Wie had gedacht dat Europees president Donald Tusk (foto) de Grote Verzoener van deze federale regering zou worden? Met zijn voorstel om opvangcentra voor migranten op te richten aan de buitengrenzen van Europa, heeft een Poolse liberaal met een vingerknip voor elkaar gekregen wat een liberaal uit Waver al jaren maar erg moeizaam lukt: de vier federale meerderheidspartijen op één lijn krijgen.

Tijdens het vragenuurtje gisteren in de Kamer bleek dat alle coalitiepartners het eens zijn over het plan-Tusk dat de migratiestromen onder controle moet brengen. Hoewel de uitwerking nog erg vaag is, kunnen zowel N-VA als CD&V, Open Vld en MR zich vinden in de oprichting van hotspots in Noord-Afrika. In theorie kunnen oorlogsvluchtelingen daar worden gescheiden van de economische migranten waar Europa niet op zit te wachten. De laatste maanden bracht dat migratievraagstuk het hele Europese bestel aan het wankelen.

De eensgezindheid is dus welgekomen. Met dit standpunt kan de premier nu naar de Europese top rond migratie, die volgende week plaatsvindt. Daar zal moeten blijken hoe het plan-Tusk er concreet uitziet. Want er zijn nog heel wat losse eindjes. Willen Noord-Afrikaanse landen wel fungeren als aantrekkingspool voor enorme migratiestromen? En wat met zij die afgewezen worden? Wie gelooft dat gelukszoekers uit Niger of Tsjaad na hun afwijzing spoorslags, dwars door de Sahara, naar huis zullen keren? Het risico dat zij opnieuw op gammele bootjes Europa zullen proberen te bereiken, blijft bestaan.

Wouter Beke (CD&V) merkte terecht op dat Europa nu doet wat noodzakelijk is, maar niet wat voldoende is. Enkel een sterker Europa kan deze crisis bezweren. “Open binnengrenzen kunnen we alleen handhaven met beter bewaakte buitengrenzen”, zei Beke. In die zin had ook Patrick Dewael (Open Vld) gelijk toen hij een andere fundamentele vraag opwierp: wat met de vluchtelingen die erkend worden? Hoe zal Europa die mensen verdelen, nadat het vorige spreidingsplan dode letter bleef? “Misschien moeten de Visegradlanden (Hongarije, Polen, Slowakije en Tsjechië) die puren uit de Europese fondsen via die weg tot andere inzichten worden aangezet”, opperde Dewael.

Wat de Grote Verzoener Tusk daarvan denkt weten we niet, maar de denkpiste is alleszins realistischer dan het idee van N-VA om te sleutelen aan de Conventie van Genève en bijkomende voorwaarden voor vluchtelingen op te leggen. Staatssecretaris Theo Francken (N-VA) pleitte er afgelopen weekend nog voor om vluchtelingen die illegaal Europa binnenkomen op een zwarte lijst te plaatsen. Tot onvrede van de coalitiepartners, die de profilering van Francken kotsbeu zijn. “Asielrecht mag niet afhankelijk worden gemaakt van bijkomende voorwaarden”, zei Dewael. “De Conventie van Genève is een monument. Wie daaraan wil tornen, zal ons op zijn weg vinden.” Dat is duidelijk.