Kofi Annan is zaterdag op 80-jarige leeftijd overleden in zijn woning in Zwitserland. Dat hebben zijn familie en organisatie laten weten op Twitter. “Hij is vredig heengegaan na een kort ziekbed.” Zijn Zweedse vrouw Nane en hun kinderen Ama, Nina en Koja waren de afgelopen dagen aan zijn zijde.

“Vandaag rouwen we om het verlies van een groot man, een leider en een visionair”, schrijft de migratieorganisatie van de VN op Twitter.

(Lees verder onder de tweet)

Eerlijke en vredevolle wereld

“Waar er lijden of nood was, daar greep hij in en beroerde mensen met zijn compassie en empathie”, schrijft de Kofi Annan Foundation. “Geheel onbaatzuchtig kwamen anderen bij hem altijd op de eerste plaats. Het was een echte ‘internationalist’ die zijn hele leven vocht voor een eerlijkere en meer vredevolle wereld.”

Leidende kracht voor het goede

De huidige secretaris-generaal, de Portugees António Guterres, omschrijft zijn voorganger in een reactie als een “leidende kracht voor het goede”.

“Hij leidde de VN het nieuwe millennium in met een ongeëvenaarde waardigheid en vastberadenheid.” klinkt het nog. Volgens Guterres gaf Annan aan iedereen “de ruimte voor dialoog en probleemoplossing en een weg naar een betere wereld”. Annans erfenis blijft een echte inspiratie voor iedereen, aldus de secretaris-generaal.

De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, laat weten dat Annan toonde dat “iemand tegelijk menslievend en een sterke leider kan zijn”. Hij voegt eraan toe: “Zijn warmte mag nooit verward worden met zwakte.”

Beste voorbeeld voor de mensheid

“Kofi was het beste voorbeeld voor de mensheid, de belichaming van menselijk fatsoen en genade. In een wereld die nu vol zit met leiders die allesbehalve dan dat zijn, wordt dit verlies voor de wereld nog pijnlijker.” Dat is de reactie van Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN Zeid Ra’ad al Hussein op het overlijden van Annan.

De Ghanese president Nana Akufo-Addo heeft een week van nationale rouw vanaf maandag bevolen als eerbetoon aan Ghanees Annan. “Hij heeft een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de reputatie van ons land via zijn positie, zijn houding en zijn gedrag in de wereld”,zegt hij in een mededeling.

(Lees verder onder de tweet)

Belgische reacties: “Man van de vrede”

Ook vanuit ons land wordt er gereageerd op het overlijden. “Een staatsman en een man van de vrede heeft ons verlaten.” Dat zegt premier Charles Michel in een reactie. “Ik zal hem herinneren voor zijn strijd voor een geëngageerd multilateralisme, voor de bescherming van mensenrechten en voor de preventie van conflicten in de wereld.”

Kofi Annan was een “rolmodel en inspiratie voor Afrika en de wereld”, aldus minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo in een reactie via Twitter. “Zijn nalatenschap zal voortleven” in de VN, de Kofi Annan Foundation en The Elders, zegt de minister. The Elders is een organisatie van voormalige diplomatieke topfiguren opgericht door Nelson Mandela, waar ook Annan lid van was.

Bruggenbouwer

De Ghanees leidde de Verenigde Naties van 1997 tot en met 2006, hij was de eerste zwarte secretaris-generaal. Hem wachtte een lastige taak. Bij zijn aantreden wilde Annan in de eerste plaats werk maken van een hervorming van de VN, zodat de organisatie ook in de toekomst nog een rol van belang zou kunnen blijven spelen. Met succes.

Tijdens zijn twee ambtstermijnen kreeg Annan onder meer te maken met de oorlog in Irak. Onder zijn leiderschap werd er verder veelvuldig ingezet op de strijd tegen aids en armoede in de wereld, en werd er gezocht naar oplossingen voor internationale conflicten. Na zijn tijd als VN-secretaris-generaal was hij nog een tijd de speciale VN-gezant voor Syrië.

Annan gold als een groot diplomaat en bruggenbouwer, die werd geroemd om zijn diplomatieke vaardigheden maar ook eigenzinnig kon zijn. In 2001 kreeg hij (samen met de VN) de Nobelprijs voor de Vrede, onder meer voor zijn strijd voor de mensenrechten.

Millenniumdoelen

Als zijn grootste prestatie noemde Annan de Millennium Ontwikkelingsdoelen, die onder zijn leiding in 2000 werden opgesteld. Het was de eerste keer dat er mondiale doelen werden gesteld voor belangrijke onderwerpen als armoede en kindersterfte.

Annan was bijna zijn hele carrière in dienst bij de VN. Hij begon in 1962 bij de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) en stond ook lange tijd aan het hoofd van de vluchtelingenorganisatie van de VN (UNCHR).