© rr

Opnieuw met uitsterven bedreigde soort op Lommelse Balimheide ontdekt: “Nog zeldzamer dan lentevuurspin”

Balimheide blijkt naast de lentevuurspin nog een zeldzaam insect te huisvesten: de amazonemier. De laatste plek waar deze met uitsterven bedreigde soort in de Benelux leeft, is net een plek waar in de toekomst mogelijk industrie komt. Natuurliefhebbers zouden graag zien dat na de reddingsoperatie van de lentevuurspin er ook een actieplan voor deze mier komt. “We hopen er een beetje op dat geen enkel bedrijf het op zijn geweten wil hebben om een bepaalde diersoort definitief uit de Benelux te verdrijven”, zegt Lex Peeters, vrijwilliger bij Natuurpunt.

Mireille MAES/Geert VAN BAELEN

Even werd gedacht dat de amazonemier in de Benelux was uitgestorven. Op de laatste gekende vindplaats - in het natuurreservaat De Plateaux/Het Hageven, de grens van Neerpelt en Bergeijk - was het diertje na 2004 niet meer gevonden, en ook alle vindplaatsen in Nederland bleken op korte tijd verlaten te zijn. Tot twee miertjes vorig jaar per toeval op Balimheide werden gevonden. “En in juli van dit jaar kukelden nog eens vijf stuks in een bodemval”, vertelt Lex Peeters, vrijwilliger bij Natuurpunt. De enige andere vindplaats die gekend was in 1961 was gelegen op het terrein waar toen gestart werd met de bouw van de Fordfabrieken.

“Op dit moment is Balimheide in Lommel daarom de enige plaats in België waarvan met zekerheid kan worden gezegd dat er nog een populatie van deze bijzondere mier aanwezig is. Ze heeft daarom ook de status van ‘met uitsterven bedreigd’”, gaat Luc Crevecoeur, coördinator van de Limburgse Koepel voor Natuurstudie, voort. Vrijdag kwam nog een Nederlandse delegatie mierenkenners naar Lommel om de biotoop van de mier te bekijken.

Natuur behouden

“Op de achtergrond staan al de machines waarmee een van de twee vindplekken zal worden vernietigd om er een zonnepark te bouwen. En dan blijft er nog één vindplek over, hopelijk niet voor even”, aldus Crevecoeur. “Als er een bedrijf zich meldt om er te bouwen, zijn ze verplicht een deel van het terrein niet te bebouwen en de natuur te behouden. Het zou dan ook een mooi uithangbord zijn als je tegelijk met economische activiteit een grote zeldzaamheid zou mogen beheren. We rekenen er een beetje op dat de mensen na de lentevuurspin ook deze mier in hun hart sluiten. Samen met de lentevuurspin en de boszandloopkever vormt de mier een illuster trio op Balimheide. En dat moeten we proberen te behouden, we denken dat dit ook mogelijk is. Daarnaast hopen we in Lommel nog enkele vindplaatsen te kunnen aantreffen waar we via aangepast beheer deze zeldzaamheid kunnen behouden. We kunnen zo voor Lommel al gerust spreken over twee pareltjes van biodiversiteit.”

Parasiet

De bijzondere levenswijze van deze mier spreekt in ieder geval tot de verbeelding. “Het is een permanent sociaal-parasiet, een verschijnsel dat je in de natuur niet vaak vindt. Simpel uitgelegd: komt het erop neer dat een bevrucht wijfje met een colonne amazonemieren een nest van een kleinere renmiersoort binnendringt, de koningin doodt en de leiding overneemt. Samen met haar eigen nageslacht worden de werksters van de renmier haar slaven”, legt Crevecoeur uit.

En als op zeker moment het bataljon aan slaven moet worden aangevuld, gaan de mieren op hete dagen - het moet boven de 25 graden zijn - op rooftocht. Ze zoeken poppen van renmieren die ze tussen hun kaken mee terug naar het nest nemen waar ze na te zijn uitgekomen als nieuw slaven dienen. “Dit uitzonderlijke fenomeen maakt deze mier zo bijzonder, en daarom moeten we toch eens nadenken hoe we haar voortbestaan kunnen verzekeren”, besluit Crevecoeur.