Een dag met de grootste songfestivalfan in Stockholm

Fred staat uitbundig te zwaaien voor het Connect City Hotel in Stockholm. Een uur voor onze ontmoeting stuurde hij een sms: 'Hoi Gidi, mijn kamer heeft geen raam, dat vind ik niet fijn.' Een dag eerder was er een mail: 'Hoi Gidi, ga je vanavond al naar de zaal toe? Zou je voor mij al het donkerblauwe heren T-shirt met het logo van Eurovision Contest 2016 willen kopen, en een zwarte cap, en een cd? Het geld krijg je van mij in een envelop in het hotel waar wij elkaar ontmoeten.'

'Wie wil met mij mee naar het Songfest. in Stockholm voor 5 dgn, op eigen kosten, meer dan euro 1.800,- .' De oproep die zaterdag 19 december 2015 als Mini-rubrieksadvertentie in de Volkskrant stond, categorie hobby & vrije tijd, was van hem. Daar kwam ik achter toen ik drie maanden later een reactie stuurde, benieuwd of de 'mij' in kwestie reisgezelschap had gevonden.

Het uitgebreide antwoord kwam nog dezelfde dag. 'Hoi Gidi, hierbij wil ik mij even voorstellen: ik ben Fred, 52 jaar, woon alleen in de plaats Schagen, leef van een uitkering en als bijbaan bezorg ik NRC Handelsblad en Het Parool in de wijk Waldervaart. (...) Jammer dat ik altijd alleen moet gaan naar het Eurovisiesongfestival. Maar u bent de enige die gereageerd heeft op de advertentie en dat vind ik heel grappig!'

Kort erna zagen we elkaar, thuis bij Fred. Toen we aan kwamen rijden, stond hij de fotograaf en mij lachend op te wachten bij de voordeur. De koffie was klaar, drie gevulde koeken van de bakker lagen op een bordje en Marco Borsato keek met een vinger op zijn lippen toe vanaf de muur. 'Eigenlijk vind ik Marco Borsato na zijn faillissement minder geworden', zei Fred. 'Maar ik vind het wel gezellig zo.'

We spraken af om in Stockholm een dag met elkaar op te trekken. Hij is al dertig jaar abonnee van Eurovision Artists Magazine, schreef Fred in zijn mail. Vijf keer eerder ging hij naar het Songfestival. De eerste keer was in Oslo, de Sieneke-editie. Het was een idee van de reisbureau-eigenaar bij wie Fred al jaren zijn vakanties boekt. 'John Admiraal zei: 'Daar moet je maar eens naartoe gaan, dat is leuk.' John Admiraal is echt een kanjer.'

John Admiraal kreeg gelijk. In 2011 volgden de 3J's in Düsseldorf. Daarna zag Fred Anouk optreden in Malmö, The Common Linnets in Kopenhagen en Trijntje Oosterhuis in Wenen. Alleen Baku in 2011 sloeg hij over. Een reis naar Azerbeidzjan leek hem niet veilig. Om dezelfde reden hoopt hij dit jaar dat de bookmakers ernaast zitten, met hun voorlopige top drie. Als Rusland, Frankrijk of Oekraïne wint, blijft Fred volgend jaar waarschijnlijk thuis. 'Ik zou toch bang zijn dat er weer een aanslag komt in Parijs.' Liever gaat hij weer eens naar Engeland. 'In Londen weet ik goed de weg en ik kan het Engels goed verstaan.'

En wat doet Douwe Bob?

Zaterdagavond treedt Douwe Bob opnieuw op in ijshockeyhal Globe, in de finale van het Eurovisiesongfestival. Hij treedt in het eerste deel van de show op. Zijn pianist is in de tussentijd teruggevlogen naar Nederland en vader geworden van een dochter. Woensdagavond traden de Common Linnets op in de tijdelijke bar van de zanger in Stockholm. Ilse DeLange, die twee jaar geleden met Waylon tweede werd in de finale, zei te geloven in een top 10-positie. Bij de wedkantoren is Nederland na de eerste halve finale opgeklommen naar plaats 8.

Een gewoon iemand

De oproep die in de Volkskrant en nog een paar andere kranten verscheen, kostte 113 euro. Ook de advertentiekaartjes die Fred ophing in de Vomar, Albert Heijn en DekaMarkt hadden geen resultaat. Alleen Radio Veronica reageerde. 'Daar kwamen allemaal gekke telefoontjes van, maar het heeft niks geholpen.'

Wie zocht hij precies? 'Een gezellige man of vrouw die net als ik niet bang is in een ander land en dingen wil ondernemen. Een gewoon iemand. Veel mensen houden niet van het Songfestival. En, hoe zal ik het zeggen, de mensen die er wél naartoe gaan, dat is toch apart volk.'

Het is een prijzige vakantie. Het Songfestival slokt al het geld op dat Fred verdient met kranten bezorgen. Alleen al voor de kaartjes voor de twee halve finales en de finale betaalde hij in totaal 830 euro. 'Ik moet het vaak van de zwarte markt hebben, maar ik heb het ervoor over', zegt Fred. 'Het is de hele sfeer die ik zo leuk vind. Er zijn alleen maar vrolijke, lachende, zingende mensen die met vlaggen zwaaien. We komen allemaal voor ons eigen land en toch blijft het gezellig. Heel anders dan met voetbal.'

Beperking

Fred liep een hersenbeschadiging op bij zijn geboorte. Het is volgens hem onduidelijk hoe dat precies zo gekomen is. De gevolgen zijn wel helder: 'Ik ben arbeidsongeschikt, maar ik kan mezelf goed redden, op mijn niveau. Ik woon zelfstandig, met een beetje hulp van twee begeleiders.'

