Elf meisjes krijgen gelijk van rechter voor dragen van hoofddoek op school: “Er gaan nog veel processen volgen”

Maandag zouden elf gelovige moslimmeisjes van het Maasland Atheneum en Nikola Tesla in Maasmechelen weer naar hun klas kunnen, mét hoofddoek. Alleen, velen van hen zitten er niet meer op school.

Al sinds 2013 geldt in het gemeenschapsonderwijs een algemeen verbod op religieuze symbolen. De rechter van de burgerlijke rechtbank van Tongeren vindt nu dat een school niet zomaar een verbod op het dragen van levensbeschouwelijke tekens kan opleggen, zonder dat daar een grondige reden voor is. In geval van groepsdruk of ordeverstoring kan het bijvoorbeeld wél. Als een school zo’n maatregel zomaar uitvoert, zonder concrete aanleiding, wordt het fundamenteel recht op godsdienstvrijheid geschonden.

Ook voordien al werd het gemeenschapsonderwijs twee keer op de vingers getikt: twee moslimmeisjes uit Dendermonde die een hoofddoek wilden dragen en een jongen uit Sint-Truiden die hetzelfde wou voor zijn tulband, kregen in 2014 gelijk van de Raad van State. In hun scholen, beide GO!, werd het schoolreglement vernietigd. Maar daar blijft het wellicht niet bij. “Meer processen zullen op het GO! afkomen”, zegt Johan Lievens, specialist Publiek Recht van de KULeuven. Yasmina Akhandaf van BOEH! (Baas over eigen hoofd) bevestigt. “We zijn procedures aan het voorbereiden. Het stopt niet meer”, zegt ze. “Het gemeenschapsonderwijs moet stilaan beseffen dat het verbod onhoudbaar is”, aldus Lievens.

Toch is het gezien de structuur van die gemeenschapskoepel voor een rechtbank onmogelijk om het algemeen hoofddoekenverbod te vernietigen. “Er moet school per school worden geprocedeerd”, zegt Lievens. De goeie wil zal dus van het GO! zelf moeten komen. “Als je als koepel zo hard inzet op burgerschap kun je maar beter beginnen met je als overheid bij rechterlijke uitspraken neer te leggen, zoals ook een burger dat doet.”

Opvoeren van druk

Terwijl Vlaams onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V) begrip kan opbrengen voor het verbod, en niet van plan is initiatief te nemen om hoofddoeken weer toe te laten, wil Lieven Boeve, topman van het katholiek onderwijs, het gevoelig onderwerp weer op tafel. “In Vlaanderen is er een enorme verkramping over de rol van religie en dus ook de religieuze symbolen in de publieke ruimte. Kijk naar Nederland, of zelfs naar ons hoger onderwijs: daar is de hoofddoek gewoonweg toegelaten en dat zorgt niet voor problemen.”

De druk wordt opgevoerd. En dat voelt het gemeenschapsonderwijs ook. Grote baas Raymonda Verdyck zette gisteren op Radio 1 de deur voor het eerst op een kier door te stellen dat er in een breder maatschappelijk debat over gediscussieerd moet worden. Al moeten we volgens Zuhal Demir, staatssecretaris voor Gelijke Kansen (N-VA), voorzichtig zijn. “We mogen niet voorbijgaan aan de realiteit die we in sommige scholen en steden zien waar de hoofddoek niet uit vrije wil wordt gedragen, maar onder druk van medeleerlingen en de gemeenschap. Wie dat niet ziet, heeft een blinde vlek”, zegt ze. “De school heeft de plicht om een ruimte te creëren die kritisch denken stimuleert en gelijkheid garandeert. Dat kan perfect betekenen dat je een hoofddoek moet verbieden om anderen te beschermen.”