Live - Oekraïne. Rusland meldt verovering twaalf nederzettingen in Charkiv • Poetin trekt legitimiteit Zelensky in twijfel voor sluiten deal
Lees de belangrijkste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne hieronder in de liveblog. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.
• In kaart. De Russische opmars in Charkiv in kaart gebracht: waarom ging het zo snel?
• Portret. Waarom vervangt Poetin zijn defensieminister? ‘Het zijn generatiegenoten, die patriottisme hoog in het vaandel dragen’
• Interview. ‘Ik heb de indruk dat Oekraïne de zaken niet meer onder controle heeft’: militair historicus Tom Simoens
Live
Rusland meldt verovering twaalf nederzettingen in Charkiv
Het Russische ministerie van Defensie meldt dat het leger binnen een week twaalf nederzettingen in de Oekraïense regio Charkiv heeft ingenomen en verder blijft oprukken. Russische militairen zijn daar een week geleden met een nieuw grondoffensief begonnen.
Rusland stuurde duizenden militairen de grens over en opende het vuur op meerdere nederzettingen, waaronder Vovtsjansk. Die stad ligt op 5 kilometer van de grens met Rusland. Voor de oorlog woonden ongeveer 18.000 mensen in Vovtsjansk, nu zijn het er volgens de regionale gouverneur nog maar tweehonderd.
Afgelopen weekend werd al duidelijk dat Russische militairen bezig waren met een opmars in Charkiv. Oekraïne heeft eerder al gemeld terrein te hebben verloren en dat de situatie in de noordoostelijke regio moeilijk is. Volgens een Oekraïense legerchef heeft Rusland zijn "gebied voor gevechtsoperaties" met 70 kilometer uitgebreid en probeert het Oekraïne te dwingen zijn reserves in te zetten.
Poetin trekt legitimiteit Zelensky in twijfel voor sluiten deal
De Russische president Vladimir Poetin.Beeld AFP De Russische president Vladimir Poetin trekt de legitimiteit van Volodymyr Zelensky als politiek leider van Oekraïne in twijfel. Tijdens zijn bezoek aan China werd hem gevraagd of Zelensky's status een probleem kan worden nu zijn termijn als president binnenkort in principe afloopt en de verkiezingen in Oekraïne zijn afgelast.
Volgens de Russische president, die onlangs zelf aan een nieuwe termijn van zes jaar is begonnen, doet die vraag ertoe als Rusland in de toekomst op de een of andere manier met Oekraïne tot een akkoord komt. "Als het aankomt op het tekenen van documenten, moeten we die documenten op zo'n cruciaal gebied tekenen met de legitieme autoriteiten", zegt Poetin.
De presidentsverkiezingen in Oekraïne zouden afgelopen maart plaatsvinden, maar zijn afgelast om de staat van beleg en algemene mobilisatie in het land sinds de inval van Rusland. Diezelfde maand waren er in Rusland wel presidentsverkiezingen, die Poetin met een ruime meerderheid won. Een serieuze tegenkandidaat was er niet, ook omdat oppositie onmogelijk was gemaakt.
Poetin: 'Op dit moment' geen intentie stad Charkiv aan te vallen
Rusland heeft "op dit moment" niet de intentie om de stad Charkiv in het noordoosten van Oekraine aan te vallen. Wel wil Rusland een "bufferzone" langs de grens instellen om de Russische grensregio's te beschermen tegen Oekraïense aanvallen. Dat heeft Russisch president Vladimir Poetin gezegd, een week na de start van een nieuw Russisch offensief richting Charkiv.
"Wat betreft wat er gaande is in Charkiv: dit is ook de schuld van Oekraïne", zei Poetin tijdens zijn tweedaags staatsbezoek aan China. "Zij blijven ons aanvallen, ook burgerwijken in de grensgebieden, waaronder Belgorod. Mensen sterven er, wat ook niet anders kan wanneer ze het stadscentrum aanvallen. En ik heb al vaker gezegd dat als dit zou doorgaan, wij verplicht zouden zijn een veiligheidszone aan te leggen, een bufferzone. Dat zijn we nu aan het doen."
De regio Charkiv grenst aan de Russische regio Belgorod, waar tijdens de oorlog meermaals dodelijke aanvallen zijn geweest. Aan beide kanten van de grens zijn evacuaties geweest. Russische troepen zijn er een week geleden een nieuw offensief begonnen en hebben sindsdien terreinwinst in Charkiv geboekt,
Oekraïens president Zelensky zei eerder vandaag dat de Russische opmars in Charkiv voorlopig gestopt is (zie bericht 10.40 uur).
Russisch president Vladimir Poetin tijdens zijn bezoek aan China.Beeld AP Duitse buitenlandminister wil meer langeafstandswapens voor Oekraïne
Oekraïne heeft meer langeafstandswapens nodig om zich te verdedigen tegen het Russische offensief in het noorden van Charkiv. Dat zegt de Duitse minister Annalena Baerbock van Buitenlandse Zaken. Ze noemt de situatie rondom de tweede stad van Oekraïne "uiterst dramatisch".
De oproep van Baerbock is opvallend. Duitsland heeft tot nu toe herhaaldelijk geweigerd Taurus-kruisraketten te leveren, omdat bondskanselier Olaf Scholz bang is dat Kiev doelwitten in Rusland onder vuur zal nemen. De Taurus heeft met zo’n vijfhonderd kilometer een groter bereik dan de Amerikaanse ATACMS.
Een week geleden begon het Russische leger aan het offensief in Oost-Oekraïense regio Charkiv. De afgelopen dagen boekten de Russen enkele kilometers terreinwinst geboekt. Gisteren zei Zelensky dat de situatie "extreem moeilijk" was, maar nog wel "onder controle". Vandaag klonk het dat de situatie "gestabiliseerd" is.
In een update zei de stafchef van het Oekraïense leger vandaag dat de Russen sinds het begin van het offensief in de Oost-Oekraïense regio de gevechtszone met liefst zeventig kilometer hebben uitgebreid. De verwachting is dat de strijd de komende dagen zal intensiveren.
Naast de langeafstandswapens wil de Duitse buitenlandminister ook dat Russische aanvoerroutes worden afgesneden. 'We werken hier samen met andere partners aan", aldus Baerbock. Sinds de Russische invasie heeft Duitsland zich opgeworpen als de op een na grootste wapenleverancier van Oekraïne, na de Verenigde Staten.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock.Beeld ANP / EPA Jasper Daams
Zelensky: 'Situatie in Charkiv gestabiliseerd'
De Russische opmars aan de grens in het noorden van de provincie Charkiv is "gestabiliseerd", ook al zijn Russische troepen op bepaalde plaatsen tot 10 kilometer diep doorgedrongen. Dat zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vanochtend tegen journalisten.
Rusland lanceerde een week geleden een aanval vanuit de regio Belgorod en trok Charkiv binnen, waar troepen al snel meerdere dorpen konden innemen. De opmars lijkt volgens onafhankelijke waarnemers de laatste dagen echter te stokken. Wel wordt er nog hevig gevochten, onder andere in het stadje Vovtsjansk, dat door Rusland onophoudelijk wordt gebombardeerd. Meer dan 8.000 inwoners zijn er geëvacueerd.
Zelensky benadrukte vanochtend dat de Russische troepen in het gebied enkel de eerste van drie Oekraïense verdedigingslinies hebben bereikt. Her en der klonk de voorbije dagen kritiek dat het Russische leger zo snel meer dan 100 vierkante kilometer had kunnen innemen en dat de Oekraïense defensieve stellingen niet goed voorbereid waren.
Maar volgens de president was het onmogelijk en zou het ook niet slim geweest zijn om een verdedigingslinie pal op de grens aan te leggen. "Door de beschietingen van de Russen was het niet mogelijk om daar loopgraven aan te leggen", aldus Zelensky. Aan de defensielinie die verder van de grens is aangelegd, zijn de Russen nu effectief tot staan gebracht.
Bekijk hier de Russische opmars in Charkiv op kaarten.
Een inwoonster van Vovtsjansk wordt geëvacueerd.Beeld REUTERS De Russische opmars in Charkiv in kaart gebracht: waarom ging het zo snel?
Met zijn aanvallen op Charkiv heeft het Russische leger de aandacht in de oorlog van het zuiden en oosten naar het noorden verlegd. Wat is de situatie aan het front op dit moment?
Sturen van NAVO-instructeurs naar Oekraïne 'onvermijdelijk'
Steeds meer NAVO-landen lijken te overwegen om instructeurs naar Oekraïne te sturen die de Oekraïense militairen ter plaatse moeten opleiden. Volgens Charles Brown, de hoogste Amerikaanse militaire officier, is de stap “onvermijdelijk”. “Uiteindelijk zullen we het doen, na verloop van tijd”, zegt hij.
