"Volwassenen kunnen zeker last hebben van mazelen", antwoordt Marjolein Knoester, arts en microbioloog bij het UMCG. "Het is niet alleen een kinderziekte."
Rik de Swart, viroloog bij het Erasmus MC, bevestigt dat. "Mazelen werden vroeger, voor de tijd van vaccinaties, wel als kinderziekte gezien", vertelt hij. "Dat was omdat kinderen het virus kregen en daarna beschermd waren. Als je mazelen hebt gehad, kun je het daarna niet meer krijgen."
Maar als je het virus niet hebt gehad of niet bent gevaccineerd, kun je het virus wel oplopen, net als ongevaccineerde kinderen. "Het ziekteverloop bij onbeschermde volwassenen is minstens net zo erg als bij kinderen", zegt De Swart.
Wat krijgen volwassenen bij mazelen?
Volwassenen met mazelen hebben net als kinderen last van koorts. "Zo'n drie tot zeven dagen na de koorts ontstaan er vlekjes", vertelt Knoester. "Je hebt last van moeheid, verkoudheid en ook rode ogen."
Ook kunnen er bij volwassenen complicaties optreden, zoals een oor- of longontsteking. "In de meeste gevallen gebeurt dit niet", vertelt De Swart. "Maar als je ziek bent, is je immuunsysteem verzwakt. Je loopt daardoor het risico op andere infecties."
Verhoogde kans op complicaties
Volgens Knoester hebben kinderen van jonger dan één jaar een verhoogde kans op een ernstig verloop van de ziekte. Maar ook volwassenen hebben hoe ouder ze worden een verhoogde kans op complicaties. Dat bevestigt De Swart. "Maar hoe groot het risico is, is niet precies te zeggen. De infecties bij volwassenen komen namelijk in veel kleinere aantallen voor."
Mazelen worden veroorzaakt door een van de besmettelijkste virussen. Maar hoeveel risico je loopt als volwassene kunnen de virologen ook niet precies vertellen. Dat hangt namelijk af van de omgeving en het aantal besmettingen. "Op het moment dat er een grote uitbraak in Nederland is, kan je op veel plekken worden blootgesteld", vertelt De Swart.
Het RIVM benadrukt dat er op dit moment geen sprake is van een acute situatie. We hebben te maken met een regionale uitbraak, "zeker nog niet" met een landelijke. Sinds begin 2024 zijn er 64 meldingen over mazelen binnengekomen.
Wat is de situatie nu in Nederland?
Op dit moment is er geen sprake van een acute situatie, maar toch is er ook reden tot zorg. De laatste jaren is er namelijk sprake van een dalende vaccinatiegraad.
Volgens het RIVM is een vaccinatiegraad van 95 procent nodig voor groepsimmuniteit. In Nederland was in 2022 ongeveer 85 procent van de schoolgaande kinderen gevaccineerd tegen de mazelen. Een paar jaar daarvoor was dat nog ruim 90 procent.
Het OMT waarschuwt dat Nederland mogelijk binnen enkele jaren te maken kan krijgen met een mazelengolf. Kinderen die in zogeheten Biblebelt wonen en na de vorige uitbraak (in 2013/2014) zijn geboren, hebben namelijk een beperkte immuniteit. Maar ongeveer de helft is gevaccineerd.
Over een paar jaar gaan deze kinderen naar de middelbare school. Dat zou een belangrijke brandhaard voor de ziekte kunnen zijn.
Vaccineren op latere leeftijd
Kun je je als volwassene nog laten vaccineren? Ook dat vroeg een NU.nl-lezer zich af. "Ik ben inmiddels 67 jaar", schreef hij. "Maar vanwege de geloofsovertuiging van mijn ouders ben ik nooit gevaccineerd. Heeft inenten nu nog zin?"
Zowel Knoester als De Swart zegt dat je je ook dan kunt laten vaccineren. "Leeftijd maakt voor het vaccin niet uit", zegt Knoester. De Swart beaamt dat. "Het is absoluut aan te raden als mensen hier positief tegenover staan."
Met een vaccinatie ben je bijna volledig beschermd tegen mazelen. "Als je gevaccineerd bent en je hebt daar een goede reactie op gehad, dan krijg je het niet", zegt Knoester.
In Nederland worden mensen twee keer gevaccineerd. Kinderen krijgen na veertien maanden de eerste prik en de tweede volgt als ze negen jaar oud zijn. Eén vaccinatie geeft 95 procent bescherming, door de tweede gaat dat percentage naar 99.
De Swart benadrukt dat dit niet betekent dat het vaccin niet goed werkt. "Het zegt alleen dat het niet 100 procent werkt. Een deel van de gevaccineerden kan uiteindelijk weer kans lopen om het te krijgen. Maar bij gevaccineerde mensen verloopt de ziekte dan milder. En bij die 1 of 5 procent zitten ook mensen met een milde infectie."
NUjij: Uitgelichte reacties