ONTBIJT

Onverwoestbaar: de boterham

Wie vreest dat hij straks enkel nog insecten op een bedje van, euh, insecten zal eten, kunnen we geruststellen. Het klassieke brood zal in 2050 nog altijd gesneden worden. “Brood voedt ons al zo lang, het is zowat het eerste bewerkte product dat we kennen”, zegt professor Louise Fresco, eredoctor aan de KU Leuven, in haar boek Hamburgers in het paradijs.

In die duizenden jaren heeft het natuurlijk een enorme evolutie doorgemaakt: nu eten we zoveel verschillende soorten: in broodjes, in pita’s, in hamburgers en ook nog steeds bij het ontbijt.

“We zijn er ook minder van gaan eten in het Westen: van zo’n 900 gram in de 19de eeuw, naar 150 gram nu. Maar het is al die jaren wel gebleven.” Professor Gerard Govers (KU Leuven) pikt in: “Brood is echt een basisvoedingsmiddel: dat blijft in 2050 gewoon overeind, hoor.”

Geneeskrachtig eitje

Met het eitje dat we bij dat brood eten, gaan we misschien wel iets anders doen. Zo zijn wetenschappers erin geslaagd om kippen zo aan te passen dat ze eieren leggen die veel meer proteïnen bevatten dan een gewoon eitje. Op basis daarvan kunnen eitjes gelegd worden die ook als geneesmiddel kunnen dienen. Een smakelijk eitje, dat ook nog eens goed is voor maag en darmen, dat zit er zeker aan te komen.

TUSSENDOORTJE

Superbanaan

Tegen een uur of tien is daar het eerste hongertje: tijd voor een banaan. “Vrijwel alle bananen die wij eten zijn van de Cavendish-soort”, zegt Gerard Govers. Uitstekende soort, die we massaal lusten, al zijn er wel enkele problemen. “De Cavendish is zeer vatbaar voor allerlei schimmels en ziektes. Voorlopig is dat in Europa nog verboden, maar als we nu eens de resistentie voor die ziektes uit een andere banaan halen en in het DNA van de Cavendish stoppen? Dan kunnen we rustig bij die klassieker blijven.”

Ook voor allerlei granen en gewassen staat genetische modificatie op het programma: “Voor rijst, bijvoorbeeld, zijn er tests waarbij boeren twintig procent méér kunnen kweken op dezelfde grond. Zolang we kunnen bewijzen dat die modificatie veilig is voor het voedsel zelf, zie ik niet in waarom we die stap vooruit niet zouden nemen.”

LUNCH

Algenslaatje

’s Middags nog een lichte sla? Best mogelijk dat er wat algenpoeder aan toegevoegd is. De algen – die niet zo vies smaken als ze eruitzien – proeven zout en bevatten enorm veel proteïnen, een gezond alternatief voor vlees.

Of wordt het toch wat plantaardig vlees bij dat slaatje, zoals The Impossible Burger? Die firma ontwikkelt plantaardige hamburgers die toch smaken naar echte burgers – onder meer rode biet moet voor de vleeservaring zorgen.

Of worden het toch insecten? “Moeilijk te voorspellen: meelwormen en hun glibberige vrienden zijn al een tijdje aangekondigd als het voedsel van de toekomst, maar voorlopig slaat dat niet echt aan”, zegt professor Govers (KU Leuven).

DINER

Kweeksteak

Een hamburger van Belgisch witblauw, een sappige steak van het limousinrund of een côte a l’os van black angus. Niet van een échte koe, maar wel uit een bioreactor. Het klinkt vreemd, toch gaan we dat straks smakelijk naar binnen spelen.

Zo luidt de theorie: we gaan minder vlees eten, en áls we nog vlees eten, zal het kweekvlees zijn. In Leiden staat een start-up waar ze experimenteren met de techniek. Dat gaat ongeveer zo: “We kunnen van één stamcel van een rund vlees kweken”, zegt CEO Krijn De Nood. “De stamcel kan omgevormd worden tot spiercellen en vetcellen. Daarna stoppen we ze in een reactor met een temperatuur van 37 graden en voegen we er voedingsstoffen aan toe, zodat de cellen beginnen te delen. Die stoffen – die een koe normaal gezien uit het eten haalt – zijn de geheime mix, zoals Coca-Cola een eigen formule heeft. Daar kunnen we mee spelen en verschillende smaken ontwikkelen. Zoals er grasgevoede koeien en graangevoede koeien bestaan. Alleen is er in zo’n reactor veel meer mogelijk dan met echte dieren.”