Het Witte Huis heeft al meermaals benadrukt dat het niet van plan is om troepen naar Oekraïne te sturen en raadt NAVO-bondgenoten aan om dat voorbeeld te volgen. Maar volgens Brown, de voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, waartoe de hoogste militaire leiders behoren, is het “onvermijdelijk” dat de NAVO Oekraïne op termijn voorziet van instructeurs om de soldaten aan het front op te leiden. Dat zei hij donderdag naar aanleiding van een vergadering van het militair comité, dat bestaat uit de legerleiders van de NAVO-lidstaten.
Charles Brown, hier naast Amerikaans president Joe Biden.Beeld AFP “Uiteindelijk zullen we het doen, na verloop van tijd”, aldus Brown, die tegelijk benadrukte dat een dergelijke operatie op dit moment “te veel NAVO-instructeurs in gevaar zou brengen”.
Steeds meer Europese landen lijken voorstander te zijn van het idee. De Franse president Emmanuel Macron liet als eerste een ballonnetje op in februari, door te zeggen dat het sturen van troepen “niet uitgesloten is”. Die uitspraak herhaalde hij eerder deze maand nog. De Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis liet recent weten dat hij het eens is met Macron. “Onze troepen trainden voor de oorlog al Oekraïners in Oekraïne, dus het is goed mogelijk dat ze zoiets opnieuw doen”, zei hij.
Eerder deze week verklaarde ook de nationale veiligheidsadviseur van de Estse president Alar Karis dat Estland “ernstig” overweegt om troepen naar Oekraïne te sturen. “De besprekingen zijn aan de gang. We moeten alle mogelijkheden bekijken.”
'Meer dan 100 Oekraïense drones neergehaald', zegt Moskou, stroomuitval in Sebastopol
Rusland zegt dat het afgelopen nacht een grootschalige Oekraïense aanval met meer dan honderd drones heeft afgeslagen. De drones zouden vooral het schiereiland de Krim en het zuid-westen van het Russische vasteland hebben geviseerd.
Volgens het Russische ministerie van Defensie ging het om 51 lucht- en 6 zeedrones die de Krim hebben aangevallen, 44 luchtdrones in de regio Krasnodar ten oosten daarvan, en 6 andere boven de regio Belgorod, ten noorden van Oekraine.
Het offensief was een van de grootste nachtelijke droneaanvallen door Oekraïne en komt te midden van een Russische opmars in het noordoosten van het land. Russische militairen hebben sinds eind vorige week voornamelijk delen van de regio Charkiv ingenomen.
Twitter bericht wordt geladen...
De regionale autoriteiten van Krasnodar meldden op hun beurt dat er een brand is uitgebroken in een olieraffinaderij in Toeapse. Op beelden op sociale media is te zien hoe een Oekraïense drone ongehinderd richting de raffinaderij, die op dat moment al in brand staat, vliegt en inslaat. In Novorossiejsk zou elektriciteitsinfrastructuur en een oliedepot geraakt zijn.
In de regio Krasnodar en met name in de havenstad Novorossiejsk bevindt zich momenteel het grootste deel van de Russische Zwarte Zeevloot, nadat die zich grotendeels heeft teruggetrokken van de Krim na succesvolle Oekraïense aanvallen van de voorbije maanden.
Op de Krim meldden de autoriteiten een brand in een elektrisch onderstation en zijn noodblack-outs in de elektriciteitsvoorziening aangekondigd. Ook blijven de scholen in Sebastopol dicht.
Rusland: 'Moeder en kind omgekomen bij Oekraïense droneaanval'
Bij een Oekraïense droneaanval op het Russische dorp Oktjabr'skij, in de grensregio Belgorod, zijn een moeder en haar vierjarige kind om het leven gekomen. Dat zegt de regionale gouverneur Vjatsjeslav Gladkov vrijdagochtend.
Bij de aanval werd een auto met vier inzittenden getroffen, aldus Gladkov. De moeder stierf ter plaatse, haar kind overleed in het ziekenhuis.
Volgens de gouverneur werd met een andere Oekraïense drone ook een benzinestation aangevallen in de buurt van het dorp Bessonovka.
Zus van Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un: geen wapenleveringen aan Rusland
Kim Yo-jong, de invloedrijke zus van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, heeft opnieuw ontkend dat Noord-Korea wapens levert aan Rusland. Dat meldt het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA vrijdag.
De Verenigde Staten en Zuid-Korea beschuldigen Noord-Korea ervan wapens aan Rusland te hebben geleverd voor gebruik tegen Oekraïne. Zowel Moskou als Pyongyang heeft de beschuldigingen ontkend, maar de twee landen hebben vorig jaar wel afgesproken hun militaire betrekkingen te versterken.
Kim Yo-jong zei dat de beschuldigingen van wapenexport naar Rusland voortkomen uit vooroordelen en fictie en de 'absurdste theorie' is, aldus KCNA. Ze voegde eraan toe dat de wapens die Noord-Korea ontwikkelt niet bedoeld zijn voor export, maar voor de verdediging tegen Zuid-Korea.
Kim Yo-jong.Beeld AP Rusland zet Britse defensieattaché het land uit
Rusland heeft donderdag de Britse defensieattaché in Moskou, Adrian Coghill, persona non grata verklaard. Het gaat om een vergelding voor de uitwijzing van zijn Russische tegenhanger in Londen vorige week, die beschuldigd wordt van spionage.
"Hij moet binnen de week het territorium van de Russische Federatie verlaten", meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in een mededeling. De beslissing is ook al meegedeeld aan de Britse ambassadeur.
Op 8 mei beschuldigde het Verenigd Koninkrijk Rusland van "kwaadwillige activiteiten" en spionage. Daarop zette het VK een Russische defensiemedewerker het land uit. De man zou volgens de Britse autoriteiten "een niet-aangegeven inlichtingenofficier" zijn. Volgens Rusland was de Britse beslissing gebaseerd op "regelrechte leugens".
Een defensieattaché is een militair die op een ambassade werkt en de defensiesector van zijn land in het buitenland vertegenwoordigt.
De relaties tussen Rusland en het Verenigd Koninkrijk zijn bijzonder gespannen. Londen is een belangrijke bondgenoot van Oekraïne. De voorbije maanden beschuldigde het VK verschillende keren van spionage.
NAVO-topman: 'Rusland heeft onvoldoende manschappen voor doorbraak Charkiv'
Rusland heeft onvoldoende manschappen om een doorbraak te bekomen in de regio Charkiv. Dat zegt Christopher Cavoli, de commandant van het Europese Commando van de NAVO.
"Sterker nog, wij geloven niet dat ze de vaardigheid en het vermogen hebben om te opereren op de schaal die daarvoor nodig is", zegt de topgeneraal na een vergadering van het militair comité, bestaande uit de legerleiders van de verschillende lidstaten. Cavoli zegt er vertrouwen in te hebben dat de Oekraïners stand kunnen houden tegen het Russische offensief. Cavoli gaf aan dat de Oekraïense troepen snel meer munitie en luchtafweer van westerse bondgenoten krijgen.
Rusland opende op afgelopen vrijdag een nieuw offensief, hoofdzakelijk in de regio Charkiv. Oekraïne heeft op woensdag besloten om zich terug te trekken uit een aantal dorpen in het gebied om verdere verliezen te voorkomen.
Christopher Cavoli, Supreme Allied Commander Europe van de NAVO. Beeld Getty Images via AFP Rusland merkt oppositiekanaal SOTA aan als ‘ongewenste’ organisatie
Het mediakanaal SOTA is door Russische aanklagers gecategoriseerd als ‘ongewenste’ organisatie. Dat meldt de organisatie via Telegram. De classificatie heeft onder meer tot gevolg dat het medium niet meer actief mag zijn in Rusland en dat personen die betrokken zijn bij de organisatie tot zes jaar gevangenisstraf riskeren. Het (online) delen van berichten van SOTA is hierdoor ook strafbaar geworden.
Sinds 2021 hebben de Russische autoriteiten tientallen organisaties als ‘ongewenst’ bestempeld, waaronder de onafhankelijke nieuwswebsite Meduza en de onderzoeksbureaus iStories, The Insider, Bellingcat en Proekt. In september 2022 werd ook de krant Novaya Gazeta verboden door Rusland.
In de aanklacht van het Russische openbaar ministerie staat dat SOTA een bedreiging vormt voor de sociaal-politieke situatie in Rusland en tot doel heeft om "spanning en irritatie in de samenleving te creëren". "Dergelijke activiteiten, duidelijk aangemoedigd door zogenaamde westerse meesterbreinen, hebben tot doel de spirituele en morele fundamenten van de Russische samenleving te ondermijnen", aldus de aanklagers.
SOTA, dat bekendstaat om hun verslaggeving van anti-Kremlin-protesten en rechtszaken tegen prominente oppositieleden zoals wijlen Aleksej Navalny, ontkent in een verklaring elke relatie met ‘Westerse actoren’ en zegt zich aan "objectieve journalistieke normen" te houden. Ook maakt het duidelijk dat het "tegen de oorlog en het regime van Poetin" is.
