Waarover gaat de politieke heisa?

De Turkse beweging Mili Görüs wil in Genk een school oprichten, en dat zou meteen de allereerste islamitische school in Vlaanderen worden. Die andere Turkse Gülen-beweging heeft wel al het ­Lucernacollege, maar dat is officieel geen islamonderwijs.

De school van Mili Görüs is wel nog geen feit – de beweging moet de aankoop van het oude Syntra-gebouw in Genk nog afronden en bij Onderwijs is nog geen enkele vraag binnengekomen – maar de politiek is er al volop over aan het bakkeleien. N-VA-staatssecretaris Zuhal Demir wil dat de school er niet komt en vroeg aan minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) om Staatsveiligheid alles te laten uitpluizen. Volgens Demir is Mili Görüs antidemocratisch, dwingt die kleuters om een hoofddoek te dragen en hangt de beweging zelfs een zeer radicale vorm van de islam aan.

Wat is Mili Görüs?

De beweging die de voormalige Turkse president Necmettin Erbakan als inspirator ziet. Erbakan werd eind de jaren 90 afgezet door het Turkse Grondwettelijk Hof omdat hij de scheiding tussen kerk en staat niet respecteerde.

Dat Mili Görüs voor de oprichting van een islamitische staat is, maakt de beweging meteen omstreden. Ze is in heel Europa actief, maar vooral in Duitsland, Nederland en België. Net zoals het Turkse ministerie Diyanet in België moskeeën bestuurt, heeft ook Mili Görüs er in ons land een reeks. Maar de beweging is wel duidelijk conservatiever en radicaler. Sommigen hebben het over een fundamentalistische en antiwesterse beweging, maar volgens Huseyin Aydinli van de Turkse Unie van België en het Minderhedenforum is Mili Görüs – dat in België onder de vzw Belgische Islamitische Federatie valt – hier vooral actief in de samenleving. “Die mensen staan op hun eigenheid, maar dat wil niet zeggen dat ze tegen integratie zijn.”

Kan iedereen zomaar een school beginnen?

Zowel Demir als Jambon willen de islamitische school tegenhouden. Maar dat kan gewoon niet. De vrijheid van onderwijs staat gebeiteld in de Belgische grondwet, zegt specialist Johan Lievens (KULeuven). “Het staat iedereen vrij een school op te starten. In principe kan het verstrekte onderwijs maar gecontroleerd worden als de school er al is.”

Indien scholen een erkenning aanvragen en dus subsidies willen krijgen en diploma’s willen kunnen uitreiken, moeten ze wel achter bepaalde grond- en mensenrechten staan en krijgen ze de inspectie over de vloer. “Maar iedereen mag vanuit zijn overtuiging onderwijs uitbouwen”, zegt Lievens. De enige uitzondering: wanneer de veiligheid van het land in gevaar komt. “En er zijn geen indicaties dat dat hier het geval is”.

Conclusie: ook al ben je het niet eens met de overtuiging van sommigen, iedereen mag eigen onderwijs op poten zetten. Er zijn overigens ook protestantse of joodse scholen. Volgens Aydinli zijn de plannen ook niet verwonderlijk. “De islam wordt zo negatief belicht – kijk maar naar het hoofddoekendebat – dat men terugplooit op zichzelf.”

Wat gaat Staatsveiligheid onderzoeken?

Mili Görüs staat al sinds de jaren 90 op de radar van de Staatsveiligheid en is dus allesbehalve nieuw. Toen doorsijpelde dat de beweging van plan was om een school op te richten, vroeg de Genkse burgemeester Wim Dries (CD&V) begin augustus wel informatie aan Justitieminister Koen Geens (CD&V) en Jan Jambon.

Midden augustus maakte de Staatsveiligheid een rapport over waarin staat dat de Mili Görüs wel streeft naar een herislamisering van de Turkse gemeenschap en voor een islamitische republiek is, maar dat de beweging geen gevaar vormt. Demir vroeg Jambon deze week echter om de Staatsveiligheid nog eens aan het werk te zetten. Bedoeling zou zijn om te onderzoeken hoe Mili Görüs aan zijn financiering komt. Maar bij de christendemocraten valt off the record te horen dat N-VA wel weet dat zo’n school niet valt tegen te houden en dat de Staatsveiligheid wordt gebruikt om politieke redenen.