De Lijn als modderkanon: cynisch en respectloos
Egmont Ruelens is huisarts, lid van Weerwerk en auteur van Dokter aan het stuur. Hij ging een jaar incognito aan de slag als buschauffeur in Antwerpen en schreef hierover een boek.
De verkiezingscampagne is al een tijdje begonnen. Zoveel is duidelijk. Dat uitgerekend De Lijn in de jongste aflevering van de electorale serie de twijfelachtige rol van modderkanon kreeg toebedeeld, is op zijn minst cynisch te noemen. De openbare dienst werd de afgelopen tien jaar aan stukken bespaard, maar het politieke establishment dat daarvoor verantwoordelijk is, schaamt zich niet om de openbare vervoersmaatschappij nu als politieke stormram in te zetten.
Over het slachtoffer van dat offensief valt een en ander te vertellen. Toen ik als buschauffeur aan de slag ging, was Tom Meeuws als directeur van De Lijn regio Antwerpen graag gezien onder de collega's. Zijn zwierige en directe stijl vielen in de smaak. Gladgeschoren in een maatpak dat hem als een tweede huid rond het lijf zat. Een manager met lakschoenen. Vlot, eigenwijs en ambitieus. En hij bouwt graag al eens een feestje. Maar over Tom wil ik het hier niet meer dan nodig hebben.
De laster tegen de voormalig directeur van De Lijn tast de grenzen van de verbeelding af.
Vervelende uitgavenpost
De Lijn die voor de regering tot voor kort niet meer dan een vervelende uitgavenpost leek. Handig om op te besparen, ondertussen al een decennium lang. De gevolgen bleven niet uit. Ik mocht aan den lijve ondervinden welke impact die besparingen hebben op de gezondheid van de chauffeurs. Stress door steeds hogere werkdruk doen meer en meer chauffeurs onderuitgaan met een burn-out of een gebroken rug. Het absenteïsme bij De Lijn piekt boven de 10 procent.
Maar ook voor de reizigers is de tram of de bus nemen een calvarietocht geworden. Met de regelmaat van de klok komt het openbaar vervoer in de pers. In Gent werd tramlijn 4 ingekort omdat het onderhoud van de tramsporen niet meer gebeurde en ontsporing dreigde. Stroompannes in de premetro van Antwerpen zijn schering en inslag en regelmatig worden haltes gewoon afgeschaft. Bussen en trams rijden niet of te laat omdat er niet genoeg chauffeurs zijn. En ga zo maar door. Improvisatiebeleid en amateurisme.
De Lijn schiet tekort omdat het beleid dat zo wil. Het openbaar vervoer in Vlaanderen is een schim van wat het zou kunnen zijn. Verwaarloosd en geminacht door de macht
De Lijn schiet tekort omdat het beleid dat zo wil. Het openbaar vervoer in Vlaanderen is een schim van wat het zou kunnen zijn. Verwaarloosd en geminacht door de macht. Welke politicus neemt de bus of de tram?
Maar wacht. In laatste instantie blijkt De Lijn toch nog bruikbaar. En wel als schaakstuk in een politiek spel, met een zet die de aandacht van het eigen wanbeleid wegtrekt, tegen een politieke tegenstander die in een vorig leven tenminste nog wat visie had op openbaar vervoer. Zoals ik al zei. Cynisch. En bijzonder respectloos voor De Lijn, haar reizigers en haar chauffeurs.
Zwijgen als vermoord
Ondertussen zwijgt de regering als vermoord over haar verdere plannen met de openbare vervoersmaatschappij. Het gonst van de geruchten en speculaties over een mogelijke privatisering. Misschien kan daar eens wat meer duidelijkheid over komen? Of is daar ook een clausule van geheimhouding van kracht?
Toch nog even over dat feestje van Tom in de Roma. Akkoord, wellicht buiten proportie en niet netjes in de boekhouding, maar het ging hem tenminste niet om een vestzak-broekzakoperatie. Daarvoor moet de kop van Tom Meeuws dus rollen. Anders dan die van meneer Descheemaecker, die ondanks felle kritiek op zijn afbraakbeleid nog steeds gebetonneerd zit in de raden van bestuur van de NMBS en De Lijn, gespekt met riante lonen en geaccumuleerde premies. En daar naar believen kan lekken over politieke tegenstanders wanneer de tijd hem rijp lijkt? Wie zal het zeggen.
Door de huidige regering en onder de auspiciën van meneer Descheemaecker als voorzitter van de raad van bestuur, worden ruim 110 miljoen van De Lijn afgestroopt. Dit boven op de 60 miljoen die in 2012 al werden geschrapt. Het budget voor exploitatie strandt zo op 875 miljoen euro. In oktober kondigde minister Weyts aan dat daar nog eens 100 miljoen af moet. Het zijn deze besparingen die als mokerslagen de openbare dienst kreupel slaan en leiden tot de dagelijkse wantoestanden die om de haverklap in de pers worden gehekeld. Miljoenen die bespaard moeten worden omdat ze niet langer als belastingen worden geïnd.
Het zijn deze besparingen die als mokerslagen de openbare dienst kreupel slaan en leiden tot de dagelijkse wantoestanden die om de haverklap in de pers worden gehekeld
Naast De Lijn haalt men ze bij de gezondheidszorg, het onderwijs, de zieken en werklozen. U ziet ze wegvloeien op uw energiefactuur, op uw pensioenfiche. Kan het debat over de inzet van de verkiezingen alstublieft opnieuw daarover gaan? Het feest dat deze regering voor de rijke aandeelhouders en de grote multinationals organiseert is van een andere orde. Het wordt betaald door de man in de straat. Ja, ook door de 70.000 mensen in de straten van Borgerhout, die enkele jaren geleden het glas hieven op de Reuzenpijp onder hun wijk, die na decennia van verwaarlozing eindelijk werd geopend. Het weze hen gegund.