Sebas van Aert
Oekraïne beschuldigt Rusland mensen te gebruiken als levend schild
Oekraïne beschuldigt Rusland ervan tientallen burgers in de noordoostelijke plaats Vovtsjansk te gebruiken als levend schild. De politie in de regio Charkiv zegt dat daar 35 tot 40 mensen gevangen worden gehouden.
"De Russen houden ze op één plek en gebruiken ze feitelijk als menselijk schild, aangezien hun commandohoofdkwartier vlakbij is", zegt Sergiy Bolvinov. Hij weet niet of onder de gevangenen kinderen zijn. Volgens hem waren er in de plaats voornamelijk ouderen die weigerden te vertrekken.
Eerder beschuldigde de Oekraïense binnenlandminister Ihor Klymenko Rusland al van het oppakken en doden van burgers in de regio. Volgens hem verhinderden Russische militairen de evacuatie van burgers in Vovtsjansk en zijn mensen "ontvoerd en naar kelders gedreven".
Rusland is in de regio een nieuw offensief begonnen en boekt terreinwinst. In de afgelopen dagen zijn bijna 9.000 inwoners van Charkiv geëvacueerd. President Volodymyr Zelensky is naar de grensregio afgereisd.
Zelensky: 'We kunnen ons niet veroorloven om Charkiv te verliezen'
"We kunnen ons niet veroorloven om Charkiv te verliezen", dat zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky tegen de Amerikaanse zender ABC News. Het Russische leger is vorige week een offensief gestart in de regio van Charkiv. Het Oekraïense leger heeft op woensdag besloten om zich terug te trekken uit een aantal dorpen in het gebied. De Oekraïners willen met de terugtrekking "levens redden en verliezen voorkomen".
Volgens Zelensky is de situatie in Charkiv "ernstig". De president vraagt de Verenigde Staten om de levering van bijkomende Patriot-antiluchtafweersystemen. "Rusland zou Charkiv niet kunnen bezetten indien we de toestellen hebben", klinkt het.
Donderdagochtend maakten de Oekraïense strijdkrachten bekend dat het de Russische opmars in bepaalde zones van Charkiv een halt heeft kunnen toeroepen.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky.Beeld AFP Rusland en China zeggen dat ze "escalatie" in Oekraïne willen voorkomen
Rusland en China willen elke nieuwe "escalatie" in Oekraïne vermijden. Dat staat in een gezamenlijke verklaring van China en Rusland die het Kremlin donderdag heeft gepubliceerd. De verklaring kwam er naar aanleiding van het bezoek van de Russische president Vladimir Poetin aan China
Moskou en Peking vinden het volgens hun verklaring "noodzakelijk" om elke beslissing te vermijden die "kan bijdragen tot een verlenging van de vijandelijkheden en een nieuwe escalatie van het conflict". Rusland beweert dat het de wapenleveringen van het Westen aan Oekraïne zijn die de oorlog verlengen.
Denemarken stuurt 750 miljoen euro aan militaire hulp naar Oekraïne
Denemarken stuurt een nieuw militair hulppakket van ongeveer 5,6 miljard Deense kronen (zo'n 750 miljoen euro) naar Oekraïne. Het pakket omvat voornamelijk luchtverdediging en artillerie, zo laat de Deense minister van Defensie weten op X.
Beeld AFP Oekraïne beweert Russische opmars in Charkiv een halt te hebben toegeroepen
Het Oekraïense leger heeft donderdagochtend gemeld dat het de Russische opmars in bepaalde zones in de noordoostelijke regio Charkiv een halt heeft toegeroepen. "De situatie in Charkiv blijft moeilijk, maar onze troepen zijn erin geslaagd de situatie gedeeltelijk te stabiliseren", zegt legerwoordvoerder Nazar Volosjin.
Volosjin voegde er wel meteen aan toe dat Rusland nog steeds nieuwe aanvalspogingen tracht te ondernemen. Maar het Oekraïense leger voert op zijn beurt tegenaanvallen uit.
Rusland opende op 10 mei een nieuw offensief, hoofdzakelijk in de regio Charkiv. Volgens gegevens van de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) veroverde Rusland daarbij op een week tijd 278 vierkante kilometer. Het gaat om de grootste terreinwinst in anderhalf jaar.
Intussen beschuldigt de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken Igor Klymenko het Russische leger donderdag van willekeurige aanhoudingen en executies van burgers in de stad Vovtsjansk in Charkiv.
Voorts is de Oekraïense president Volodymyr Zelensky donderdag afgereisd naar Charkiv. Hij heeft er hoge militairen gesproken, meldt hij op Telegram.
Frontlinie in Charkiv deels stabiel, zegt Zelensky
De situatie in de noordoostelijke grensregio Charkiv in Oekraïne, toneel van een Russisch verrassingsoffensief, is gedeeltelijk gestabiliseerd. Dat zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky woensdag in zijn dagelijkse videoboodschap.
"De bezetter die de regio Charkiv is binnengevallen zal met alle beschikbare middelen worden vernietigd", zei Zelensky, die een gepland bezoek aan Spanje en Portugal annuleerde om het offensief. "Artillerie, drones en onze infanterie werken behoorlijk nauwkeurig."
Volodymyr ZelenskyBeeld AFP De situatie in Charkiv is uiterst gespannen als gevolg van de Russische terreinwinst van de voorbije dagen. De Oekraïense generale staf zei eerder dat er hevig gevochten wordt. Niettemin zien ook westerse militaire experts dat het Russische offensief enigszins vertraagt.
In zijn videoboodschap zei Zelensky verder dat de Oekraïense troepen weerstand blijven bieden, vooral in de stad Vovtsjansk vlak bij de Russische grens. Tegelijkertijd richtten de strijdkrachten zich ook op andere sectoren, waaronder de stad Koepjansk in Charkiv en in de regio Donetsk rond de stad Pokrovsk.
Zelensky benadrukte nogmaals de noodzaak van militaire hulp. "De wereld heeft de kracht, de wapens en het vermogen om Rusland te dwingen vrede te sluiten, een rechtvaardige vrede", aldus Zelensky. Alles moet volgens hem in het werk worden gesteld om de escalatie van Moskou te laten mislukken.
Britse defensieminister: Russische successen in Oekraïne zorgwekkend
De recente successen van Rusland op het slagveld in de noordoostelijke grensregio Charkiv moeten voor de bondgenoten van Kiev een wake-upcall zijn. Dat zei de Britse minister van Defensie Grant Shapps woensdag. Volgens hem zijn de bondgenoten 'afgeleid' geraakt van de gebeurtenissen in de oorlog.
Rusland begon op 10 mei een verrassingsaanval met grondtroepen op Charkiv, profiterend van het gebrek aan wapens en troepen in Oekraïne. De Verenigde Staten en Europese landen treuzelen met het leveren van beloofd militair materieel aan Oekraïne.
'Ik hoop echt dat de wake-upcall die we hebben geprobeerd te luiden nu wordt gehoord', zei Shapps op tv-zender Sky News. 'Dit is geen oorlog waarin je eerst oplettend kunt zijn en dan weer niet en afgeleid kunt raken door een ander conflict in de verwachting dat er ter plaatse niets zal veranderen.'
'We moeten de Oekraïners voortdurend steunen, en niet slechts periodiek', zei de Britse minister. Hij voegde eraan toe dat een Amerikaans steunpakket van 60 miljard dollar (55 miljard euro) 'te lang duurde om door het Congres te komen'.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zei deze week tijdens een bezoek aan Oekraïne dat de aankomende Amerikaanse hulp een "echt verschil" zal maken.
Oekraïne betwist dat Rusland dorp Robotyne heeft ingenomen
Het Oekraïense leger ontkent dat Russische soldaten de controle hebben over het dorp Robotyne in de Zuid-Oekraïense regio Zaporizja. Eerder vandaag beweerde Rusland het dorp "volledig te hebben bevrijd". Een woordvoerder van het Oekraïense leger doet die informatie af als "niet waar".
De omgeving van Robotyne is een van de plekken langs de frontlinie waar het Russische leger momenteel in het offensief is. Het dorp heeft voor zowel Oekraïne als Rusland een grote symbolische waarde. In de zomer van 2023 was het dorp de eerste plek waar Oekraïense soldaten door de Russische verdedigingslinies heen wisten te dringen. Aan dat succes gingen echter zware gevechten vooraf.
Pepijn de Lange
Meerdere Russische doelwitten geraakt bij Oekraïense aanval op Krim
Bij de Oekraïense aanval met ATACMS-raketten op een Russische luchtmachtbasis op het bezette schiereiland Krim zijn meerdere Russische militaire doelwitten geraakt. Dat zeggen Russische militaire bloggers op sociale media. Op beelden is onder andere een vernietigd radarstation van een luchtafweersysteem te zien. Ook meerdere Russische gevechtsvliegtuigen zouden geraakt zijn bij de aanval op de basis van Belbek nabij Sebastopol.
