Wat is de rol van de Houthi's in het grote wespennest van het Midden-Oosten?
Het Amerikaanse en Britse leger hebben de afgelopen nacht bombardementen uitgevoerd op doelwitten van de Houthi-rebellen in Jemen. De Houthi's hebben de afgelopen weken tientallen vrachtschepen onder vuur genomen in de Rode Zee. Deze nieuwe ontwikkelingen tonen nog maar eens dat het Midden-Oosten een wespennest is, waarin het vooral draait om de strijd tussen twee grote blokken.
Wat is het nieuws?
Afgelopen nacht hebben Amerikaanse en Britse gevechtsvliegtuigen luchtaanvallen uitgevoerd boven Jemen. Hun doelwitten waren bolwerken en opslagplaatsen van de Houthi-rebellen. Nederland, Bahrein, Canada en Australië hebben hun steun verleend aan de bombardementen.
Deze westerse bombardementen zijn een reactie op de aanvallen van de Houthi’s op containerschepen en tankers die door de Rode Zee varen. De Jemenitische rebellen vallen de schepen aan met drones en raketten, als teken van steun voor Hamas bij de oorlog tegen Israël in de Gazastrook.
Door de aanvallen van de Houthi’s mijden steeds meer schepen de Rode Zee om naar Europa en terug te varen. Daardoor zijn ze genoodzaakt om helemaal rond Afrika te stomen, wat veel langer duurt en dus duurder is.
De voorbije weken is onder leiding van de VS een internationale coalitie opgezet om het scheepvaartverkeer in de Rode Zee te beschermen. In het kader daarvan hebben de Amerikanen en de Britten dus afgelopen nacht voor het eerst bombardementen uitgevoerd op Jemen. De Houthi’s hebben al aangekondigd dat ze zullen terugslaan.
Wie zijn die Houthi’s?
Maar wie zijn die Houthi's nu en waarom scharen ze zich aan de kant van de Palestijnen? Daarvoor moeten we kijken naar hun ontstaansgeschiedenis en het grotere plaatje van het Midden-Oosten.
Officieel heet de groepering “Ansar Allah”, wat “Aanhangers van God” betekent. Ze staan echter bekend als de Houthi’s omdat ze in de vroege jaren 2000 ontstaan zijn uit de familie al-Houthi, in het noorden van Jemen.
Ze beschouwen zichzelf als directe nakomelingen van de profeet Mohammed, de stichter van de islam. De Houthi’s inspireren zich grotendeels op het zaïdisme, een tak van de sjiitische islam.
Hoe is Jemen in een burgeroorlog verzeild geraakt?
Sinds 15 maart 2015 verkeert Jemen in een burgeroorlog. Die is ontstaan in de nasleep van de val van president Ali Abdullah Saleh. Zijn regering viel tijdens de Jemenitische Revolutie van 2011.
Met de komst van de nieuwe president Hadi, die minder sterk was dan de autoritaire Saleh, zagen de Houthi's hun kans schoon om meer macht en invloed te verwerven in Jemen.
Ze kregen niet alleen het noorden van het land onder controle, in 2014 namen ze zelfs de hoofdstad Sanaa in, waarna de burgeroorlog helemaal losbarstte. De regering van Jemen vluchtte naar het zuiden van het land en ging daarna in ballingschap in Saudi-Arabië.
BEKIJK - Oorlogsverslaggever Rudi Vranckx deed na het uitbreken van de burgeroorlog in Jemen deze uitleg:
Door de burgeroorlog van de afgelopen tien jaar is Jemen het armste land van de Arabische wereld geworden. De oorlog in Jemen is volgens de VN de grootste humanitaire crisis in de wereld: er zijn al tienduizenden doden gevallen en miljoenen mensen zijn op de vlucht in hun eigen land en hebben tekort aan voedsel.
Het ziet er niet naar uit dat het conflict snel beëindigd zal worden, want verschillende onderhandelingspogingen hebben nog niet tot een oplossing voor het conflict geleid.
Wat heeft dit nu te maken met de oorlog in Gaza?
Sinds 2015 is de Jemenitische burgeroorlog een internationaal conflict geworden, een zogenoemde proxy-oorlog waarbij de grote rivalen Iran en Saudi-Arabië elkaar onrechtstreeks bekampen.
Om hun invloed in het Midden-Oosten te vergroten, geven ze elk financiële en militaire steun aan één van de strijdende partijen in Jemen.
Iran steunt de Houthi’s terwijl Saudi-Arabië zich samen met een coalitie van acht Arabische landen achter de Jemenitische regering schaart. Die coalitie wordt ook gesteund door de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
De opdeling in twee kampen loopt ook volgens de grote breuklijn binnen de islam: tussen het soennisme en sjiisme.
De tweedeling tussen die grote stromingen binnen de islam, met een andere opvatting over het geloof, is de oorzaak van grote verdeeldheid in het Midden-Oosten.
Zo steunt het sjiitische Iran de eveneens sjiitische Houthi-rebellen, terwijl het soennitische Saudi-Arabië zich achter het Jemenitische gezag schaart.
Die tweedeling houdt de Houthi’s - en het eveneens sjiitische Hezbollah in Libanon - echter niet tegen om in de oorlog tussen Israël en de Palestijnen steun te verlenen aan het soennitische Hamas. Daar kiezen ze samen met het grote Iran de kant van hun moslimbroeders, tegen Israël, dat op zijn beurt gesteund wordt door de Verenigde Staten.