Uitgetest: twee weken eten via Too Good To Go, de app die voedselverspilling tegengaat

Hoe vaak gooit u restjes eten weg die er nog perfect oké uitzien? Of producten waarvan de houdbaarheidsdatum net overschreden is? U bent alleszins niet alleen, want een gemiddeld gezin in Vlaanderen gooit jaarlijks zo’n 35 tot 55 kilogram perfect eetbare voedingsproducten weg. België is de op een na grootste voedselverspiller van Europa, enkel Cyprus doet het nog slechter. De Europese Unie verspilt elk jaar meer dan 100 miljoen ton eetbare voeding, in Vlaanderen gaat het om bijna 200.000 ton.

Redelijk deprimerende cijfers, en een voldoende grote prikkel om eindelijk de app te testen die al vier jaar op mijn smartphone staat te verpieteren. Too Good To Go werd in 2015 opgericht in Denemarken, is ondertussen beschikbaar in 17 landen en telt 90 miljoen gebruikers. Dat steeds meer Belgen een handig hulpmiddel zien in TGTG bewijst het ledenaantal in ons land, dat steeg van 1,5 miljoen gebruikers in 2021 naar 2,7 miljoen in 2024. De app gaat voedselverspilling tegen door particulieren de mogelijkheid te geven om bij hun lokale supermarkt, slager, bakker of buurtwinkel een pakketje te reserveren met voedingsmiddelen die binnenkort bederven en niet meer verkocht raken in de winkel. Het zit handig en eenvoudig in elkaar: de hele dag door krijg je aanbiedingen te zien van winkels uit jouw buurt. Hoe ver jouw perimeter reikt, stel je zelf in. Je krijgt een algemene omschrijving van wat er mogelijk in jouw verrassingspakket zit en een tijdslot waarbinnen je het moet ophalen. Betalen doe je met de gsm op het moment dat je het pakketje bevestigt. Tijdens het ophaalmoment laat je op je telefoon de app zien, met het bewijs van je bestelling.

De theorie klinkt bemoedigend, maar hoe werkt het in de praktijk? Ik doe de test en probeer twee weken lang uitsluitend van Too Good To Go-pakketjes te leven. Ik haal mijn koelkast en diepvrieslade zo goed mogelijk leeg, en bekijk wat er in een perimeter van tien kilometer te rapen valt.

Pakket 1: De supermarkt (€ 5,99)

Met mijn gsm in de hand stap ik naar de balie van de supermarkt, waar een medewerker wijst naar een smal gangetje tussen de zelfscankassa’s en de dubbele rij winkelkarren. Grote bakken met eten staan er al uitgestald en de winkelbediende is druk in de weer met het bekijken van de TGTG-app op de gsm van een tiental klanten. Zodra het mijn beurt is, krijg ik een van de uniform gevulde bakken in mijn handen geduwd. “Wenst u er nog drie kilo mosselen bij? Dan moet u ze wel vanavond nog koken en opeten. Of invriezen”, zegt de dame met een uitgestreken gezicht. Om 20u ’s avonds drie kilo mosselen beginnen koken, lijkt me wat omslachtig. Bovendien sta ik al naar een berg eten te kijken die ik twee minuten later met de grootste moeite in mijn fietstassen zal duwen. Eenmaal thuis kan het uitladen beginnen: rucola, champignons, klaargemaakte scampi’s, gekookte eieren, een taartje, olijven, een suikerbrood, pannenkoeken, tonijnsalade, een pakje boter, gesneden soepgroenten, wortelen, drie bakjes vegetarische burgers, bereide quiche en een zak aardappelen. De quiche en rucola belanden meteen op mijn bord. De champignons zien er frisser uit dan sommige bakjes die ik in dezelfde supermarkt al kocht, alleen tussen de aardappelen zitten een paar beschimmelde exemplaren. De ijskast en diepvries raken al wat meer opgevuld. Voor 6 euro heb ik gek veel producten mee naar huis genomen. De app neemt een sterke start.