Officieel klinkt het vanuit het Russische ministerie van Defensie dat de Russische luchtafweer tien Oekraïense ATACMS-raketten heeft kunnen neerhalen. Oekraïne gebruikt die Amerikaanse raketten met een bereik van 300 kilometer sinds kort om Russische doelwitten tot ver achter het front mee aan te vallen.
Twitter bericht wordt geladen...
Bijna achtduizend mensen geëvacueerd uit grensgebied Charkiv
Uit het noorden van de Oekraïense provincie Charkiv zijn sinds vrijdag bijna achtduizend mensen geëvacueerd. Dat meldt Oleh Synjehoebov, de gouverneur van Charkiv. Gisteren sprak Synjehoebov van iets meer dan zevenduizend geëvacueerde burgers. Het Russische leger begon vrijdag een offensief langs de Russisch-Oekraïense grens, waarna Oekraïne overging op de evacuatie van enkele dorpen in dat gebied.
Het vermoedelijke doel van het Russische offensief is het creëren van een bufferzone langs de grens. Door Oekraïne enkele kilometers terug te dringen hoopt Rusland dat militaire en industriële doelen in de Russische provincie Belgorod buiten bereik van de Oekraïense artillerie komen te liggen. Ook kan de terreinwinst ervoor zorgen dat het Russische leger de Oekraïense stad Charkiv, de tweede stad van het land, gemakkelijker onder vuur kan nemen.
Bij het offensief wist Rusland in korte tijd meer dan 100 vierkante kilometer Oekraïens grondgebied te veroveren. Inmiddels is de Russische opmars gestagneerd, meldt de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War. Oekraïne probeert Rusland tegen te houden bij de dorpen Vovtsjansk, Hlyboke en Loekjantsi.
Daan de Vries
VS beloven Oekraïne 2 miljard dollar aan militaire financiering
De Verenigde Staten hebben Oekraïne voor 2 miljard dollar (1,9 miljard euro) aan militaire financiering beloofd. Dit is voor Oekraïne een "cruciaal moment" door de "nieuwe, meedogenloze Russische aanvallen" op het land en de "waanzinnige aanvallen" op burgerdoelen, zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken.
Blinken deed zijn uitspraken na overleg met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba. Hij herhaalde ook de Amerikaanse toezegging om de beloofde leveranties van voertuigen, raketten en wapens zo snel mogelijk af te ronden. Vooral op het gebied van luchtafweer zullen de VS vaart maken door zo snel mogelijk Patriot-systemen vrij te maken en naar Oekraïne te sturen, aldus Blinken. Oekraïne vindt dat de leveringen te lang op zich hebben laten wachten.
"Iedere vertraging levert tegenslagen aan de frontlinie op", zei Koeleba. "We zijn blij met de serieuze Amerikaanse inspanningen om compensatie te leveren voor vertraging in leveringen met nieuwe aankondigingen van nieuwe leveringen." Hij vroeg niet alleen de VS, maar "ieder land" om extra materiaal toe te zeggen en die belofte ook na te komen. "Als een Oekraïense infanterist of artillerist alles heeft dat hij of zij nodig heeft, winnen we. Iedere keer dat de leveringen vertraagd of ontoereikend zijn, winnen we niet."
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken (r) en zijn Oekraïense ambtsgenoot Dmytro Kuleba (l).Beeld REUTERS Moskou waarschuwt: buitenlandse 'huurlingen' Oekraïne ook doelwit
Rusland benadrukte woensdag dat het buitenlandse huurlingen of wapens in Oekraïne als legitieme militaire doelwitten beschouwt. Een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde op berichten dat NAVO-lidstaat Estland overweegt om troepen in te zetten op Oekraïens grondgebied.
De Russische waarschuwing volgt op een bericht van defensiesite Breaking Defense, die een veiligheidsadviseur citeerde van de Estse president. De site schreef dat "serieus" wordt overwogen om troepen uit Estland naar het westen van Oekraïne te sturen. De militairen uit de Baltische staat zouden dan ondersteunende taken moeten uitvoeren zodat meer Oekraïense militairen naar het front kunnen.
Beeld ANP / EPA Minister van Defensie Hanno Pevkur van de Baltische staat benadrukte later dat geen voorstel is besproken om troepen te sturen. "Er is geen initiatief van Estland en Estland gaat ook beslist niet alleen optreden", zei de bewindsman volgens omroep ERR. Hij zei dat Frankrijk de mogelijkheid om troepen te sturen al eerder heeft genoemd, maar dat de discussie niet tot concrete plannen heeft geleid.
De minister opperde dat de uitspraken van de veiligheidsadviseur, Madis Roll, misschien niet goed zijn uitgelegd. Roll zei zelf tegen ERR dat hij niet tegen de pers heeft gezegd dat zijn regering momenteel bezig is met besluitvorming over het sturen van troepen naar Oekraïne. "Mijn boodschap is dat Estland geen enkele optie heeft uitgesloten om Oekraïne te helpen."
Estland plaatste dinsdag ook een formele ontkenning op sociale media. "De regering van Estland heeft het sturen van militairen van de Estse strijdkrachten niet besproken", stond in een bericht op X. "De veelzijdige hulp van Estland aan Oekraïne gaat door, maar het sturen van troepen staat niet op de agenda."
Rusland claimt symbolisch belangrijke verovering dorp Robotyne
Rusland zegt een overwinning te hebben behaald in Oekraïne die gezien kan worden als symbolisch belangrijk. Het ministerie van Defensie meldt de "volledige bevrijding" van het dorp Robotyne in de regio Zaporizja.
Het zuidelijke Robotyne was een van de weinige plaatsen die Oekraïne in handen kreeg toen het vorig jaar een groot tegenoffensief uitvoerde. Dat verliep erg moeizaam omdat de Russen omvangrijke verdedigingswerken hadden aangelegd.
Inmiddels zijn juist de Russische strijdkrachten weer in de aanval. Ze lanceerden eind vorige week een offensief in de regio Charkiv, dat verder naar het noorden ligt. Russische militairen hebben meerdere dorpen onder de voet gelopen in het grensgebied.
Het ministerie maakte naast de herovering van Robotyne ook melding van twee andere militaire successen. De plaatsen Hlyboke en Loekjantsi in de regio Charkiv zouden eveneens in Russische handen zijn gekomen.
Denktank Institute for the Study of War zegt dat de Russische militaire activiteiten in Charkiv doen vermoeden dat Rusland probeert een bufferzone te creëren aan de grens. Dat lijkt prioriteit te krijgen boven dieper doordringen in het Oekraïense gebied.
Volgens sommige analisten probeert Rusland in Charkiv mogelijk te zorgen dat Oekraïne versterkingen laat aanrukken uit andere frontgebieden. Dan zou de Oekraïense verdediging elders kunnen verzwakken, zoals bij het strategisch belangrijke Tsjasiv Jar.
Rusland realiseerde in februari al een doorbraak op het slagveld. Toen viel het Oekraïense bolwerk Avdiivka. Oekraïne kampt met tekorten aan manschappen en munitie en wacht op nieuwe wapenleveranties uit de VS.
Oekraïense troepen trekken zich verder terug uit Charkiv na Russisch offensief, Zelensky annuleert buitenlandse bezoeken
Oekraïne heeft zich naar eigen zeggen teruggetrokken uit een aantal dorpen in de regio Charkiv. De militairen waren daar in het nauw gedreven door aanvallen, zegt het Oekraïense leger. Rusland is sinds vrijdag bezig met een offensief in de regio. Het offensief wordt beschouwd als een van de meest significante aanvallen sinds het begin van de Russische invasie in 2022. Dinsdag meldde Oekraïne ook al terugtrekkingen.
Het Oekraïense leger zegt in sommige gebieden rond Loekjantsi en Vovtsjansk eenheden te verplaatsen naar "gunstigere posities" als reactie op "vijandelijk vuur en aanvallen van grondtroepen". Met de terugtrekking hoopt het Oekraïense leger "de levens van onze militaire te redden en verliezen te voorkomen".
Als reactie op het offensief stuur Oekraïne extra troepen naar de regio, zo meldt het kabinet van de Oekraïense president Zelensky op woensdag. "Er worden extra troepen ingezet en er zijn reserves."
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky.Beeld AFP Als reactie op het Russische offensief heeft Zelensky zijn geplande buitenlandse bezoeken geannuleerd. De Oekraïense president werd in Spanje en Portugal verwacht. Ook een bezoek aan ons land stond op de planning, zo meldt VRT NWS. Tijdens dat bezoek zou ook een ontmoeting met premier Alexander De Croo plaatsvinden.
Het is nog niet bekend of en wanneer de Oekraïense president een nieuw bezoek aan Spanje en Portugal brengt. In oktober was Zelensky wel aanwezig op de top van de Europese Politieke Gemeenschap in Granada.
Antony Blinken in Kiev
Op dit moment is de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken op bezoek in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Maria Zakharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, verwees in een persbriefing naar het bezoek. "Het is duidelijk de situatie aan het front en het militaire falen van de Oekraïense strijdkrachten steeds meer onrust veroorzaken in de regering-Biden", zegt Zakharova.
