De shutdown van de Amerikaanse overheid is te danken aan een president die hard naar rechts is afgeslagen

De Democraten stemden tegen, omdat er geen oplossing in stond voor de 700 duizend zogeheten Dreamers, de kinderen van illegalen die door Barack Obama werden gedoogd. President Donald Trump maakte in september een eind aan dat gedoogbeleid. Wel vroeg hij het Congres met een oplossing voor het door hem gecreëerde probleem te komen. De Democraten dachten het slim te spelen, door die oplossing koppelen aan het gesteggel om de overheid open te houden.

Trump, vandaag precies een jaar aan de macht, is in belangrijke mate verantwoordelijk voor de politieke impasse die nu is ontstaan. Hij torpedeerde twee compromisvoorstellen die zowel door Democraten als Republikeinen werden gesteund.

Dealbreker

Trump, de man die zo trots is op het sluiten van deals, was dus tot twee keer toe de dealbreker. Dat kwam onverwacht. De afgelopen weken had Trump zelf gezegd dat hij hoopte op een 'wet van liefde', waarmee de Dreamers uit hun penibele situatie zouden worden gehaald. Tegelijkertijd zou de grensbewaking moeten worden aangescherpt. De twee voorstellen waarover Democraten en Republikeinen het deze week eens werden, deden precies dat.

Het lijkt erop dat immigratiehaviken in het Witte Huis en in de Republikeinse partij de president op het laatste moment 180 graden hebben laten draaien. Met name Stephen Miller, de rechtse speechschrijver in het Witte Huis, lijkt daarbij een belangrijke rol te hebben gespeeld. Lindsey Graham, een van de Republikeinse auteurs van de compromisvoorstellen, was met stomheid geslagen door de plotselinge draai van de president. "We hebben geen betrouwbare partner in het Witte Huis om mee te onderhandelen."

"Het is bijna alsof u wilde dat de overheid zou worden gesloten", sprak Chuck Schumer, de Democratische leider in de Senaat, vannacht, terwijl hij zich via de camera richtte tot de president.

Ruk naar rechts

In een verklaring gaf het Witte Huis de schuld voor de gesloten overheid aan de Democratische 'losers'. Die zouden hebben gekozen voor "onwettige illegalen" en daarmee de "wettige burgers" in de steek hebben gelaten. Ook in die woordkeuze was weer de hand van Stephen Miller te zien, de hardliner die de wij/zij-tegenstellingen graag aanscherpt.

Dat roept de vraag op of Trump een ruk naar rechts heeft gemaakt. Vorige week had hij zich met zijn 'shithole'-opmerkingen al op het racistische pad begeven. Ook zijn er de laatste weken opvallend veel activistische (illegale) immigranten opgepakt door de immigratiedienst.

Het is nog onduidelijk wat de effecten van de gesloten overheid precies zullen zijn. Federale ambtenaren krijgen in principe geen salaris meer (maar krijgen dat wel met terugwerkende kracht uitbetaald wanneer de overheid weer overgaat). Toch zijn er allerlei uitzonderingen, onder meer voor militairen en politieagenten. In eerste instantie wordt vooral Washington getroffen door de federale sluiting. Ten eerste omdat veel inwoners werken voor de federale overheid, en ten tweede omdat de overheidsinstanties in DC door de federale overheid worden betaald. In de rest van Amerika worden veel ambtenaren door de stad of de staat betaald (bijvoorbeeld onderwijzers of politieagenten).