Weekmarkten weer meer in trek: deze markten vind je nog in de Kempen

De Kempen tellen enkele traditionele en oude weekmarkten, waardoor er bijna elke weekdag wel ergens in de regio een marktplein verandert in een grote openluchtmarkt. Het Nationaal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) ziet op basis van gegevens van de federale overheidsdienst Economie zelfs een opvallende stijging van het aantal marktkramers in de voorbije vijf jaar. “Markten zijn de laatste jaren weer een stuk hipper geworden en vinden ook vaker op zaterdag en zondag plaats, zodat wie tijdens de week werkt meteen alle nodige boodschappen op de markt kan doen”, klinkt het.

Het NSZ ziet enkele mogelijke redenen voor de toegenomen populariteit: “Markten blijven voor de consument aantrekkelijk, zeker nu lokale, artisanale producten opnieuw zeer in trek zijn. Op een markt zijn diverse producten, van originele voedingswaren tot textiel, geconcentreerd en net die concentratie maakt het voor de consument aangenaam. Bovendien is en blijft de wekelijkse markt een uitermate belangrijk sociaal moment en dat aspect is in deze individualistische tijden zeker niet te verwaarlozen.”

Vrijdagmark (x2)

Of er evolutie zit in het aantal marktbezoekers valt natuurlijk veel minder eenvoudig te meten dan het aantal handelaars. Daarom trokken wij vrijdagochtend met een kabas vol vragen naar de wekelijkse markten in Herentals en Retie. Het verschil in omvang tussen de twee kan niet groter zijn: waar de Herentalse vrijdagmarkt gemiddeld 180 kramen telt en een flink deel van het stadshart inpalmt, staan op het Retiese plein wekelijks hooguit vijf kramen met voeding en kledij opgesteld.

Trouwe marktkraamster Denise Schoeters (66) uit Mol staat al 29 jaar met poetsgerief en bouillons op de markten van Retie, Beerse, Dessel en Meerhout. De verkoopster stelt zelf vast dat er toch veel jongeren langskomen. “Vroeger kwamen hier de moeders langs en daarna hun dochters. Nu merk ik dat de dochters van de dochters naar de markt komen”, grijnst Denise Schoeters. “De oma vertelt het door aan de dochter en kleindochter. Op zo’n kleine markten zoals hier in Retie komen de mensen echt langs om iets te kopen. Dat is heel anders dan in Mol of in Turnhout waar heel veel mensen gewoon komen rondwandelen zonder iets te kopen.”

Vooral gezelligheid

In Herentals treffen we zo’n moeder-dochtercombinatie. Afgaande op de manier waarop de mama verschillende markthandelaars groet, is ze een trouwe klant. “Ja, ik maak bijna elke week de verplaatsing van Lille naar Herentals om op de markt rond te lopen”, vertelt Viviane Van Hoeck. “Of ik er dan veel inkopen doe? Eigenlijk helemaal niet. Alleen de dingen die ik op dat moment toevallig nodig heb. Maar ik vind het vooral een heel leuke manier om een keer van huis weg te zijn. Hier zie je veel mensen en kun je een praatje slaan.”

Haar dochter Evelien Bogaerts woont in Noorderwijk (Herentals) en vergezelt haar moeder af en toe bij haar wekelijkse kuiertocht langs de kramen. “Ik zie hier dikwijls heel mooie dingen hangen, maar net als mijn moeder koop ik enkel wat ik op dat moment op mijn lijstje heb staan. Ik geniet er wel van om de markt te doen. Het is vooral een gezellig gebeuren.”

Werkweek

Marktkramer Frank Verbeek uit Oud-Turnhout is elke vrijdag met zijn kippenkraam op post op de markt in Retie. “De bezoekers worden er niet echt jonger op. De jongeren moeten tijdens weekdagen meestal gaan werken. Op zaterdagvoormiddag in Turnhout zie je wel een meer jonger publiek. Ik vrees er wel voor dat als de oudste generatie wegvalt, de markten ook klappen krijgen. De oudere mensen gaan al jaren naar de markt, maar bij jongeren is dat geen traditie.”

Het NSZ stipt zelf ook aan dat vooral op de markten tijdens de weekends het publiek jonger wordt, omdat ook jonge gezinnen dan tijd hebben om hun inkopen te doen. “Ik ben toevallig op bevallingsverlof, anders liep ik hier ook niet rond”, vertelt een jonge vrouw met haar kindje in een aanhangwagen aan haar fiets. “Ik ben niet echt een trouwe marktganger, enkel heel specifieke producten kom ik op de markt halen. Meestal koop ik hier brood, verse groentes en bloemen. Ook het zondagse marktje (met vooral voedingswaren, red.) in Herentals doen we om die reden vaak aan.”