"Geen enkele hoeveelheid wapens zal het criminele regime van Zelensky kunnen redden. Alle militaire uitrusting die aan Oekraïne wordt geleverd zal worden vernietigd", zegt ze. Daarmee verwijst ze naar het nieuwe Amerikaanse steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken (r) en zijn Oekraïense ambtsgenoot Dmytro Kuleba (l).Beeld AFP Opnieuw stroomonderbrekingen in Oekraïne
De Oekraïense netbeheerder zegt dat er op woensdag stroomonderbrekingen zullen plaatsvinden door een stroomtekort in Oekraïne. Het tekort is het gevolg van schade aan het Oekraïense energienetwerk door Russische aanvallen. Ook op dinsdagavond had Oekraïne te kampen met stroomonderbrekingen.
'Massale' aanval op havenstad Sebastopol
In de nacht van dinsdag op woensdag heeft een "massale" aanval plaatsgevonden op de havenstad Sebastopol op het door Rusland geannexeerde schiereiland Krim. Zo meldt de Russische gouverneur Michail Razvozjajev.
Volgens Razvozjajev werd de aanval afgeslagen door luchtafweersystemen nabij de luchtmachtbasis Belbek, al zouden er wel brokstukken op een woonwijk gevallen zijn. Volgens de eerste informatie raakte niemand gewond, zegt Razvozjajev op Telegram.
Het Russische ministerie van Defensie zegt dat tien langeafstandsraketten van het type ATACMS neergehaald zijn. Volgens Rusland is Oekraïne verantwoordelijke voor de aanval.
De berichten zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
Poetin prijst 'oprechte wens' China voor vrede in Oekraïne
De Russische president Vladimir Poetin heeft de "oprechte wens" van China om de crisis in Oekraïne te helpen oplossen geprezen. Dat deed hij in een interview met Chinese staatsmedia voorafgaand aan een tweedaags bezoek aan het land.
Poetin arriveert donderdag in Peking om de Chinese president Xi Jinping te ontmoeten. Het bezoek, waarbij hij ook naar de noordoostelijke stad Harbin zal reizen voor een handels- en investeringsexpo, is Poetins eerste buitenlandse reis sinds zijn herverkiezing in maart en zijn tweede in iets meer dan zes maanden naar China.
De Russische president Vladimir Poetin.Beeld AP "Wij prijzen de Chinese aanpak om de crisis in Oekraïne op te lossen", zei Poetin tegen persbureau Xinhua. "Peking is zich bewust van de fundamentele oorzaken en de mondiale geopolitieke betekenis ervan", zei Poetin, verwijzend naar een twaalfpuntenplan dat China in februari 2023 publiceerde voor het bereiken van een politieke oplossing voor de crisis.
Moskou beschouwt China als een cruciale economische reddingslijn sinds het Westen Rusland met sancties heeft getroffen om zijn militaire offensief. China heeft baat bij de import van goedkope Russische energie en toegang tot de enorme natuurlijke hulpbronnen van het land.
Stroomonderbrekingen in heel Oekraïne na Russische bombardementen op elektriciteitscentrales
Oekraïne heeft dinsdagavond te kampen met stroomonderbrekingen na Russische bombardementen op elektriciteitscentrales. Dat heeft het openbare energiebedrijf Ukrenergo meegedeeld.
Het energiebedrijf zegt dat het zich genoodzaakt ziet om in alle regio's van het land gecontroleerde stroomonderbrekingen door te voeren tussen 21 uur en middernacht (lokale tijd).
"De reden hiervoor is het aanzienlijke tekort aan elektriciteit in het systeem na de Russische aanvallen en een toename van het verbruik als gevolg van een koudegolf", deelt het bedrijf mee via de berichtendienst Telegram.
Vorige week woensdag had Ukrenergo ook al restricties afgekondigd na Russische aanvallen op het energienetwerk.
Opnieuw hooggeplaatste functionaris van Russisch ministerie van Defensie verdacht van corruptie
Russische autoriteiten hebben opnieuw een hooggeplaatste functionaris van Defensie gearresteerd. Joeri Koeznetsov, de baas van het personeelsbeleid van het ministerie van Defensie, wordt verdacht van het aannemen van ‘een exceptionele hoeveelheid steekpenningen’.
Die juridische term verwijst naar het hoogste niveau van corruptie, waar een bedrag van minstens 1 miljoen roebel (10.000 euro) mee gemoeid is. Hij werd maandag opgepakt in zijn villa in Moskou. Koeznetsov riskeert een gevangenisstraf van vijftien jaar.
Een archieffoto van Joeri Koeznetsov.Beeld AP Vorige maand al onderminister van Defensie Timoer Ivanov gearresteerd, ook op verdenking van corruptie. Ivanov gold als rechterhand van minister Sjojgoe van Defensie. Afgelopen weekend werd bekend dat Sjojgoe geen minister van Defensie meer is, maar leiding gaat geven aan de Russische Veiligheidsraad. Of dat te maken heeft met de corruptiebeschuldigingen tegen Ivanov en Koeznetsov is onduidelijk.
Bij de inval in de villa van Koeznetsov heeft de Russische veiligheidsdienst FSB gouden munten, horloges, luxeartikelen en 100 miljoen roebel (1 miljoen euro) contant geld in beslag genomen. Volgens de Russische autoriteiten zou hij in zijn vorige functie zijn omgekocht door ‘vertegenwoordigers van commerciële organisaties om bepaalde handelingen uit te voeren voor hun gewin’.
Dat zou zich hebben afgespeeld tussen 2021 en 2023, toen Koeznetsov belast was met het deel van het ministerie dat zich bezighoudt met het beschermen van staatsgeheimen. Ook Koeznetsovs vrouw werkte jarenlang op het ministerie. Zij is verhoord, maar voor zover bekend geen verdachte.
Joram Bolle
Zelensky dringt bij westen aan op snellere wapenleveringen
De westerse landen moeten de beloofde wapenleveringen aan Oekraïne sneller uitvoeren. Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dinsdag verklaard na zijn ontmoeting met Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken.
"We hebben een aanzienlijke versnelling van de leveringen nodig. Er verstrijkt momenteel te veel tijd tussen de aankondiging van de (hulp)pakketten en de daadwerkelijke levering van wapens aan het front", zegt Zelenski.
Amerikaans buitenlandminister Antony Blinken wordt in Kiev verwelkomd door de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.Beeld ANP / EPA Oekraïne dringt bij zijn bondgenoten regelmatig aan op wapenleveringen. De nieuwe oproep komt er nu het Oekraïense leger terrein verliest in de noordoostelijke regio Charkiv. Rusland heeft er op 10 mei een nieuw offensief opgestart. Sindsdien hebben de Russen verschillende dorpen aan de grens tussen Rusland en Oekraïne ingenomen.
Blinken heeft tijdens een toespraak aan studenten in Kiev dan weer beklemtoond dat de VS achter Oekraïne blijven staan. "Ik ben naar Oekraïne gekomen met een boodschap: jullie staan er niet alleen voor", klinkt het. "De Verenigde Staten staan sinds dag één aan jullie zijde. We zullen aan jullie zijde blijven totdat de veiligheid en soevereiniteit van Oekraïne zijn gewaarborgd."
Hij maakte ook duidelijk dat Rusland zal moeten betalen voor de wederopbouw van Oekraïne. "Dat is wat het internationaal recht vereist en dat is wat het Oekraïense volk verdient." Blinken zegt dat Washington daarvoor de Russische activa wil gebruiken die na de invasie in beslag werden genomen door de VS.
7.500 burgers geëvacueerd uit regio Charkiv, waar front volgens Oekraïne stabiliseert
Oekraïne heeft inmiddels 7.500 burgers geëvacueerd uit de regio Charkiv vanwege het Russische offensief dat daar gaande is. Er wordt met name zwaar gevochten rondom de plaatsen Vovtsjansk en Lyptsi. Het doel is onder meer om een bufferzone te creëren zodat Oekraïne minder makkelijk aanvallen uit kan voeren op de Russische regio Belgorod.
Vernielde garages en auto's in Charkiv.Beeld REUTERS Bovendien is de stad Charkiv, de tweede stad van Oekraïne, nog beter te bestoken met artillerie als Rusland een fors deel van het gebied inneemt. Aanvallen op de stad vinden al met regelmaat plaats. Vandaag werd nog een flatgebouw geraakt. Bij die aanval raakten zeker vijftien mensen gewond.
Gisteren maakte Oekraïne er nog melding van dat Rusland ‘tactische successen’ boekt in de regio. Nu is de situatie zo goed als gestabiliseerd, aldus Kyrylo Boedanov, de baas van de militaire inlichtingendienst. Hij verwacht wel dat Rusland binnenkort een offensief begint in de regio Soemy, om de Oekraïeners nog meer onder druk te zetten.