Na een aantal dagen gaan die gekweekte cellen in een ander reactorvat, waar de spiercellen zich aan elkaar hechten en een streng vlees vormen. “Daar kunnen we spelen met de textuur. Momenteel experimenteren we met elektrische en mechanische stimulatie. Net zoals bij echte koeien, hebben sommige stukken spier veel beweging gehad en andere stukken minder. Zo krijg je taaier en malser vlees.”

Intussen legt Meatable een celbank aan, met stamcellen van verschillende rassen. “In principe werken we met stamcellen uit de navelstreng van jonge kalfjes. Dat zijn de cellen die nog het meest zullen delen. We hebben per rund ook maar één cel nodig, maar in de praktijk zullen we er waarschijnlijk wel meer gebruiken.” Zo zal Meatable – en tal van andere start-ups – ontzettend veel variaties van vlees kunnen kweken. “Het zal goedkoper zijn, want ons proces duurt van start tot steak drie maanden. Terwijl je voor een traditioneel stuk vlees nu moet rekenen op een periode van drie jaar.”

SLAAPMUTSJE

Glaasje nespressowijn

Zin in een glaasje rood bij dat stuk vlees? Drukje op de knop van de wijnmachine en er komt zo een glaasje Saint-Emilion uit 2005 in je glas gedruppeld. Op de goede manier gedecanteerd en op de juiste temperatuur. Tegen die tijd maakt George Clooney de overstap van Nespresso naar wijn. “Ik zie zoiets zeker doorbreken”, zegt Guido Camps van de universiteit van Wageningen. “Heel handig voor wie eens één of twee glazen drinkt. Daarnaast zal er zeker nog traditionele wijn bestaan – voor liefhebbers – net zoals er nu ook veel aandacht is voor goeie koffie op café.”

DESSERT

Gepersonaliseerde crème ‘3D’ brûlée

Intussen staat de 3D-printer al op te warmen in de keuken: klaar om je dessertje in elkaar te steken. Volgens ingenieur Kjeld Van Bommel, onderzoeker aan het Nederlandse onderzoeksinstituut TNO, hebben we in 2050 allemaal zo’n printer staan. “Ingebouwd in een combi-oven, zoals een oven nu al de microgolf- en stoomfunctie kan hebben.”

Wat we niet gaan doen, zegt Kjeld, is een appel 3D-printen. “Appels hébben we al. Het zou onnoemelijk veel werk zijn om zo’n vrucht opnieuw samen te stellen via 3D-printing. Wat wel mogelijk is, zijn koekjes, chocoladevormen en structuren die we nu nog niet kennen.”

Het printen van voeding heeft heel lang rond leuke vormpjes gedraaid. Barilla, bijvoorbeeld, maakt nu al pasta in de vorm van roosjes. “Nu lopen de experimenten veel verder en werken we met structuren. Stel, je print een bepaald deegje in een honingraatvorm. Je kunt met dikkere en dunnere wanden werken, waardoor je het iets smeuïger of net harder kunt maken. Er worden nu al koekjes gedrukt die langs de ene kant kraken en langs de andere kant zacht zijn.”

“De echte toekomst van het 3D-printen zit in het personaliseren”, zegt Van Bommel. “Je huiscomputer zal wéten dat je traint voor een marathon, of dat je net herstelt van een griepje. Daarop zal het extra vitamines toevoegen in je voeding of kunnen afstemmen op de training van die dag. Via je stappenteller zal de 3D-printer weten dat je een zware dag hebt gehad op het werk en dat er best wat meer power mag zitten in je voeding.”

Hoe dat dan praktisch in z’n werk gaat? “Via cartridges met verschillende smaken en stoffen – de inktpatronen van deze printer. Als je je huiscomputer ’s ochtends laat weten dat je ‘iets Oosters’ wil eten, zal die de nodige cartridges bestellen en dezelfde dag nog laten leveren. ’s Avonds wordt het Thaise schoteltje geprint tegen het moment dat jij thuiskomt.”

We gaan naar een heel nieuwe vorm van recepten en kookboeken. “Jouw buurman kan een geweldige 3D-chef zijn. Hij maakt allerlei recepten en biedt die online te koop aan, zoals je via Spotify nummers kunt downloaden. Crème brûlée, bijvoorbeeld. Je downloadt het recept, de machine print de laagjes pudding en de oven bakt het krokante laagje bovenaan af.”