Komt Amerikaanse hulp te laat? Russisch leger slaat bres in Oekraïense linies

Wat is er gebeurd?

Rusland heeft deze week meer terrein dan gewoonlijk gewonnen aan het Oekraïense front. De Russische troepen zijn erin geslaagd om ongeveer 5 kilometer op te rukken richting Otsjeretyne, een dorpje waar voor de oorlog zo’n 3.000 mensen woonden. Het dorp zou grotendeels veroverd zijn. Het is voor het eerst sinds lang dat Russische soldaten zo snel zo ver konden oprukken, ondanks een groot overwicht in man- en vuurkracht.

In een reactie op Facebook zondag stelt de Oekraïense opperbevelhebber Oleksandr Sirski dat de situatie aan het front 'verslechterd’ is. “Rusland zet druk op de volledige frontlijn en boekt in sommige sectoren tactische successen.” Hoewel er hard wordt gevochten en sommige posities meermaals per dag van kamp wisselen, moest Sirski toegeven dat Oekraïense troepen zich hebben teruggetrokken uit de dorpen Berdytchi, Semenivka en Novomykhaïlivka.

Is dit het begin van een grote Russische doorbraak?

Met de nakende inname van Otsjeretyne komt Rusland een stap dichter bij Pokrovsk, een belangrijk militair knooppunt van het Oekraïense leger. Maar luitenant-kolonel Tom Simoens (Koninklijke Militaire School) verwacht niet dat het Russische leger snel zal doorstoten. “Voor het eerst hebben ze een bres geslagen in de Oekraïense linies, maar ze lijken dat succes niet ten volle uit te buiten. Volgens de handboeken had Rusland nu snelle mobiele eenheden door het ontstane gat moeten sturen om Oekraïense stellingen ten noorden en ten zuiden in de tang te nemen en om zo snel mogelijk dieperliggende artilleriestukken, hoofdkwartieren en munitiedepots te treffen.”

“Voor het eerst hebben ze een bres geslagen in de Oekraïense linies, maar ze lijken dat succes niet ten volle uit te buiten”

Tom Simoens

Luitenant-kolonel aan de Koninklijke Militaire School

Maar dat gebeurt niet. Door drones is het onmogelijk geworden om mobiele eenheden — brigades met tientallen tanks en pantserwagens — ongestraft samen te trekken achter het front. Rusland lijkt te kiezen voor een andere aanpak: bite and hold. “Ze nemen kleine happen uit het front en proberen die bescheiden terreinwinst vast te houden. In plaats van verder op te rukken, probeert ze de bres richting het zuiden te verbreden. Het is een heel trage aanpak die we kennen uit de Eerste Wereldoorlog”, zegt Simoens. Dat Rusland niet verder westwaarts oprukt lijkt er ook op te wijzen dat het Oekraïense leger de bres heeft kunnen dichten.

Bezwijkt het Oekraïense leger onder de druk?

Het Oekraïense leger is sinds de val van Avdiivka in februari in het defensief gedrongen. Daarbij speelt een tekort aan manschappen en munitie hen parten. In deze zone aan het front is de situatie volgens opperbevelhebber Sirski ‘het meest compliceerd’. Hij maakt gewag van ‘meedogenloze gevechten’ en verwijst ook naar het voordeel dat de Russen hebben op het vlak van troepen en munitie.

(Lees verder onder het kaartje)

Het dreigende verlies van Otsjeretyne komt deels door een slecht uitgevoerde aflossing binnen het Oekraïense leger, al verwijst Sirski daar zelf niet naar. Het dorpje werd lange tijd verdedigd door de 47e Brigade. “Dat zijn elitesoldaten die een NAVO-opleiding hebben gehad”, vertelt correspondent Arnaud De Decker. De brigade zou na maanden strijd aan het front bij Avdiivka afgelost worden door de 115e Gemechaniseerde Brigade, maar die deden dat halfslachtig. “Op hun dronebeelden moeten de Russen de chaos hebben gezien. De soldaten van de 115e zijn veel minder ervaren. Zij hebben geaarzeld om hun posities in te nemen aan een van de heetste stukken van het front.”

Zullen Amerikaanse wapens en munitie voor een ommezwaai zorgen?

Ondanks het militaire overwicht slaagt het Russische leger er niet in om veel terreinwinst te boeken. Bij Tsjasiv Jar, een ander kritiek punt aan het front, lijkt de opmars na eerder succes nu toch te haperen. Dat verbaast De Decker, al kan het ook stilte voor de storm zijn. “Alles is in het voordeel van de Russen, toch blijft het een trage slijtageslag. Dat is ook een pluim voor de hardnekkige Oekraïense verdediging.”

“De meest ervaren Oekraïense brigades zitten in de voorste linies. Ooit zullen zij afgelost moeten worden en dan dreigt het fout te lopen”

Arnaud De Decker

Oorlogscorrespondent in Oekraïne

Wapens en munitie zullen verlichting brengen, maar de kansen niet doen keren, denkt Simoens. “Oekraïne heeft ook een probleem met mankracht. Wij hebben geen goed zicht op hun reserves, maar het is een veeg teken dat het Oekraïense leger te weinig en slecht roteert. Ik vrees dat ze nog een tijd achteruit zullen worden gedrukt. In het slechtste geval tot op het moment dat ze niet langer over de mankracht beschikken om een bres te dichten.”

(Lees verder onder de foto)

De Decker deelt die zorg. “Ik verwacht niet dat het front snel instort, maar het probleem is dat de meest ervaren Oekraïense brigades in de voorste linies zitten, ook bij Tsjasiv Jar. Ooit zullen zij afgelost moeten worden en dan dreigt het fout te lopen.”