Joram Bolle
Ex-baas Russische Veiligheidsraad wordt adviseur Poetin
De voormalige baas van de Russische Veiligheidsraad en van de veiligheidsdienst FSB, Nikolai Patroesjev, is benoemd tot adviseur van president Vladimir Poetin. Dat heeft het Kremlin dinsdag bekendgemaakt. Patroesjev krijgt in zijn nieuwe functie dus een pak minder macht.
In het zog van de eedaflegging voor zijn vijfde mandaat als president voerde Poetin zondagavond onverwacht een herschikking door binnen het domein Defensie. Zo ontsloeg hij zijn trouwe minister van Defensie, Sergej Sjojgoe, na twaalf jaar dienst. Sjojgoe is voortaan secretaris van de Veiligheidsraad - een orgaan dat de hoogste gezagsdragers verzamelt, maar niet echt eigen bevoegdheden heeft.
Nikolai Patroesjev (l.) hier naast ondertussen voormalig minister van Defensie Sergej Sjojgoe.Beeld AFP Zijn voorganger Patroesjev, die al tientallen jaren dicht bij Poetin staat, wordt adviseur van het Kremlin. In zijn nieuwe functie zal Patroesjev in elk geval minder in beeld lopen. Kremlin-woordvoerder Dimitri Peskov wilde geen details kwijt over de herschikking, maar verzekerde dat Patroesjev met zijn "enorme ervaring" een belangrijke rol zal spelen bij de scheepsbouw. In het geval van Sjojgoe weigerde Peskov over een degradatie te spreken. De secretaris van de Veiligheidsraad staat immers "in direct contact met het staatshoofd en heeft een grote verantwoordelijkheid."
Poetin heeft met Andrei Beloesov een econoom zonder enige militaire bagage aangeduid als opvolger van Sjojgoe als minister van Defensie. Tegelijkertijd werd een opkuisoperatie gestart binnen het ministerie op basis van beschuldigingen van corruptie. Zo werd in april een vice-minister gearresteerd. Daar kwam dinsdag de aanhouding bij van generaal Joeri Koeznetsov, die bevoegd is voor personeelszaken.
De benoeming van Beloesov komt er op een moment dat de militaire industrie de motor is geworden van de Russische economie. Dat is het gevolg van de Russische oorlog in Oekraïne en de daaraan gekoppelde westerse sancties. Het wordt de taak van de nieuwe minister om de Defensiesector in de economie in te kantelen en er de innovatie een duw in de rug te geven. Het parlement zal zijn benoeming dinsdag bevestigen.
Estland overweegt troepen naar Oekraïne te sturen: 'Besprekingen zijn aan de gang'
Estland overweegt “ernstig” om troepen naar Oekraïne te sturen. Dat heeft de nationale veiligheidsadviseur van de Etste president Alar Karis gezegd aan het magazine ‘Breaking Defense’. Eerder lieten Frankrijk, Polen en Litouwen al verstaan dat ze dat niet uitsloten.
De Estse militairen zouden niet naar het front gaan om rechtstreeks tegen de Russen te vechten, maar naar het westen van Oekraïne. Ze zouden daar taken opnemen in de achterhoede, waardoor de Oekraïense soldaten die ze nu uitvoeren, naar het front verplaatst zouden kunnen worden.
Volgens nationaal veiligheidsadviseur Madis Roll is de Estse regering het idee momenteel aan het analyseren. “De besprekingen zijn aan de gang”, zei hij. “We moeten alle mogelijkheden bekijken.”
NAVO-militairen tijdens een training in Estland vorige week.Beeld ANP / EPA Estland zou willen dat het uitsturen van de soldaten deel uitmaakt van een NAVO-missie, maar volgens Roll kan het ook als onderdeel van een missie van een kleinere coalitie. Hij noemt het ook “niet ondenkbaar” dat NAVO-leden die nu nog tegen zijn, hun mening in de loop van de tijd herzien.
Volgens de opperbevelhebber van de Estse troepen, generaal Martin Herem, wordt in het leger al maanden gepraat over het sturen van troepen naar het westen van Oekraïne, voor medische en logistieke taken.
Eerder lieten ook Frankrijk, Polen en Litouwen weten dat ze het niet uitsluiten dat ze grondtroepen naar Oekraïne zouden sturen. De Franse president Emmanuel Macron stak het vuur aan de lont in februari en kon meteen rekenen op de steun van Polen en Litouwen.
Italië sprak zich al uit tégen het idee, net als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Het Kremlin liet meteen weten dat westerse grondtroepen in Oekraïne onvermijdelijk tot een rechtstreeks conflict zouden leiden tussen Rusland en de NAVO.
Blinken zegt tegen Zelensky dat nieuwe hulp onderweg is
Nieuwe militaire hulp is onderweg en die hulp zal een verschil maken op het slagveld. Dat zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken tegen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky tijdens zijn bezoek aan Kiev.
Blinken is dinsdagochtend aangekomen in de Oekraïense hoofdstad. Het is al zijn vierde bezoek sinds de Russische invasie in 2022 van start ging. Later tijdens zijn bezoek houdt Blinken naar verwachting een toespraak over de toekomst van Oekraïne.
Maandagavond liet de Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur, Jake Sullivan, weten dat de eerste leveranties van de recent goedgekeurde hulp al in Oekraïne zijn. Het Witte Huis doet er volgens hem alles aan om ook de rest zo snel mogelijk te verschepen.
Na maandenlange gesprekken keurde het Amerikaanse Congres in april een pakket van 95 miljard dollar (88 miljard euro) aan militaire steun goed, waarvan 60,8 miljard dollar voor Oekraïne is bestemd.
Oekraïne voert momenteel een zware strijd in de regio Charkiv, in het noordoosten van het land, waar Rusland met een nieuw offensief is gestart. Zelensky zei Blinken dat Oekraïne twee extra Patriot-batterijen nodig heeft om de luchtafweer in Charkiv opnieuw op peil te krijgen. Zelensky stelde vorige maand dat er dringend behoefte is aan minstens zeven Patriots (of vergelijkbare luchtafweersystemen) om de Russische aanvallen te weerstaan.
Lees ook. Russische doorbraak dreigt in noorden van Charkiv: ‘Wie niet wil sterven, moet nu met mij meegaan’
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vanmorgen in Kiev.Beeld AFP Poetin donderdag en vrijdag naar China
De Russische president Vladimir Poetin reist donderdag af naar China voor een tweedaags bezoek. Dat melden het Kremlin en het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Het wordt het tweede bezoek van Poetin aan China in iets meer dan een half jaar, en zijn eerste buitenlandse reis sinds hij vorige week voor een vijfde keer als president werd beëdigd.
De Russische president brengt een bezoek aan twee steden: de hoofdstad Peking en de noordoostelijke stad Harbin.
Poetin zal zowel zijn ambtgenoot Xi Jinping als premier Li Qiang ontmoeten. "Na de ontmoeting met Xi Jinping zullen een aantal documenten worden ondertekend", meldt het Kremlin nog. De twee staatshoofden zullen ook een ceremonie bijwonen om de 75e verjaardag van de Chinees-Russische diplomatieke banden te vieren.
Begin april trok Poetins minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov al naar Peking. De Chinese president Xi Jinping beloofde toen al de samenwerking met Moskou te versterken, tot groot ongenoegen van de westerse landen. Sinds de Russische invasie in Oekraïne proberen ze China ervan te overtuigen afstand te nemen van Rusland.
Hooggeplaatste Russische generaal opgepakt
Net nu het Russisch offensief in Oekraïne vaart lijkt te maken, wordt het Russische ministerie van Defensie dooreengeschud. Eind april was er een corruptieschandaal, enkele dagen geleden werd minister van Defensie Sergej Sjojgoe na twaalf jaar vervangen en dinsdag raakt bekend dat een hooggeplaatste generaal werd opgepakt.
Luitenant-generaal Joeri Koeznetsov is aangehouden als verdachte van een strafbaar feit, aldus een bron bij de Russische politie aan het staatspersbureau TASS. Nog volgens die bron werden huiszoekingen uitgevoerd op Koeznetsovs werk en bij hem thuis. Verdere details over de zaak zijn niet bekendgemaakt.
Van 2010 tot vorig jaar stond Koeznetsov aan het hoofd van de afdeling binnen de legerleiding die staatsgeheimen beschermt, vandaag leidt hij de personeelsdienst. Volgens de militaire bloggers van Rybar, die goede connecties hebben binnen het ministerie, heeft het onderzoek te maken met Koeznetsovs vorige job.
Eind april werd met Timoer Ivanov ook al een viceminister van Defensie opgepakt, op verdenking van corruptie. Ivanov stond bekend als een vertrouweling van Sjojgoe.
Twitter bericht wordt geladen...
‘Amerikaans beleid hindert Oekraïense defensie’
De denktank Institute for the Study of War (ISW) noemt het in zijn dagelijkse update "absurd" dat Oekraïne in zijn verdediging tegen het Russische Charkiv-offensief geen militaire doelwitten op Russisch grondgebied mag aanvallen met Amerikaanse wapens. Daardoor worden de defensiepogingen van Oekraïne zwaar gehinderd, klinkt het.