Pakket 2: De broodjeszaak (€ 4,99)

“Too Good to Go?”, vraagt de uitbaatster van een koffiezaak annex broodjesbar wanneer ze me aarzelend, gsm in de hand, voor haar toog ziet staan. “Grote fan van die app. Vroeger moest ik bijna elke avond met pijn in het hart eten in de vuilbak kieperen. Vandaag verdien ik er nog iets aan én kan ik er andere mensen blij mee maken.” Ik kijk hoe ze een kartonnen doosje voorzichtig vult met een broodje gerookte zalm, een gevulde boterkoek en een zakje met een twintigtal cupcakes. “Die zijn eigenlijk nog een aantal dagen goed, maar er zitten een paar gebroken cakejes tussen, dus de klanten grijpen altijd naar een andere zak.” De boterkoek sneuvelt op weg naar huis. Het broodje zalm smaakt
fris en lekker.

Pakket 3: De drankenhandel (€ 4,99)

Voor mij staan een tiental biertjes, allemaal afkomstig uit kleine brouwerijen uit binnen- of buitenland. De zaakvoerster vertelt me geduldig over smaken en herkomst en laat me dan drie bieren kiezen. Ik ga voor IPA’s. Vervaldatum: 26 maart 2023. Volgens Google bederven bieren niet, mogelijk worden ze wat duffer van smaak, maar dat ze meer dan een jaar na de vervaldatum nog verkocht worden, zelfs al is het aan één derde van de oorspronkelijke prijs, lijkt me toch een beetje raar.

Pakket 4: Het sushirestaurant (€ 4,99)

Het is zaterdagavond 22u, en ik moet mijn Netflix-avond onderbreken voor een korte trip naar het sushirestaurant om de hoek. Terwijl de laatste klanten zich vast afvragen waarom er plots iemand een paar lege potjes uit een rugzak haalt, vult de restauranthouder ze met sushi met kip, zalm en tonijn. Of ze morgen ook nog goed zijn, vraag ik hem. “Zolang u ze in de koelkast bewaart. Maar ik zou ze toch op de middag al opeten.” Erg geruststellend klinken zijn woorden niet. Rauwe vis mag niet te veel naar vis ruiken en al helemaal geen plakkerige textuur hebben. Wanneer ik ze de volgende dag uit het potje haal, lijken die parameters zeer oké. Alleen zijn de blokjes verbrokkeld en verkleurd en plakken ze aan elkaar. Weinig punten voor presentatie, maar gecombineerd met avocado, mango en gebakken schijfjes courgettes smaken ze best lekker. Drie uur later ben ik er gerust op dat ik geen voedselvergiftiging heb opgelopen.

Pakket 5: De traiteur (€ 3,5)

Voor 3,5 euro krijg ik een netjes ingepakt pakketje mee: preisoep, gehaktballen in tomatensaus, bonen, aardappelen en een dessertpotje. De traiteur had duidelijk niet voor een groots feest gekookt, misschien eerder voor een huis-aan-huisbedeling. Het doet een beetje denken aan ziekenhuiseten en de preisoep ruikt naar duffe grootkeuken. Ramen openzetten en verder kijken op de app is de boodschap.

Pakket 6: De delicatessenzaak (€ 4,99)

Ik hoop stiekem op koekjes en aperitieftapenades, maar ik krijg een verzorgd paaspakket mee naar huis: Mariasnoepjes, chocolade eieren en een grote zak met gekleurde bolletjes. Ik deel de buit met mijn neefje.

Pakket 7: De bakker (€4,99)

Het brood is op, dus zoek ik naar een bakker in de buurt die goede punten scoort op de app. Ik vind er eentje met een 4,7 op 5 en onthoud dat ik er die namiddag tussen 15u30 en 16u moet omgaan. Stiptheid en planning zijn wel een dingetje als je volop met Too Good to Go bezig bent. Ik krijg twee stokbroden, twee broden, een boterkoek en twee taartjes. De man die na mij de bakker binnenstapt, heeft net als ik zijn gsm in de hand en geeft me een blik van herkenning: “Het leven is duur met drie kinderen, en die app laat me toe om zwaar te besparen op voeding”, vertelt de man terwijl hij vijf stokbroden (ik solferde hem eentje van mijn pakket op) en een doos taartjes in zijn fietstas propt. “De hoeveelheden zijn vaak groot, en de vervaldata prangend, dus deel ik met de buren. Er is maar één plek waar ik niet tevreden was van het aanbod: een supermarkt die regelmatig beschimmelde producten meegeeft. Die scoort dan ook maar 3 op 5 in de app.”

