Inktspotprijs gaat naar tekening klimmende migranten
Cartoons worden steeds vaker verspreid via social media en vallen nu ook in de prijzen. De winnaar van de Inktspotprijs 2018 maakt onderdeel uit van een nieuwe generatie spotprenttekenaars.
Een goede cartoon brengt het nieuws terug tot een kern die eerder niet zichtbaar was. Tjeerd Royaards deed dat op 29 mei 2018 met een dubbeltekening waarvan de hoofdpersonen identiek zijn maar omstandigheden en gevolgen dramatisch verschillen. Links Mamoudou ‘Spiderman’ Gassam, een illegale migrant die de gevel van een Parijs’ flatgebouw beklom om een jongetje te redden.
Rechts twee anonieme migranten die een van de hekken beklommen die gebouwd zijn om hen uit de Europese Unie te weren. De linkerklimmer werd door de Franse president Macron beloond met het Frans staatsburgerschap, de klim rechts leverde alleen kapotte handen, hondenbeten, klappen en schoppen op.
Het zit ’m bij Royaards niet in de knappe stijl of rake details. De tekening is sober, strak, bijna schetsmatig. De kracht schuilt in de analyse van de situatie en in het morele appèl dat daaruit voortvloeit: is dit wat we willen? De kijker krijgt de ruimte zelf zijn oordeel te vormen over deze twee manieren om naar de vrijheid te klauteren.
Geen klassiek dagblad
De Inktspotprijs, de jaarlijkse prijs voor politieke cartoons, neemt met deze bekroning een interessante afslag. De tekening stond niet in een van de klassieke dag- of weekbladen, maar werd gepubliceerd op Cartoon Movement, Facebook en Twitter, ging vervolgens ‘viral’ en werd door veel media opgepikt.
Politiek tekenaars zijn solitaire werkers, die elkaar slechts tweemaal per jaar treffen. Dat is bij de uitreiking van de Inktspotprijs, maandag in Nieuwspoort in Den Haag. En elk jaar in april bij Kaatje aan de Sluis in Blokzijl, waar ze een verse prent inruilen voor een informele gezamenlijke maaltijd – de wanden van het restaurant hangen vol cartoons.
Dit jaar was er enige zorg te bespeuren in Kaatje. Moeten we het gezelschap niet eens verjongen? Moeten nieuwelingen een kans krijgen aan te schuiven bij Jos Collignon, Stefan Verwey, Siegfried Woldhek, Tom Janssen en al die andere grote namen?
Met de bekroning van iemand van buiten de club ‘vaste’ tekenaars geeft de Inktspotprijs het signaal dat de tijd rijp is. Ook een van de eervolle vermeldingen komt van buiten het vaste circuit: Erdogans’ evolution van Bas Palsrok is even analytisch als Royaards, ook hij publiceerde zijn tekening alleen op Twitter.
Frénk van de Linden alias Mark Rutte
De tweede en derde prijs gingen wel naar vaste waarden: Tom Janssen en Joep Bertrams. Janssen maakte voor Trouw op 9 november een tekening over de dividendbelasting die een jaar na publicatie niets van zijn scherpte verloren heeft. Bertrams gaf de eindeloze formatie een klassieke lading, maar heeft eerder wel eens een betere Rutte (net Frénk van der Linden) en Segers (sprekend Samsom) getekend.
Trump haalde de eindselectie niet: volgens de jury omdat we er misschien inmiddels aan gewend zijn, of omdat ‘de werkelijkheid inmiddels zo belachelijk is dat het moeilijk is er effectief de spot mee te drijven’. Voor de winnaar is er een bronzen beeldje van kunstenares Carla Daalderop.
