Somber kabinet oordeelt niet over geweld Israël

Den Haag

Dat schrijft minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer. Tijdens Palestijnse protesten aan de grens van Gaza vielen tussen 30 maart en 6 april ten minste 27 doden, allen Palestijnen. Volgens Israël zijn er onder de doden tien leden van de terreurorganisatie Hamas. Organisaties in Gaza melden dat meer dan achthonderd mensen in het ziekenhuis behandeld moesten worden.

Het kabinet is ‘zeer bezorgd’ over het hoge aantal doden en gewonden. Ook vindt het kabinet – net als de Europese Unie (EU) – dat Israël wat uit te leggen heeft over de vraag of het geweld tegen de demonstranten proportioneel was. Toch gaat een veroordeling van de Israëlische actie Blok te ver. ‘Naar mening van het kabinet moeten de feiten echter eerst duidelijker worden, voordat een veroordeling van het Israëlisch optreden aan de orde is.’

In debatten over het Midden-Oostenconflict probeert het kabinet al jaren zo neutraal mogelijk te opereren. Ook nu.

Blok schrijft dat Nederland zowel aan de Israëli’s als de Palestijnen liet weten bezorgd te zijn over escalaties en hoge aantallen slachtoffers. Ook is er bij beide partijen aangedrongen op ‘noodzakelijke stappen om slachtoffers te voorkomen’. Israël moet alle schietpartijen onderzoeken. Maar: ‘Tegelijkertijd heeft Nederland eerdere incidenten waarbij Gazanen, soms gewapend, Israël binnendrongen, veroordeeld.’

somber

Later deze week debatteert de Tweede Kamer opnieuw over dit gevoelige thema. Blok is somber gestemd, schrijft hij in een andere brief aan het parlement. ‘Helaas moet geconstateerd worden dat de tweestatenoplossing steeds meer onder druk is komen te staan.’ En: ‘Er worden weinig positieve stappen gezet door beide partijen.’

Zo groeien de Israëlische nederzettingen hard. Sinds oktober vorig jaar zijn er concrete plannen voor 6742 nieuwe woningen gemaakt. Het aantal inwoners van de nederzettingen in betwist gebied is gegroeid met 3,4 procent, terwijl de Israëlische bevolking als geheel ‘slechts’ 1,8 procent groeide.

Het kabinet is principieel tegen het uitbreiden van de nederzettingen, schrijft Blok. Het probleem is echter dat Nederland en de EU hierin een belangrijke steun nagenoeg kwijt zijn: de Verenigde Staten. Want hoewel de regering-Trump Israël gewaarschuwd heeft terughoudend te zijn, ‘is de mate van kritiek merkbaar lager dan onder voorgaande Amerikaanse regeringen’.

dramatisch

Aan de andere kant zijn de Palestijnen tot op het bot verdeeld, analyseert de bewindsman. Hamas strijdt met harde hand tegen Israël, de Palestijnse Autoriteit heeft steeds minder aanhang onder de bevolking – maar kritiek wordt niet getolereerd. Israël en Egypte houden de grenzen gesloten voor Palestijnen. En na een periode van relatieve stilte schieten gewapende groepen weer vaker raketten naar Israël.

Dit alles zorgt voor een dramatische humanitaire situatie in de Palestijnse gebieden, zoals Gaza. ‘De werkloosheid is nu 44 procent, onder de jeugd zelfs boven de 60 procent. Niet alleen hebben inwoners maar vijf uur per dag stroom, ook is het grondwater voor 95 procent ongeschikt voor menselijke consumptie. Nederland roept alle partijen op de belangen van de burgers voorop te stellen bij hun beleid ten aanzien van Gaza.’ <