De beperking hoeft niet beperkend te zijn, zolang de dagen maar genoeg op elkaar lijken. Elke dag schrijft Fred een verslagje van zijn dag op Facebook. Opstaan met koffie en een glas melk, de krantenwijk, naar de radio luisteren, tv-kijken, vrijwilligerswerk in verpleeghuis Magnushof. Met Kerst ontving hij een gouden speld voor zijn werkzaamheden als vrijwilliger bij de kerkdienst.

Het gaat best. Het is alleen moeilijk om mensen te leren kennen. 'Gewóne mensen, zoals jij. Als ze weten of zien dat je een beperking hebt en een uitkering krijgt, hebben ze meteen een vooroordeel. Ik heb het expres niet genoemd in de advertentie.' Het is jammer dat er geen groepsreizen naar het Songfestival gaan, vindt hij. Fred maakte groepsreizen naar Nieuw-Zeeland, China en Indonesië. Naar New York ging hij in zijn eentje. 'Ik ga nooit mee met zo'n gehandicaptenreis. Dat vind ik niet prettig. Ik ga liever om met gewone mensen. De meeste mensen met een beperking zijn minder zelfstandig en durven in het buitenland minder dan ik.'

Hij leerde al jong in zijn eentje reizen. Zijn vader werkte bij de GVB, de openbaar vervoerder van Amsterdam. Fred, zijn broer en zussen kregen een ov-jaarkaart. 'Daarna ben ik stapje voor stapje gaan interrailen. Eerst alleen met de trein van Amsterdam naar München, voor één nacht. Daarna ging ik naar Berlijn en naar Basel. In 1986 ben ik vier weken op reis geweest. Rome, Madrid, Stockholm, Parijs. In de weekends ging ik naar huis, maandag vertrok ik weer. Je ziet veel, als je reist. Ik vermaak me overal. Lekker winkelen, platenzaken bekijken. Leuk.'

De weg vinden blijft spannend, dat wel. Zo goed is zijn Engels nu ook weer niet. Google Maps en dat soort apps zijn hem te ingewikkeld. 'Ik ben een keer in Milaan geweest. Nou, daar hadden ze nog nooit van het woord 'centrum' gehoord. Ik ben toen maar een beetje rondom het station blijven hangen.' In Stockholm hoefde hij gelukkig niet lang te zoeken. Nu staat hij dus net zo vrolijk als toen in Schagen te zwaaien voor het hotel, zonder shirt onder zijn leren jas. 'Ik dacht, dat is handig, want dan kan ik meteen het Songfestivalshirt aantrekken.' Bij de eenpersoonskamer zonder raam heeft hij zich al neergelegd. John van het reisbureau zei aan de telefoon dat er niks aan te doen is.

In de eerste de beste pizzeria op de hoek wijst Fred halverwege de middag op de kaart naar nummer 1: pizza margherita. 'This please. With Sprite.' Het is verder helemaal leeg in het restaurant, constateert hij tevreden. 'Lekker rustig. Ik hou niet van drukte.'

Ontbijt om drie uur

Tijdens het eten vertelt hij dat hij de blotebillenfoto van Douwe Bob uitsloverig vond en dat hij aan iedereen heeft verteld dat hij vrijdag in de krant staat: familie, begeleiders, bewoners van het verpleegtehuis, abonnees uit de buurt. 'Ik denk dat de Volkskrant vrijdag in Schagen is uitverkocht, Gidi.'

Als de pizza op is, wil hij meteen naar de arena waar hij die avond de eerste halve finale van het Songfestival bijwoont, elf haltes met metro 19. Anderhalf uur voor de zaal opengaat, staat hij in de rij tussen de groepjes fans. Hij kan niet wachten, maar dat is de reden niet. 'Ik ben altijd vroeg. Ik ga ook altijd vroeg naar bed en ik sta altijd vroeg op.'

Daarom is hij ook een geschikte krantenbezorger, denkt Fred. Pas geleden kreeg hij een dinerbon, voor de trouwe dienst en het foutloze bezorgen. Hij trakteerde er zijn ouders mee, allebei in de tachtig.

Vlak voor hij naar Zweden vertrok, nam Fred een paar weken de wijk over van een collega die de ochtendkrant rondbrengt. De dag van onze eerste ontmoeting, was hij om half drie 's nachts opgestaan. Om zeven uur 's morgens had hij aardappelen, sla en een varkensfiletlapje gegeten, met pudding toe. 'Jij vindt dat misschien raar Gidi, maar ik had om drie uur al ontbeten.'

Ik kan niet met Fred mee naar binnen in ijshockeyhal Globe, waar Douwe Bob en zeventien andere artiesten optreden. De tweeduizend journalisten die voor het Euro-visiesongfestival zijn geaccrediteerd, moeten in het perscentrum blijven, waar na afloop een persconferentie is.

De ochtend na de halve finale is er een sms. 'Hoi Gidi, het was een leuke avond, en ik had goed zicht in de zaal. Het hotel had ik gevonden. Twee keer aan mensen gevraagd. De trein heb ik vanmorgen gehaald. Ik ga een dagje naar Österund. Daar kom ik om 13.48 aan. Om 22.45 uur kom ik weer aan in Stockholm. Ik ga als het kan ansichtkaarten kopen. Wat is jouw huisadres Gidi? Dan stuur ik jou ook een kaart. Ik spreek je weer, en een goeie vlucht gewenst samen met fotograaf Ivo naar Nederland! Groetjes, Fred.'