"Extreme vorm van lafheid": tot 7 jaar cel gevraagd voor Nederlandse phishingbende die bejaarde Belgen besteelt via helpdeskfraude
Acht Nederlanders riskeren celstraffen van drie tot zeven jaar voor "helpdeskfraude" bij een dertigtal slachtoffers tussen 67 en 101 jaar oud. De jonge oplichters belden de oudere mensen op en deden zich voor als bankmedewerker. Zo konden ze de bankkaarten en -gegevens van hun slachtoffers ontfutselen en hun rekeningen plunderen. "Bij een zwakke groep uw zakken gaan vullen, dit getuigt van een extreme vorm van lafheid", zei het Openbaar Ministerie fors.
De phishingbende ging steeds op dezelfde slinkse manier te werk. Ze belden de bejaarde slachtoffers op en deden zich voor als bankmedewerker. Telkens kregen de slachtoffers dezelfde boodschap: "Er zijn problemen met de rekening, er is geld overgeschreven naar het buitenland en een medewerker zal ter plaatse komen om het probleem op te lossen".
Enkele (tientallen) minuten later gebeurde dat ook effectief: de "medewerker" vroeg dan aan de slachtoffers om hun computer of bankapp te openen om zo de pincode te achterhalen. Vervolgens namen ze de bankkaart en/ of computer mee om ze te vernietigen. Maar vernietigen, dat deden de daders niet. "Ze gingen meteen cash geld afhalen of aankopen doen bij Coolblue of een andere elektronicawinkel", klinkt het bij het openbaar ministerie. "In één geval is er cash overgeschreven naar een andere rekening."
Ik snap echt niet dat je voor snel geldgewin er geen enkel probleem mee hebt om bij een 101-jarige aan te bellen, haar vertrouwen te winnen en haar rekening te plunderen
Uiteindelijk kon de politie enkele verdachten arresteren in het Waasland Shopping Center in Sint-Niklaas. In hun zakken? Cash geld en dure spullen.
De bende opereerde vanuit Nederland en had volgens het Openbaar Ministerie een duidelijke hiërarchie. De bovenbouw stuurde vandaar cruciale informatie door, denk maar aan adressen en identiteiten van slachtoffers of locaties van geldautomaten. Zij zitten vandaag de dag nog altijd in Nederland, en laten verstek gaan op hun proces. Via Snapchat sturen ze de rest van de bende aan - de bellers (maar hun identiteit is niet bekend) en de ploeg die naar ons land afzakt. In die ploeg zitten dan een chauffeur, iemand die bij de slachtoffers aanbelt en iemand die de geldafhalingen doet.
Tussen 24 augustus en 11 september 2023 maakte de bende over het hele land zo tientallen slachtoffers, allemaal tussen 67 en 101 jaar. Ze zouden zo tienduizenden euro's afhandig gemaakt hebben.
"Dit gaat om oudere mensen die niet goed weten hoe de digitale wereld werkt. Ik snap echt niet dat je voor snel geldgewin er geen enkel probleem mee hebt om bij een 101-jarige aan te bellen, haar vertrouwen te winnen en haar rekening te plunderen", klinkt het fors bij het Openbaar Ministerie. "Jullie richten zich tot de meest kwetsbare groep in de samenleving getuigt van een extreme vorm van lafheid. Dit is uw zakken vullen bij een zwakke groep."
Eenzelfde geluid klinkt bij Julie Jamaer, die een van de slachtoffers verdedigt. Hij raakte 8.000 euro kwijt. "Hij is heel erg onder de indruk. Men wist veel van hem, er is de materiële schade en de morele indrukken. Hij durft de deur sindsdien niet meer open te doen."
Celstraffen tot 7 jaar gevraagd
Vijf van de acht beklaagden waren ook effectief aanwezig in de rechtbank van Hasselt. Allemaal hebben ze hun spijt uitgedrukt, maar ofwel minimaliseerden ze hun rol, ofwel verklaarden ze dat ze onder druk gezet werden. Zo vertelt een van de beklaagden: "Ik ben gedwongen, ik heb echt geprobeerd om eruit te stappen. Er is vuurwerk met metaal naar mijn huis gegooid". Een andere vrouw vertelt dat er gedreigd werd om haar op een sekssite te plaatsen als ze niet meer zou meedoen.
Hier zit een klas de rechtszaak mee te volgen, zet de beklaagden daartussen en ze vallen niet eens op
Een opmerkelijk moment volgde tijdens de laatste woorden van een van de beklaagden.
- Beklaagde: "Ik heb heel veel spijt. Ik besef dat ik mijn leven kan en moet verbeteren. Ik ben nog steeds jong. Sinds mijn 14e ben ik zonder vader opgegroeid, mijn moeder kwam in de problemen. Het is best moeilijk waar ik vandaan kwam, ik ben niet met een zilveren lepel geboren."
- Rechter: "U moet ook niet met een zilveren lepel willen eten, plastic is ook oké."
- Beklaagde: "Plastic was ook niet betaalbaar."
De advocaten van de jonge beklaagden wijzen onder meer op de leeftijd van hun cliënten. "We stellen allemaal vast dat hier quasi kinderen zijn ingezet door een organisatie. Zij beseften niet wat de draagwijdte was van de opdrachten die ze uitvoerden. Hier zit een klas de rechtszaak mee te volgen, zet de beklaagden daartussen en ze vallen niet eens op", klinkt het onder meer.
Volgens de advocaten gaat het hier om kleine vissen. "De bovenbouw komt niet of nauwelijks in beeld. Diegenen die er echt geld mee verdienen, zitten in Nederland of ergens anders."
U moet ook niet met een zilveren lepel willen eten, plastic is ook oké.
"Ik hoor dat jullie onder druk worden gezet", repliceert het Openbaar Ministerie daarop. "Dat kan kloppen, maar dat is geen reden om zulke kwetsbare slachtoffers te traumatiseren. Als ze zeggen dat ze niet goed wisten waar het over ging, is dat moeilijk te rijmen met de conversaties die ze de dag ervoor hadden."
Het Openbaar Ministerie vraagt dan ook gevangenisstraffen tussen 3 en 7 jaar, en boetes tussen 800 en 16.000 euro voor criminele organisatie. "Extreem laakbare feiten", noemt de procureur het. "Dit creëert een onveiligheidsgevoel en wantrouwen."
"De organisatie viseerde hoogbejaarden. Men had hun adres, telefoonnummer, leeftijd, bankgegevens. De beller wist welke bank hij moest noemen. Dit zijn geen gegevens die zomaar op straat te grabbel liggen, die kunnen alleen uit criminele activiteit komen: ofwel hackt de bovenbouw zelf, ofwel koopt ze gegevens aan op darknet."
Op 24 mei kennen de Nederlanders hun straf.