald Trump benadrukte tijdens een persconferentie in het Witte Huis dat dit "een moment van leed" is voor de Verenigde Staten. Hij hield ook een moment van stilte voor de slachtoffers. "We zullen uitzoeken hoe deze ramp is kunnen gebeuren en we zullen ervoor zorgen dat zoiets nooit meer gebeurt."
Zonder de resultaten van dat onderzoek af te wachten, wijst Trump al met een beschuldigende vinger naar de gewezen Democratische presidenten Barack Obama en Joe Biden en naar het diversiteitsbeleid dat door hun regeringen werd gevoerd. "Voor mij komt veiligheid op de eerste plaats. Voor Obama, Biden en de Democraten komt politiek op de eerste plaats."
Een groot deel van zijn spreektijd gebruikt hij om te beklemtonen dat de kwaliteit van de luchtverkeersleiding cruciaal is, maar dat die kwaliteit door diversiteitsprogramma's onder druk is komen staan. Het aanwervingsbeleid van de Amerikaanse luchtvaartregulator FAA was gericht "op het aannemen van mensen met ernstige mentale en psychologische beperkingen", zo beweerde Trump.
BEKIJK - Dit had Trump over de botsing te zeggen:

Bewijzen voor de gedaalde kwaliteit van de luchtverkeersleiders werden niet gegeven. Op de vraag hoe hij tot die conclusie kwam, hoewel het nog niet duidelijk is of de luchtverkeersleiders wel in de fout zijn gegaan, antwoordde hij enkel met "omdat ik gezond verstand heb".
Ook verklaarde hij, eveneens voordat het onderzoek heeft plaatsgevonden, dat de schuld voor het ongeval in elk geval niet bij het vliegtuig ligt. Het toestel "deed alles goed" en bevond zich op de "gebruikelijke baan", aldus Trump. Maar "om de een of andere reden" bevond de helikopter zich op dezelfde hoogte."
"De helikopter was op de foute plaats, op het foute moment", aldus de president. "Ik heb helikopters. Je kunt een helikopter heel snel stoppen", klinkt het nog. "Hij had een miljoen verschillende manoeuvres kunnen doen, maar om de een of andere reden bleef hij gewoon vliegen."
Oorzaak van crash nog niet bekend
Sean Duffy, de Amerikaanse minister van Transport, zegt dat beide toestellen die betrokken waren bij de crash in standaard vluchtpatronen vlogen. Hoewel het bij de helikopter om een trainingsmissie ging, waren de 2 piloten die botsten allebei ervaren. "De helikopter was zich er ook van bewust dat er een vliegtuig in de buurt was", zegt hij.
Hoe de botsing precies kon gebeuren zal verder onderzoek moeten uitwijzen. Duffy zegt dat hij al die informatie wil afwachten, maar denkt dat het incident te voorkomen was. Volgens Amerikaanse media is 1 van de 2 zwarte dozen van het vliegtuig al uit het water gehaald. De FBI laat weten dat de crash tot nu toe niet behandeld wordt als een crimineel feit.
Militairen en kunstschaatsteams onder slachtoffers
Aan boord van de helikopter waren 3 militairen die bezig waren met een trainingsvlucht. Op het vliegtuig zaten 4 bemanningsleden en 60 passagiers.
Er zouden verschillende leden van het Amerikaanse kunstschaatsteam aan boord zijn geweest, net als minstens 2 Russische collega's, Jevgenia Sjisjkova en Vadim Naumov. Het koppel won in 1994 het WK kunstschaatsen en ging in de Verenigde Staten aan de slag als coach.
American Airlines heeft speciaal een telefoonlijn geopend voor familie en vrienden van mensen die betrokken zijn bij de crash. Zij die al stonden te wachten op de luchthaven, werden opgevangen.
Complexe reddingsoperatie
Dat de reddingsoperatie 's nachts moest gebeuren, maakte de zoektocht in het water er niet makkelijker op. De hulpverleners waren de hele nacht in de weer, maar moesten bovendien werken in ijskoude omstandigheden. Er is veel wind en er drijven stukken ijs op het water.
Het hoofd van de brandweer had het over "gevaarlijke omstandigheden" om te duiken. De berging van de lichamen kan volgens hem dan ook enkele dagen duren.
Ook het verzamelen van de brokstukken zal volgens hem niet makkelijk worden. Zo zouden sommige delen door de wind verplaatst zijn.
De romp van het vliegtuig ligt in 3 stukken ondersteboven in ondiep water, aldus Duffy. De helikopter bleef volgens de eerste berichten relatief intact.
Bekijk: reddingsboten worden aangevoerd

Medeleven van burgemeester en internationale schaatsbond
"We sturen onze liefde en gebeden naar de families, geliefden en gemeenschappen die verlies ervaren tijdens deze verschrikkelijke tragedie", aldus Muriel Bowser, de burgemeester van Washington D.C.
Tijdens de persconferentie bedankte ze de reddingswerkers "voor hun heldhaftige inspanningen". "Ze hebben de hele nacht doorgewerkt onder zware en hartverscheurende omstandigheden."
Ook de Internationale schaatsbond ISU reageerde inmiddels op de crash. "We zijn diep geschokt door het bericht dat er zich kunstschaatsers, samen met hun families, vrienden en coaches, aan boord van het vliegtuig bevonden. Onze gedachten gaan uit naar iedereen die door deze tragedie is getroffen. Kunstschaatsen is meer dan een sport, we vormen een hechte familie. We blijven verenigd."
Crash op huis in 2009
De laatste grote crash op Amerikaanse bodem dateert van februari 2009. Een vlucht van United Airlines stortte in slechte weersomstandigheden neer op een huis toen het een luchthaven in Buffalo (New York) naderde.
Bij die crash stierven 49 mensen: de 48 inzittenden van het pendelvliegtuig en de bewoner van het huis.