De Verenigde Staten eisen dat Oekraïne de wapens die het uit Washington krijgt enkel op Oekraïens grondgebied inzet, zoals de bezette gebieden in het oosten van het land of op de Krim. Uit vrees voor een escalatie van de oorlog mogen de Amerikaanse wapens niet gebruikt worden boven Russisch grondgebied.
Maar die regel "vormt een zware hindernis voor Oekraïne om zich te verdedigen tegen de vernieuwde Russische invasie in de regio Charkiv", zegt het ISW. Die regio grenst direct aan Rusland.
Twitter bericht wordt geladen...
De voorbije weken moest Oekraïne daardoor machteloos toekijken hoe tienduizenden Russische troepen zich aan hun kant van de grens verzamelden en organiseerden voor de aanval die vrijdag werd gelanceerd. Sindsdien kon het Russische leger meerdere dorpen aan de Oekraïense kant van de grens innemen.
"Het Amerikaanse beleid heeft in de feiten een grote vrijplaats voor de Russen gecreëerd om hun invasiemacht bij elkaar te brengen, en van waaruit het glijbommen en andere langeafstandssystemen inzet ter ondersteuning van de invasie", zegt het ISW. Met Amerikaanse munitie zoals clusterbommen en ATACMS-raketten zou de Russische oorlogsmachinerie net over de grens, in de regio's Belgorod en Koersk, nochtans zwaar getroffen kunnen worden. Volgens het ISW zijn er "honderden legitieme militaire doelwitten" in de Russische achterhoede die Oekraïne zou kunnen treffen, maar niet mag.
"Het idee dat Oekraïne moet wachten tot een grote Russische invasiemacht hun kant op komt en de internationale grens oversteekt vooraleer ze mogen terugvechten", is volgens het ISW dan ook "absurd". Volgens het ISW kunnen de Verenigde Staten op elk moment beslissen "om de strijd gelijk te trekken en de Oekraïense kansen om het Russische offensief te verslaan, te verhogen".
Vanmorgen is Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken onaangekondigd in Kiev aangekomen voor overleg. Het is niet duidelijk of hij daar een versoepeling voor het gebruik van de Amerikaanse wapens zal aankondigen.
Twitter bericht wordt geladen...
Blinken brengt verrassingsbezoek aan Kiev om Amerikaanse steun kracht bij te zetten
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken is dinsdagochtend aangekomen in de Oekraïense hoofdstad Kiev voor een verrassingsbezoek. Hij wil de Oekraïners verzekeren dat de VS hen zullen blijven steunen, en zal extra wapens beloven op het moment dat Rusland een offensief voert in de regio van Charkiv.
Het is al het vierde bezoek van Blinken aan Kiev sinds het begin van de Russische invasie in februari 2022. Hij arriveerde in de nacht van maandag op dinsdag per trein vanuit Polen, en zal later op de dag de Oekraïense president Volodimir Zelensky ontmoeten.
Het bezoek, dat niet werd aangekondigd, gebeurt enkele weken nadat het Amerikaanse Congres met maanden vertraging een hulppakket van 61 miljard dollar goedkeurde. Sindsdien hebben de VS al zowat 1,4 miljard dollar aan militaire hulp vrijgemaakt uit hun wapenopslag. Het gaat onder meer om Patriot- en NASAM-luchtafweersystemen en artilleriemunitie.
Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken bij aankomst in Kiev.Beeld AP Meer hulp zal in een versneld tempo naar Oekraïne gestuurd worden, aangezien de vertragingen van VS de voorbije maanden ongedaan willen maken.
"Dit bezoek heeft eerst en vooral als doel om een sterk signaal te sturen en de Oekraïners gerust te stellen. Ze bevinden zich in een zeer moeilijke situatie, door de versterking van de gevechten op het oostelijke front, maar ook omdat de Russen hun aanvallen op Charkiv versterken", aldus een hoge verantwoordelijke die meereist met de minister.
Blinken zal ook "uitleggen hoe onze hulp zal worden geïmplementeerd om hun verdediging te versterken en hen de kans te geven om het initiatief opnieuw te nemen" op het slagveld, klinkt het nog.
Het laatste bezoek van een hoge Amerikaanse vertegenwoordiger aan Kiev dateert van maart, toen nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan naar Oekraïne trok.
Poetin bereidt zich voor op 'lange' oorlog tegen het Westen, volgens Oekraïne
Door zijn minister van Defensie Sergej Sjojgoe te vervangen, maakt de Russische president Vladimir Poetin duidelijk dat hij zich voorbereidt op een "lange" oorlog tegen het Westen. Dat heeft Oleksandr Lytvynenko, secretaris van de nationale veiligheids- en defensieraad van Oekraïne, maandag gezegd tegenover het Franse persbureau AFP.
"Dat doet vermoeden dat Poetin een langdurige oorlog plant. Een oorlog niet alleen tegen Oekraïne, maar ook tegen het Westen in zijn geheel, een oorlog tegen de NAVO", aldus de hoge functionaris.
Volgens Lytvynenko worden "meer dan 30.000" Russische soldaten ingezet in het nieuwe Russische offensief in het noordoosten van Oekraïne. Aan het hele front zijn ongeveer 50.000 Russische militairen actief, luidt het. Charkiv, de tweede grootste stad van Oekraïne, wordt bij het nieuwe offensief voorlopig niet bedreigd, aldus nog Lytvynenko.
Russisch president Vladimir Poetin.Beeld AFP Oekraïne: twee Russische spionnen aangehouden voor geplande bomaanslagen in Kiev
Oekraïne heeft naar eigen zeggen vier Russische bomaanslagen in Kiev verijdeld. De Oekraïense veiligheidsdienst SBOe meldt op Telegram twee Russische spionnen te hebben opgepakt, die bommen tot ontploffing wilden brengen bij bouwmarkten en een café in de hoofdstad. De berichtgeving kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Volgens de veiligheidsdienst moesten de bommen tot ontploffing gebracht worden op 9 mei, de dag waarop Rusland de overwinning van de Sovjet-Unie op nazi-Duitsland in 1945 viert. "Volgens het plan van de Russische speciale dienst moesten de explosieven ontploffen tijdens de piekuren van de supermarkten, om maximale schade toe te brengen aan de burgerbevolking", aldus de SBOe.
De veiligheidsdienst meldt dat de bommen vermomd waren als theepakketten, en bestonden uit een timer, een ontsteker, en plastic explosieven met een brandbaar mengsel. Zo zouden de Russen grootschalige branden willen veroorzaken. Bij het café was het de bedoeling om explosieven te plaatsen in een in de buurt geparkeerde auto.
Oekraïne zegt vaker Russische spionnen te arresteren op verdenking van het voorbereiden van dergelijke aanslagen. In hetzelfde bericht op Telegram schrijft de SBOe afgelopen februari een aanslag te hebben verijdeld in Lviv, in het westen van Oekraïne. Vorige week werden twee mannen gearresteerd die worden verdacht van betrokkenheid bij een complot om president Zelensky te vermoorden.
Jasper Daams
Al bijna 2.000 kinderen vermoord of gewond in oorlog Oekraïne
Minstens 1.993 kinderen zijn sinds de escalatie van de oorlog in Oekraïne vermoord of gewond geraakt. Dat zijn er gemiddeld twee per dag, meldt Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties (VN) maandag. Het echte aantal ligt volgens de organisatie hoger, maar 1.993 is het aantal dat geverifieerd kon worden.
"Zoals we in elke oorlog zien, kosten de roekeloze beslissingen van volwassenen aan kinderen hun leven, veiligheid en toekomst", zegt Unicef.
Door de oorlog zijn veel kinderen niet enkel fysiek gewond geraakt, maar kampen ze ook met mentale problemen. Volgens Unicef geeft de helft van de jonge tieners in het land aan dat ze moeilijkheden hebben bij het slapen. Een op de vijf kinderen zou last hebben van flashbacks.
Een ander gevolg van de aanslepende oorlog is schoolachterstand. De helft van de Oekraïense kinderen kan door het geweld niet altijd fysiek naar school.
Oekraïners leggen bloemen bij een herdenkingsplaats voor omgekomen burgers na een Russische raketaanval in Kramatorsk, 2023.Beeld AFP Vier doden in bezet Oekraïne en in Russisch grensgebied
In de regio Loehansk in het oosten van Oekraïne en in de Russische regio Koersk zijn maandag ten minste vier doden en zeven gewonden gevallen, bij een Oekraïense aanval. Dat melden de Russische autoriteiten.
"Er brak een hevige brand uit na een aanval op de industriezone Krasnodon (...). Helaas weten we al dat drie mensen zijn overleden en vier anderen gewond zijn geraakt", zei het Russische hoofd van de regio, Leonid Passetchnik, op Telegram. In een apart bericht gaf hij de Oekraïense strijdkrachten de schuld van de aanval.