Aparte stiel

Het cliënteel van de vrijdagmarkten bestaat daarom ook vooral uit een ouder publiek. De invalide Rob van Duyn (65) uit Retie komt ook elke week langs. Hij stamt zelf uit een Nederlandse bakkersfamilie en heeft tot aan zijn 29ste levensjaar zelf nog op markten gestaan. “Veel klanten kopen vaak bij voor hun kinderen of familieleden die in het buitenland verblijven”, reageert de ex-marktkramer en voormalige cafébaas. “Als marktkramer heb je eigenlijk je winkel elke dag op een andere plaats. Dat is toch wel een grote aantrekkingskracht.”

“Het is een stiel apart”, beaamt de 25-jarige handelaar Roxanne De Haan, die in Herentals kousen en ondergoed aan de man brengt. “Ik ben vier jaar geleden met deze kraam begonnen. Mijn moeder was ook altijd al marktkraamster. Nee, ik heb nog geen moment spijt gehad van deze stap, ik vind het nog altijd erg plezant werk. Heel veel hangt natuurlijk af van het weer. De tendens dat er meer volk naar de markt komt, zien we toch vooral in de zomerperiode. In de winter blijft de situatie eigenlijk meer gelijk. Of de mensen na de crisis meer spenderen? (denkt lang na) Laat ik het zo zeggen: mensen zijn bereid voor kwaliteit te betalen als ze er een degelijke uitleg over krijgen.”

Ook de 26-jarige markthandelaar Dieter Heus uit Laakdal met zijn textielkraam Pacha kreeg de microbe van huis uit mee. “Mijn moeder heeft altijd met horloges op de markt gestaan. Zelf heb ik aan de universiteit gestudeerd. Maar toen ik een tijdje in de kraam van mijn zus inviel, kreeg ik de smaak toch te pakken. Twee jaar geleden heb ik deze textielkraam overgenomen. Ik heb er geen spijt van gehad, de zaken lopen best goed.”

Een opvallende rode draad in zowel Herentals als Retie is dat zelfs de jonge handelaars de door NSZ ontwaarde trend van meer marktkramers tegenspreken. “Er zijn ook wel wat jongere marktkramers die we als nieuwe collega’s krijgen. Het gaat dan wel vooral om uitbaters van foodtrucks. Of ze echt slagen in hun opzet, weet ik zelf niet goed”, zegt Denise Schoeters in Retie. Dieter Heus in Herentals beaamt dat volmondig: “ik zie veel collega’s met pensioen gaan wiens kraam niet wordt overgenomen. Meer marktkramers? Ik denk dat het vooral om uitbaters van foodtrucks gaat. Sorry, maar een foodtruckfestival is niet hetzelfde als een weekmarkt.”

Waar en wanneer staan er marktkramers in de Kempen?

Arendonk:

elke tweede maandag van de maand, in de voormiddag aan de Vrijheid.

Baarle:

elke dinsdag van 9 tot 12u op het Sint-Annaplein in Baarle-Nassau.

Balen:

elke vrijdag van 13 tot 17u in het centrum.

Beerse:

elke woensdag van 8 tot 12.30u op het Kerkplein.

Dessel:

elke donderdag van 13 tot 18u op de Markt.

Geel:

elke dinsdag van 8 tot 12.30u en elke zaterdag van 7.30 tot 13u op het Marktplein en op de Werft.

Herentals:

elke vrijdagvoormiddag op de Grote Markt en elke zondagvoormiddag op de Augustijnenlaan.

Lille:

vanaf de lente van dit jaar vindt elke woensdagnamiddag een markt plaats, telkens in een andere deelgemeente.

Meerhout:

elke donderdag van 8 tot 13u op de Markt.

Mol:

elke dinsdag van 8 tot 12u op het Rondplein, in de Corbiestraat en in de Lakenmakersstraat, elke zondag van 8 tot 12u dieren- en boerenmarkt op het Rondplein, Corbiestraat en Santo Tomasplein.

Olen:

elke donderdag van 13.30 tot 18u op de parking van het ontmoetingscentrum De Vrede op de Lichtaartseweg.

Oud-Turnhout:

elke dinsdag van 14 tot 18u op het Dorpsplein aan het gemeentehuis.

Retie:

elke vrijdag van 8 tot 12.30u in het centrum.

Rijkevorsel:

elke maandag van 7 tot 13u op het dorpsplein.

Turnhout:

elke zaterdag van 8 tot 12.30u op de Grote Markt, van november tot einde maart elke woensdag van 15 tot 19u op de Nieuwe Kaai, elke zondag van 7 tot 12.30u antiek- en curiosamarkt aan het kasteel en De Warande, elke tweede zondag van de maand textielmarkt van 14 tot 17u aan de Nieuwe Kaai.

Westerlo:

elke woensdag van 8 tot 12u op en rond de Grote Markt