

Dieren
© Diergaarde Blijdorp/Lisa Schol
Een familieportret van tien poserende apen krijgt duizenden likes op sociale media. “Ik ging op mijn hurken zitten, en toen keken ze alle tien naar mij”, zegt Lisa Schol van de Rotterdamse zoo Blijdorp.
Diergaarde Blijdorp in Rotterdam deelt wel vaker foto’s van zijn dieren via sociale media, maar deze foto haalt de internationale pers. “Terwijl onze verzorgster de foto gewoon met haar telefoon heeft gemaakt”, zegt woordvoerder Erwin de Zwart, “maar het is wel één shot uit de duizend. Nooit eerder kreeg een foto van onze dierentuin zoveel likes. Er bellen buitenlandse fotoagentschappen die het beeld willen kopen. Hier kan geen reclamecampagne tegenop.”
De apen op de foto zijn gelada’s. In het wild leven die op de hoge kliffen in Ethiopië. Diergaarde Blijdorp heeft een familiegroep gelada’s en een groep vrijgezelle mannen. Die mogen om de beurt naar de familie.
Verzorgster Lisa Schol (26) werkt al twee jaar met de dieren. Zij nam de foto op 27 februari, op een koude ochtend. “Als het koud is, zitten de gelada’s altijd lekker tegen elkaar aan om het warm te houden. Ik trof er tien aan, netjes bij elkaar. Ze keken nog alle kanten op, tot ik op mijn hurken ging zitten. Toen keken ze alle tien naar mij. En toen heb ik die foto gemaakt. De familie is niet compleet, trouwens. Twee jonkies waren op de rotsen aan het spelen.”
Lisa Schol was blij toen haar foto “beeld van de week” werd in de nieuwsbrief van de dierentuin. Maar toen de foto op Instagram belandde, werd die wereldnieuws. “Dat had ik niet verwacht. Misschien moet ik er wel een patent op leggen. (lacht) De gelada’s zijn echt geweldig. Ze zijn heel intelligent en sociaal. Ze hebben een complexe manier om te praten, met klanken. En ze brabbelen ook met hun lippen.”
Sommige mensen stellen zich vragen bij de foto. Of de apen niet zielig kijken. Lisa weet zeker van niet. “Dat is gewoon hoe ze kijken. Mensen geven wel vaker betekenis aan wat ze bij apen zien, dat is logisch.” De gelada’s lijken ook echt te poseren. Maar dat is volgens Lisa een misverstand. “De gelada’s zijn graseters; het is trouwens de enige apensoort die gras eet. Ik was op weg om geperst hooi te brengen. Ze zaten dus te wachten op eten.”
“Het is alsof ze poseren”, zegt Jonas Verspeek, onderzoeker bij Zoo Science, “maar in dit geval is het vooral een kwestie van gezamenlijke interesse. De apen kennen de verzorgster, ze weten dat er eten volgt en ze zijn alert.” Kunnen apen poseren? “Sommige mensapen wel, vermoed ik. Je ziet dat bij mensapen en spiegels. Mensen leren vanaf een bepaalde leeftijd dat hun spiegelbeeld hun eigen beeld is. Mensapen beseffen dat ook, want ze gebruiken spiegels om in hun eigen mond te kijken en om te kijken naar plekken die ze zonder spiegel niet kunnen zien.”
Lisa Schol is in ieder geval trots op haar foto. En op haar gelada’s, die ook wel “bloedend hart apen” worden genoemd wegens de rode zandloper op hun borst. Die wordt bij de mannen roder naarmate de status verhoogt, bij de vrouwen wijst de kleur op vruchtbaarheid en leeftijd. Met hun lange hoektanden kunnen ze er best wreed uitzien, maar volgens Lisa zijn ze eerder vredelievend. “Ze zijn vooral slim, speels en nieuwsgierig. Want ze kunnen me soms echt aankijken dat ik denk: wie kijkt er nou naar wie?”