Pakket 8: De supermarkt (€5,99)

Nog steeds onder de indruk van het eerste supermarktpakket, reserveer ik een tweede bestelling. Ondertussen herken ik hen al goed, de TGTG-klanten die net voor sluitingstijd met een uitpuilende boodschappentas en tevreden glimlach de winkel verlaten. Deze keer ga ik niet als muilezel naar huis, de auto wacht. In de koffer laad ik een doos in die opnieuw niet teleurstelt: 2 grote pakken kip, 2 pakken worsten, 2 zakjes mozzarella, een confituurtaart, champignons, geitenkaas, bereid wokvlees, geraspte wortelen, spinazie en 2 gekookte kipfilets. Totale waarde: rond de vijftig euro. Mijn ijskast zit ondertussen aardig vol. Ik schakel mijn moeder en broer in en laat ze kiezen uit mijn voorraad. Het voelt een beetje alsof ik zelf een voedselbedelingsproject heb opgestart. Een vriend die mijn eetavonturen volgt, heeft de app ondertussen ook gedownload en haalde net voor sluitingstijd zijn eerste pakket af. Om 21u stuurt hij me een foto van een volledige kip die in de oven ligt te braden. ‘Niet getalmd’ is een belangrijk TGTG-devies.

Pakket 9: De slager (€4,49)

Naast me staat een vriendelijke man die spontaan zijn voedingszoektocht van de voorbije maanden met me deelt. “Ik heb een kansenpas, zodat ik bijvoorbeeld goedkoper kan gaan eten in een sociaal restaurant, maar die app is een mooi extraatje. De populariteit neemt wel toe. Ik zet een alarm op mijn gsm zodat ik niet vergeet te kijken op het moment dat de meeste pakketten online worden geplaatst. De handelaars zijn meestal vriendelijk, maar vorige maand stond ik bij een bakker die, zodra ik mijn gsm boven haalde, een soort Jekyll en Hyde-achtige transformatie doormaakte. Maar goed, zijn aanbod was rijkelijk en vers. Vier op vijf!” (lacht) De verantwoordelijke vult ondertussen mijn twee bakjes: eentje met gehakt en puree en eentje met worst in groentesaus. Ook zij kan de app wel smaken. “Zodra ik een lading pakketten online zet, krijg ik meteen reservatiemails. Veel houden we er wel niet aan over. Als klanten dan ook nog eens zelf potjes vergeten mee te nemen, wordt het voor ons minder interessant.”

Pakket 10: De biowinkel (€4,99)

Samen met twee andere TGTG’ers sta ik te wachten aan de kassa. Drie bakjes komen aangerold, onze zak moeten we zelf vullen. Ook hier is het aanbod verrassend groot: 2 paprikahamburgers, 2 stukken kaas, een grote kom veggie zeesalade, een bakje veggie moussaka en geraspte wortelen. Totale waarde: meer dan 20 euro. Ook de vrouw naast mij is blij met haar pakket, al had ze, met een blik op mijn doos, toch liever de vegetarische optie besteld. “Ik heb de app een tijdje niet gebruikt omdat ik vooral bij de supermarkt kocht en wekelijks taarten en boterkoeken in huis had. Niet goed voor de lijn”, zegt ze bij het buitengaan. ‘s Avonds in de zetel, met een bordje op mijn schoot, denk ik terug aan haar woorden. De confituurtaart van gisteren is eindelijk op.

Pakket 11: De bakker (€4,99)

Een nieuwe dag, een nieuwe vangst. Deze keer test ik een andere bakker. De klantvriendelijkheid leek me net iets minder groot, maar misschien had de dame gewoon een slechte dag. In het mandje: twee broden, twee boterkoeken, paaseitjes, een bokkenpoot en een stuk cake. Vers en lekker, maar voor een single veel te veel. Eten wegsmijten zou wat cynisch zijn, dus deel ik uit.

