Het is té makkelijk om 'Friends' weg te zetten als seksistisch of homofoob

Ross: “Wat is de naam van de all-male burlesque van Chandlers vader?”

Monica: “Viva Las Gaygas!”

Chandler: “Helaas is dat correct.”

Ja, Chandler uit Friends heeft problemen. Problemen met zijn vrijgevochten moeder, die erotische romans schrijft en aanpapt met jongere mannen; problemen met zijn vader, die een travestietenshow runt in Las Vegas; problemen met anderen, die vaak denken dat hij zelf homo is.

Niet echt een toonbeeld van ruimdenkendheid, me dunkt. En wat te denken van de andere friends die voortdurend lachen met het meisje met overgewicht dat Monica ooit was? (Joey: “Some girl ate Monica!”) Of Ross die nogal bekrompen reageert wanneer een jongeman komt solliciteren naar de baan van oppasser? (Chandler: “You’ve got a male nanny? You’ve got a manny?”) Om nog maar te zwijgen van het wel érg blanke clubje dat de zes vrienden vormen.

Sinds Netflix met veel bombarie aankondigde dat ook wij nu alle tien seizoenen van Friends zouden kunnen bingen, zijn mijn vriendin en ik net dat beginnen te doen. Aan een tempo van 22 minuten per afleveringen kun je er in één avond véél episodes doorjagen, en omdat de makers van de iconische Amerikaanse sitcom slimme schrijvers waren, lukt dat ook: de moppen blijven vaak grappig, de timing zit strak, en belangrijke plotlijnen krijgen net op tijd een twist om je aan je scherm gekluisterd te houden. Zelfs als je weet hoe de knipperlichtrelatie tussen Ross en Rachel eindigt.

Stereotypen

Moet ik mij daarover schuldig voelen, omdat Friends anno 2018 niet altijd een toonbeeld van ruimdenkendheid is? Omdat de sarcastische moppen homofoob of seksistisch kleuren? Ik denk het niet. Er zijn verzachtende omstandigheden: zo is het inmiddels meer dan 20 jaar geleden dat de eerste aflevering van Friends werd uitgezonden – iets waaraan de kostumering je, zeker in de eerste seizoenen, voortdurend herinnert. (In de jaren 90 was XL kennelijk de enige kledijmaat.) De tand des tijds heeft geknaagd aan Friends, maar ze heeft de kern van het succes nog niet kapotgebeten.

Bovendien toont de reeks zich even vaak opvallend progressief: Ross mag er dan nogal gewrongen mee zitten dat zijn ex hem verliet voor een andere vrouw, maar in 1995 toonde Friends wel al een homohuwelijk, lang voor dat gelegaliseerd was. Ross en Chandler zijn ook niet te beroerd om hun stereotiepe gedachten over mannelijkheid nu en dan in vraag te stellen, en zijn Monica en Rachel vrijgevochten vrouwen; de laatste voedt zelfs als alleenstaande carrièrevrouw een dochter op.

Het is, met andere woorden, té simplistisch om Friends weg te zetten als “seksistisch” of "homofoob". Als millennials dan in een overdreven puriteinse kramp schieten, zoals The Independent deze maand schreef, durft steller dezes – 2 jaar toen Friends op antenne kwam – zich geen millennial te noemen. Als een overdreven stereotypering al problemen veroorzaakt in Friends, is het omdat de clichématige, spirituele hippie die Phoebe heet, een bijwijlen gatirritant personage is. Denken dat je overleden moeder gereïncarneerd is als kat? Komáán, zeg!