Waarom België niet wou wachten op Europa met omstreden maïsproef
Europa vroeg zowel de Europese lidstaten als het Vlaamse Instituut voor Biotechnologie (VIB) om te wachten met proeven die nu nog niet expliciet onder ggo-regelgeving vallen. Waarom legde zowel het VIB als de federale overheid dat naast zich neer?
Uit e-mailconversaties uit 2015 tussen het VIB en de Europese Commissie blijkt dat meermaals is gezegd dat Europa werkte aan een analyse om uit te sluiten of CRISPR/Cas9, een techniek om in DNA te knippen en plakken, onder de strenge wetgeving voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo) valt.
De bevoegde Europese instantie raadde het VIB aan om in tussentijd "de meest voorzichtige aanpak te hanteren tot de status van deze technieken is opgehelderd en zodat men zich in regel kan stellen met de EU-wetgeving rond GGO's als dat nodig blijkt".
Toch kan het VIB sinds anderhalf jaar een veldproef doen in België met de omstreden DNA-kip-en-plak-techniek, buiten de strenge ggo-wetgeving om en zonder Europese opheldering. Het VIB wendde zich namelijk tot de Belgische overheid en de kabinetten van ministers Ducarme (MR), De Block (Open Vld) en Marghem (MR). Zij hebben in 2016 het licht op groen gezet voor een veldproef met maïs.
'Het VIB lobbyt al jaren samen met het bedrijfsleven met een politiek doel: om ggo-wetgeving irrelevant te maken'
8 jaar wachten
Nochtans vroeg de Europese Commissie de lidstaten in 2015 al expliciet om terughoudendheid bij dit soort technieken. De ministers gaven hun akkoord echter na een positief advies van de Dienst Bioveiligheid en Biotechnologie van Sciensano.
Voor voorstanders is de CRISPR/Cas9-techniek niet veel meer dan een innovatieve vorm van wat vroeger 'veredeling' heette: de beste planten selecteren om mee te gaan kweken. Tegenstanders vinden dat er weinig verschil is met de klassieke genetische modificatie en dat deze nieuwe technieken dus ook onder de ggo-regelgeving vallen.
Woensdag wordt er een uitspraak verwacht bij het Europese Hof van Justitie die de doorslag kan geven. Waarom wou het VIB daar niet gewoon op wachten?
"Na 8 jaar discussies en 4 jaar lang de beloftes dat er duidelijkheid zou komen, heeft de Europese Commissie ons doorverwezen naar onze eigen autoriteit", zegt René Custers van het VIB. "We zijn naar de Belgische overheid gestapt voor er sprake was van een prejudiciële vraag bij het Hof van Justitie."
'Na 8 jaar discussies en 4 jaar lang de beloftes dat er een antwoord zou komen, heeft de Europese Commissie ons gezegd dat we de vraag aan onze eigen autoriteit moesten stellen'
Monsanto
Volgens ngo Corporate Europe Observatory (CEO) voeren instellingen als VIB deze onderzoeken doelbewust al uit zodat de Europese Commissie uiteindelijk voor een voldongen feit komt te staan.
"Het VIB lobbyt al jaren samen met het bedrijfsleven met een politiek doel: om ggo-wetgeving irrelevant te maken", zegt Nina Holland van CEO. "De industrie wil met de nieuwe technieken ongestoord haar gang gaan." De industrie heeft zitjes in de raad van bestuur en de algemene vergadering van het VIB. Het gaat onder andere om Bayer, de eigenaar van Monsanto. De Vlaamse overheid is de belangrijkste geldschieter, met dit jaar 59,8 miljoen euro.
De belangrijkste reden voor het VIB om door te zetten met het onderzoek is volgens Custers echter het belang van de wetenschap zelf. "Deze veldproef staat los van commerciële ontwikkelingen", zegt Custers.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