Pakket 12: De supermarkt (€4,99)

Na een (eet)pauze van twee dagen reserveer ik mijn laatste bestelling. Ik kijk iets verder, net over de grens met Nederland. Zou het aanbod daar anders zijn? Toch een beetje: een blok belegen kaas, eieren, gedroogde worsten, zuurkool, wortelen, spitskool, twee pakken koekjes en een doosje met producten om flammkuchen te bereiden. Alles is kraakvers en netjes ingepakt.

Onze conclusie

Twee weken van de app leven is zeker mogelijk, maar of je voldoende groente en fruit zult eten, is twijfelachtig. Het vraagt wat geregel: je moet het tijdslot goed in de gaten houden en soms moet je uit je huis op momenten dat je liever niet meer buiten komt. Verrassingen zijn leuk, maar de mogelijkheid om zelf te bepalen wat je eet, ook. De prijs-kwaliteit van het Too Good to Go-aanbod is nergens te evenaren. De grootste waarde haal je uit pakketten die door een grote supermarkt worden aangeboden. Zoals de slager zei: “Wij kunnen niet concurreren met die grote spelers. Ons aanbod is altijd beperkter, maar minstens even kwalitatief.” Gezinnen zullen de app makkelijker kunnen integreren in hun dagelijkse routine. Voor een alleenstaande zijn de pakketten vaak te groot, en zit er te veel tijdsdruk achter, waardoor je alsnog dingen moet wegsmijten. Uitdelen aan buren, familie en vrienden is de beste optie. Ik maakte me de voorbije dagen soms wel de bedenking of ik eten kocht dat anders naar een voedselbank zou zijn gegaan. Eén van de winkelbediendes verzekerde me dat dat niet het geval is. Voeding die snel bederft raakt voorlopig niet snel genoeg van de supermarkt naar
de voedselbank. TGTG onderzoekt momenteel hoe ze voedselbanken nauwer bij hun werking kunnen betrekken. Er is ruimte voor verbetering. De app redt momenteel 4 maaltijden per seconde, maar wereldwijd gaan er nog steeds 40.000 maaltijden per seconde verloren. De dag na mijn experiment valt een folder van een supermarkt in de bus, maar de 1 plus 1-aanbiedingen kunnen me maar weinig enthousiasmeren. Het voelt alsof ik met de app een achterpoortje voor de dure supermarktrekening heb gevonden. Ik zal niet meer elke dag een pakket bestellen, maar een wekelijks TGTG-pretpakket lijkt me de perfecte middenweg.

Wanneer is iets wel ‘good to go?’

Volgens het FAVV, het Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid, lopen we weinig risico door producten te eten die net vervallen zijn, zolang we onze zintuigen maar op scherp stellen. “Er is een belangrijk onderscheid tussen ‘ten minste houdbaar tot’ en ‘te gebruiken tot’. De tweede categorie omvat producten die snel bederven en na de vervaldatum onderhevig zijn aan schadelijke bacteriegroei. Denk aan vis, vlees of charcuterie”, reageert Hélène Bonte, woordvoerder van het FAVV. “Die producten mogen na die datum niet meer verkocht worden.

‘Ten minste houdbaar tot’ is eerder een kwaliteitsdatum. De fabrikant garandeert dat producten tot op die dag 100% kwalitatief blijven. Bonte: “Na die datum wordt chocolade een beetje grijs, is de prik uit de frisdrank of worden koekjes wak, maar ze zijn na een paar weken of maanden nog perfect eet- en drinkbaar. De producten mogen nog verkocht worden, maar op verantwoordelijkheid van de winkelier. Die moet bijvoorbeeld checken of er deuken zitten in conservenblikken, want die kunnen wijzen op kleine scheurtjes in de beschermlaag, waardoor bacteriën toch een kans krijgen. Bier, suiker, zout, bloem of pasta in een ongeopende verpakking, en bewaard op een droge plaats, kun je makkelijk nog een jaar na de houdbaarheidsdatum consumeren.”

Het FAVV juicht initiatieven die voedselverspilling tegen gaan toe, maar wijst erop dat we ook als consument een verantwoordelijkheid hebben. “Zodra je de winkel met zo’n Too Good to Go-pakket verlaat, moet jij die zo snel mogelijk uitladen en in je koelkast of diepvriezer bewaren. Ruik aan de producten en check de verpakking en als je een atypische geur of textuur detecteert, eet je ze best niet meer op.”