Direct naar artikelinhoud
Slapeloosheid

Steeds meer mensen lijden aan slapeloze nachten, en dat is de schuld van het internet

Steeds meer mensen lijden aan slapeloze nachten, en dat is de schuld van het internet
Beeld thinkstock

De slaap maar niet kunnen vatten, of steeds weer wakker worden op hetzelfde onchristelijke uur. Klinkt bekend? En hoort u de verhalen ook vaker dan vroeger? Dat kan kloppen, want een groeiend deel van de bevolking kampt met slapeloosheid.

Ofwel ligt ze midden in de nacht enkele uren wakker, ofwel slaapt ze helemaal niet. Dat vertelde journaliste Annick Ruyts donderdag in Radio 1-programma Hautekiet. Meteen kwamen de reacties op gang, want Ruyts is lang niet alleen. 

De cijfers bewijzen het. Om te beginnen is er ons massale gebruik van slaapmedicatie. Volgens cijfers van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid werden er in 2016 in België liefst 460 miljoen dosissen van slaap- en kalmeermiddelen verkocht. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) startte daarom pas nog een campagne om het gebruik te doen minderen, omdat de verkoop ervan jaar na jaar toeneemt.

Maar we gebruiken niet alleen meer pillen, er leiden ook echt steeds meer mensen aan slapeloosheid, zegt professor An Mariman van de Gentse Universitaire Slaapkliniek. Ze baseert zich daarvoor op een recent gepubliceerde Europese studie over slapeloosheid in de Journal of Sleep Research: in 2006 leed zowat 6 procent van de bevolking eraan. In 2017 was dat gemiddeld genomen 10 procent, met grote verschillen tussen verschillende Europese landen.

'Als we ergens tijd moeten besparen, dan doen we dat op onze nachtrust en niet op onze activiteiten'
An Mariman, Gentse Universitaire Slaapkliniek

"Over België geeft de studie geen concrete cijfers", zegt Mariman. "Maar andere onderzoeken wijzen aan dat bij ons vandaag ongeveer 15 procent van de bevolking aan slapeloosheid leidt. Dat wil zeggen dat ze de voorbije drie maanden zeker drie nachten per week slaapproblemen hebben. Dit kan betekenen dat ze pas na meer dan een half uur in slaap vallen, minder dan zes uur slapen, 's nachts meer dan een half uur wakker liggen of niet voldoende gerecupereerd zijn na het slapen. Daarbij ondervinden ze ook overdag last van dat slaapgebrek."

De schuld van het internet

Hoe komt het nu dat het probleem zo sterk toeneemt de afgelopen jaren? Voornamelijk omdat onze levens steeds drukker worden, meent Mariman. Het gevolg van meer avondactiviteiten, maar ook van een maatschappij die steeds sneller draait en een hogere productiviteit verwacht van zijn werknemers. "Als we ergens tijd moeten besparen, dan doen we dat vaak op onze nachtrust en niet op onze activiteiten."

Daarnaast merken slaapexperts ook een grote invloed van elektronica op ons slaappatroon. Dat bevestigt professor Johan Verbraecken van het Slaapcentrum UZA. "Het internet vraagt heel veel van ons", zegt hij. "Het blauwe licht van onze laptops, tablets en smartphones onderdrukt de aanmaak van melatonine, de stof die ons slaapproces in gang zet. Maar onze hersenactiviteit wordt ook gestimuleerd door ons internetgebruik. We beantwoorden mails, we zoeken dingen op, we hebben contacten die emoties oproepen. Dat heeft een directe invloed op onze slaap."

Voordat we in bed kruipen, zouden we daarom minstens anderhalf uur offline moeten zijn. Tests bewijzen die correlatie heel duidelijk, zegt Verbraecken. "Kinderen die niet meer met multimedia bezig zijn voor ze gaan slapen en hun brein de tijd geven om tot rust te komen na de drukte van de dag, slapen beter. Ze functioneren overdag ook beter en halen betere punten op school. Er is geen enkele reden waarom dat effect op volwassenen anders zou zijn."

Genetisch voorbestemd

Of je last hebt van slapeloosheid kan aan een slechte slaaphygiëne liggen, maar het zit ook al voor een stuk in je genen vervat. Net zoals we al van bij onze geboorte voorbestemd zijn om ochtend- dan wel avondtypes te worden, ligt ook al vast of we goede dan wel slechte slapers zullen worden.

Maar dat wil niet zeggen dat er niets aan te doen valt, benadrukt Mariman. Zij heeft enkele tips waar iedereen mee gebaat is, genetisch belast of niet. "Het grootste probleem is dat we onze slaap vaak niet goed voorbereiden. Het is heel belangrijk om op vaste tijdstippen te gaan slapen en op te staan. Ook wanneer je een slechte nacht gehad hebt: probeer die niet te verbeteren door langer te blijven liggen. Dat werkt niet. Je lichaam zal zich de komende nachten automatisch proberen te herstellen door dieper te slapen." 

Daarnaast is het belangrijk om veel te bewegen, maar niet intensief te sporten vlak voor het slapengaan. Roken, alcohol en cafeïne zijn eveneens nefast, net zoals gaan slapen met een lege maag. En piekeren, uiteraard. Over de dag die voorbij is, de dag die nog moet komen en over de slaap die alweer uitblijft. Daar moeten we vooral rustig onder proberen te blijven, zegt Mariman. "Iedereen wordt 's nachts meermaals wakker. Alleen beseffen we dat doorgaans niet eens. Er te veel over nadenken, kan leiden tot een probleem."