VIDEO. Lommel krijgt modernste crematorium van Vlaanderen: een exclusieve rondleiding

Een sobere intieme dienst met een paar mensen, een afscheid in een aula waar hardrock wordt gedraaid of een sjiek afscheidsfeest met cava en het lievelingsgerecht van de overledene. In het crematorium Stuifduin in Lommel kan het allemaal. Door de neutrale uitstraling hebben de mensen van Pontes er samen met de gemeentelijke intercommunale voor gezorgd dat in het nieuwste crematorium van Vlaanderen veel kan.

“We beheren in Turnhout en Wilrijk al een crematorium en zien heel duidelijk een evolutie in onze sector. Voor we begonnen aan de bouw hebben we heel goed nagedacht hoe we het best op al die nieuwe trends kunnen inspelen en wat voor ons het doel is. En op de eerste plaats staat gastvrijheid. De nabestaanden, de begrafenisondernemers, onze eigen mensen maar ook de mensen uit de buurt, we willen al die mensen op hun gemak stellen. Dit crematorium is een plek waar iedereen kan komen. Weliswaar zonder elkaar voor de voeten te lopen”, legt David Andriessen uit.

Streaming

Dat kan door de verschillende ingangen in Stuifduin. Lijkt misschien moeilijk. Maar door de duidelijk bewegwijzering moeten de bezoekers geen schrik hebben om bijvoorbeeld in de ‘foute’ dienst terecht te komen. “Met digitale schermen waarop de naam van de overledene en zijn foto staat afgebeeld, zit je altijd juist. Trouwens, hier zullen nooit twee diensten tegelijkertijd beginnen, kruisen kan eigenlijk niet. Er zit minimaal een speling van een halfuur op.” Alle mensen komen samen in een ontvangstruimte. En als de familie dat wenst, kunnen ze zich voor de afscheidsdienst terugtrekken in een familiekamer waar zo veel mogelijk de huiselijke sfeer wordt nagebootst en er een klein buitenterrasje met een uitkijk op het park is.

Pontes wil duidelijk heel ver gaan om de wensen van de klanten in te willigen. Van de ontvangstruimte of familiekamer gaat het richting aula. “In de twee aula’s hebben we drie camera’s aan een computer gekoppeld zodat rechtstreekse streaming mogelijk is. Een familielid dat in Australië woont, een oma die zeer slecht ter been is of in het ziekenhuis ligt, kunnen zo op een computer de dienst volgen”, vertelt de vestigingsmanager.

Viool

En er zijn meer van die technische hoogstandjes in de aula’s. Zo zijn er de twee grote schuifdeuren die de twee aula’s scheiden. “Enkel bij diensten waar heel veel volk wordt verwacht, worden de schuifdeuren ingeklapt. Anders kunnen hier perfect twee diensten naast elkaar worden gegeven. De wanden houden alle geluid tegen. Aan de ene kant kan de lievelingsmuziek van een overleden hardrocker worden afgespeeld terwijl aan de andere kant van de wand viool wordt gespeeld. De ene viering zal nooit een stoorzender zijn bij de andere viering. Nog eens, wij hebben alles in het werk gesteld om mensen op hun gemak te stellen.”

Stoofvlees

Hetzelfde met het cateringgebeuren. “Onze zalen zijn sowieso anders dan bij een traditionele koffietafel opgebouwd. Er zullen uiteraard tafels staan, maar er zijn ook statafels en een salon. Doel is dat de mensen net dat tikkeltje meer opstaan en elkaar ontmoeten, aanspreken. Het maakt deel uit van het verwerkingsproces na een afscheid. En ook hier zijn er grote glaspartijen waarlangs de mensen naar buiten kunnen.”

Een klassieke koffietafel kan daar uiteraard nog altijd. De vlaaien zullen van bij een bakker komen. Maar er zijn nog -tig andere opties. “Een overleden oma die een fantastisch recept had van stoofvlees. Geef het ons, wij maken het klaar en serveren het op haar afscheid. Of een overleden man die helemaal gek was van M&M’s. Wanneer zijn nabestaanden het willen, zorgen wij ervoor dat op elke tafel een grote bokaal met M&M’s staat. Alle formules binnen de mate van het mogelijke kunnen.”

De prijszetting is nog niet gebeurd, maar volgens de mensen van Pontes gaat iedereen binnen zijn budget in Stuifduin terechtkunnen.

Flexibel

Dat in een crematorium enkel vrijzinnige diensten kunnen plaatsvinden, is trouwens een misvatting waar ze in Stuifduin ook komaf mee maken. “Alle diensten zijn hier mogelijk. Externen die door de familie zijn gevraagd mogen hier de dienst aan elkaar spreken, of wij of de begrafenisondernemer kunnen het woord nemen.”

Die flexibiliteit zet zich ook voort in de openingsuren van het centrum. Voor het eerst in Vlaanderen gaan er ook avonddiensten in een crematorium kunnen. “Ik vermoed dat we niet de enige gaan blijven, omdat de mensen zich steeds moeilijker kunnen vrijmaken voor afscheidsvieringen midden in een werkweek.”

Ecologisch

Door de prachtige omgeving en het interieur verdwijnt het begrip crematorium - waarbij ook de ovens horen - een beetje naar het achterplan. “Voor de ovens zijn we naar het buitenland getrokken. De drie exemplaren die hier staan, zijn gemaakt in Duitsland en horen bij de top in Europa. Voor ons was het een kwestie om niet te snel door strengere milieunormen ingehaald te worden. En dat is ons goed gelukt. De uitstoot is zo laag, de filters zo sterk dat de installatie nog zeer lang zal meegaan.”

En alle warmte opgewekt in de oven, wordt nog eens opgeslagen in drie grote vaten in plaats van in de lucht te worden geblazen. “Deze energie recycleren we voor de verwarming in het centrum, het warm water en de vloerverwarming naar de ondergrondse garage richting ovens. De verwarming treedt in werking bij vorst en voorkomt dat de helling spekglad wordt.”

Via die garage en een sterk beveiligd badge systeem kunnen begrafenisondernemers ook 24 uur op 24 uur en zeven dagen op zeven dit deel van het centrum binnen en buiten.

“Het is dus zeker geen verplichting dat hier voor elke crematie ook een herdenkingsplechtigheid en koffietafel wordt gereserveerd. Dat is praktisch trouwens onmogelijk. Als de overledenen hier op het kerkhof vlakbij wordt begraven, is dat zeker praktisch. Maar het is perfect mogelijk dat een familie kiest om hier enkel de crematie te laten gebeuren en elders de koffietafel organiseert. Omgekeerd, wanneer een overledene niet wordt gecremeerd, kan hier toch een koffietafel na de dienst worden gereserveerd. Voor ieder wat wils.”

Gedenkboom

In het park rond het crematorium komt ook nog een gedenkboom uit cortenstaal, een materiaal dat een natuurlijke roestkleur krijgt. “Wanneer de familie het wil, wordt er een messingkleurig blad met de naam, geboortejaar en jaar van sterfte in de boom gehangen. Elk jaar volgt er een herdenkingsdienst voor de overledenen en krijgt de familie het blad mee naar huis. Volgens ons een mooi aandenken aan een dierbaar iemand. Ook dit hoort bij het plan om iedereen op zijn gemak te stellen.”