De stad Krasnodon, vlak bij de grens met Rusland, ongeveer 45 kilometer ten zuidoosten van de regionale hoofdstad Loehansk, staat sinds 2014 onder Russische controle en staat bekend om haar kolenmijnen.
In de Russische regio Koersk, die grenst aan Oekraïne, werd een vrouw gedood en drie mensen raakten er gewond bij een droneaanval. Die was gericht op voertuigen in het dorp Popovo-Lejatchi. Dat melde de regionale overheid. In een verklaring op Telegram sprak deze bron over een aanval door "Oekraïense terroristen".
Russische grensregio's, met name Belgorod en Koersk, zijn regelmatig het doelwit van Oekraïense drone- en artillerieaanvallen.
Tariefvrije import van Oekraïense landbouwproducten naar Europa met 1 jaar verlengd
Oekraïense landbouwproducten zullen nog een jaar langer vrij van invoerheffingen en quota naar de Europese Unie mogen worden uitgevoerd. De lidstaten hebben een voorstel van de Commissie daarover maandag goedgekeurd. Aan de maatregel zijn wel vrijwaringsclausules verbonden die een aantal Europese markten moet beschermen.
Met haar zogenoemde autonome handelsmaatregelen wil de Europese Unie aan Oekraïne een economische levenslijn bieden tijdens zijn oorlog met Rusland. De maatregel is al sinds juni 2022 van kracht en wordt nu met nog eens een jaar verlengd, tot en met 5 juni 2025.
Tijdens de onderhandelingen over de nieuwe verlenging stonden verschillende vooral Oost-Europese lidstaten op de rem omdat ze de impact vrezen van de Oekraïense landbouwproducten op hun eigen boeren. Ook Frankrijk had oren naar het argument van de protesterende boeren dat massale invoer de prijzen zou doen kelderen.
Daarom is een compromis uitgewerkt dat onder meer zegt dat er een rem komt op de invoer van gevogelte, eieren, suiker, maïs, haver, gries en honing. Eenmaal de invoer van deze "bijzonder gevoelige" producten de gemiddelde importvolumes van het tweede semester van 2021 en de jaren 2022 en 2023 overstijgt, worden er automatisch heffingen opgelegd.
Tijdens de onderhandelingen was er ook veel discussie over tarwe. Dat staat uiteindelijk niet op de lijst van de bijzonder gevoelige producten, maar er is afgesproken dat de Commissie zeer snel vrijwaringsmaatregelen zal nemen indien de Europese markt of de markt van een of meerdere lidstaten wordt verstoord door de Oekraïense invoer.
Oekraïne vervangt commandant in regio Charkiv te midden van Russisch offensief
De Oekraïense commandant die het bevel voerde in een deel van de regio Charkiv, is dit weekend vervangen, meldt het Oekraïense nieuwsmedium RBC. De wisseling van de wacht komt middenin een fors Russisch offensief in het gebied, waarbij Oekraïne moet toegeven dat Rusland ‘tactische successen’ boekt.
De reden van de vervanging van commandant Yuriy Galoesjkin is niet bekend. Hij stond pas een maand aan het hoofd van de eenheid. Zijn vervanger is Mychajlo Drapaty. Drapaty was in 2014 betrokken bij de verdediging van Marioepol, toen er oorlog uitbrak in de Donbas. Ook speelde hij een rol bij de bevrijding van Cherson in 2023, in het zuiden van Oekraïne. Daarna nam hij plaats in de generale staf en kreeg hij de leiding over het trainen van militairen.
De regio Charkiv is op dit moment een van de zwaarst bevochten gebieden in Oekraïne. In de afgelopen dag heeft Rusland zeker 22 aanvallen uitgevoerd in de regio. Vooral rond Vovtsjansk wordt zwaar gevochten, maar mogelijk hebben de Russen het later gemunt op de stad Charkiv zelf, de tweede stad van het land. Rusland probeert met grootschalige offensieven te profiteren van het gebrek aan Oekraïense munitie. Nieuwe Amerikaanse hulp is toegezegd, maar nog niet overal aan het front gearriveerd.
Inwoners van de regio Charkiv worden geëvacueerd naar aanleiding van de Russische aanvallen in het gebied.Beeld AFP Joram Bolle
Oekraïne claimt energie-infrastructuur in westen Rusland te hebben aangevallen
Oekraïne claimt een olieterminal en een onderstation van het Russisch elektriciteitsnetwerk te hebben aangevallen in de oblasten Belgorod en Lipetsk, in het westen van Rusland.
"Er waren ontploffingen op de olieterminal van Oskolneftesnab bij Stari Oskol, net als op het onderstation van Jeletskaja met een capaciteit van 500 kW", aldus een bron binnen de Oekraïense defensiesector. Volgens die bron ging het om een droneaanval door de speciale diensten van de SBOe.
Oekraïne importeert recordhoeveelheid stroom
Oekraïne moet vandaag een recordhoeveelheid elektriciteit importeren uit het buitenland, zegt netbeheerder Ukrenergo. Dat is het gevolg van grote schade aan het elektriciteitsnetwerk door Russische aanvallen. In totaal importeert Oekraïne vandaag bijna 19.500 megawattuur (MWh) vanuit Roemenië, Slowakije, Polen, Moldavië en Hongarije. Dat is bijna duizend MWh meer dan het vorige record, in maart.
Normaal gesproken is Oekraïne een netto-exporteur van elektriciteit, maar aanhoudende Russische aanvallen hebben de Oekraïense capaciteit flink teruggedrongen. Ook speelt mee dat de Russen de kerncentrale van Zaporizja bezet houden, de grootste kerncentrale van Europa. Op dit moment kan die daarom niet bijdragen aan de Oekraïense stroomvoorziening.
Als gevolg van de aanvallen, moeten delen van Oekraïne op stroomrantsoen. Industriële gebruikers kunnen worden gekort op hun elektriciteitsgebruik tussen 17 uur en middernacht. Volgens Ukrenergo zitten 412 plaatsen in Oekraïne op dit moment helemaal zonder stroom.
De controlekamer van een verwoeste energiecentrale in Oekraïne. Beeld AFP Joram Bolle
Hoogste aantal Russische militairen omgekomen sinds begin oorlog, zegt Oekraïne
De afgelopen 24 uur zijn in totaal ongeveer 1.740 Russische militairen om het leven gekomen in de oorlog in Oekraïne, zo beweert het Oekraïense leger in zijn dagelijkse update. Dat cijfer is het hoogste sinds het begin van de oorlog nu meer dan twee jaar geleden. Oekraïne zegt sinds het begin van de oorlog nu al meer dan 484.000 Russische soldaten gesneuveld zijn. Ook zou het Russische leger gisteren 31 tanks, 42 pantservoertuigen en 15 artilleriesystemen verloren zijn.
De cijfers vallen niet onafhankelijk te controleren en maken deel uit van de informatieoorlog die beide landen voeren. Toch vormen ze een indicatie van de hevigheid van de gevechten, en zijn ze allicht dan ook een weerspiegeling van de Russische aanvallen op de grensdorpen ten noorden van de Oekraïense stad Charkiv, in het noordoosten van het land.
De Russen namen sinds vrijdag meerdere dorpen aan de grens tussen Rusland en Oekraïne in. Volgens de generale staf wordt nu gevochten om de stad Vovtsjansk, nabij de grens met Rusland. Volgens de Oekraïners zetten de Russen grote troepenaantallen - naar verluidt tot vijf bataljons - in het gevecht in, ondanks de grote verliezen.
Twitter bericht wordt geladen...
Hoe zwaar de Oekraïense tol is van de gevechten bij Charkiv, is niet bekend. Wel geeft het Oekraïense leger toe dat Rusland de afgelopen dagen "tactische successen" heeft weten te boeken. De Oekraïense opperbevelhebber Oleksandr Syrsky zei zondag dat de situatie in Charkiv "duidelijk verslechterd" is. "De situatie is moeilijk, maar de strijdkrachten van Oekraïne doen er alles aan om de verdedigingslinies- en posities te behouden", stelde hij.
Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn wegens het Russische offensief meer dan 6.000 mensen geëvacueerd uit de regio.
Oekraïense en Russische militaire waarnemers menen net als buitenlandse experts dat het Russische offensief nog niet meteen de stad Charkiv als doelwit heeft. De Amerikaanse denktank ISW (Institute for the Study of War) spreekt over "begrensde operationele doelstellingen". De aanvallen moeten de Oekraïense soldaten wegjagen van de grens. De opmars moet Charkiv ook binnen het bereik van de Russische artillerie brengen.
Het strategische doel bestaat erin de Oekraïense legerleiding te dwingen om soldaten en materiaal weg te trekken uit andere plaatsen aan het front in het oosten. De beperkte inzet van Russische troepen geeft aan dat "de Russische strijdkrachten op dit moment geen grootschalige operatie uitvoeren om de stad Charkiv te omsingelen of in te nemen", schrijft ISW.
