Het was een trotse Paul ­Gheysens, geflankeerd door een even glunderende burgemeester Bart De Wever, die op een zaterdag in september op een pers­conferentie aankondigde dat ­Antwerp niet alleen op de Bosuil zou blijven, maar ook een gloednieuw stadion zou krijgen. En snel: in 2019 zou er al in de ­fonkelnieuwe, rond­gemaakte ­arena gevoetbald worden, aan­gemoedigd door 23.000 tot ­misschien zelfs 27.000 fans. “Ik geef ons tot eind oktober om een definitief plan te hebben”, zei de voorzitter van Antwerp FC. “Paul Gheysens werkt aan de snelheid van het licht. Wij ­proberen zijn tempo te volgen en ­willen dit ­realiseren in 2019”, ­beaamde De Wever.

En er werden al concrete deadlines neergelegd: tribune 4 (de oude ­business seats achter een van de doelen die niet meer ­gebruikt worden) zou al tijdens het seizoen afgebroken en her­opgebouwd worden. “We verwachten eind oktober de nodige vergunningen”, maakte Gheysens zich sterk. Eind mei, na afloop van de competitie zouden dan ­tribune 2 (de huidige grote ‘sfeertribune’) en 3 (de ‘familietribune’ achter het andere doel) aan de beurt zijn, om die in de ­competitievrije periode in juni en juli af te werken.

Maar vijf maanden later staat die oude tribune 4 er nog altijd en werd nog geen ­enkele bouw­vergunning aan­gevraagd, bevestigt het kabinet van burgemeester De Wever, die het ­dossier in ­handen heeft genomen. Waarom het allemaal zo lang duurt en/of de timing niet in het gedrang komt? De ­Wever geeft er geen commentaar op. “We zitten nog steeds in de opmaakfase, dus kunnen we niet reageren. Pas als er effectief een vergunnings­aanvraag is, zijn we betrokken. We wachten dus af”, klinkt het.

Nochtans zijn de problemen niet ­gering. Zo zorgen niet alleen de bouwplannen zelf voor toenemende onrust, maar dook er nog een fundamenteler probleem op: grond­eigenaar Mintjens roert zich.

(Lees verder onder de kaart.)

PROBLEEM 1: Géén weg door de Groene Zone

De initiële plannen oogden voor buurt en lokale politiek bijzonder rooskleurig. Aangezien het hele ­stadion rondom dichtgemaakt zou worden, zou er nog amper ­geluid buiten de constructie te horen zijn. Maar niet alleen het geluidsvolume zou dalen, ook de lichtvervuiling zou drastisch ­afnemen. Bovendien zet Paul Gheysens extra in op veiligheid: een intern camerasysteem en ­betere compartimentering zouden die ­veiligheid drastisch ­moeten verhogen. Inclusief veel meer comfort zou ook de ­familiale fan in alle rust naar het voetbal kunnen komen kijken.

Maar dan moet je die 23.000 tot 27.000 fans eerst nog wel ín dat ­stadion krijgen. En daar knelt het schoentje. Bij de voorstelling van de nieuwe Bosuil werd gesteld dat 70% van de Antwerpfans op ­minder dan 7 km van het stadion woont. Die willen ze maximaal met de fiets en het openbaar ­vervoer naar het voetbal ­laten ­komen. Extra fietstallingen zijn geen probleem (er is nu al plaats voor meer dan duizend fietsen aan het ­stadion) en de gesprekken met De Lijn over verhoogde capaciteit en ­gratis combitickets (naar analogie met het Sport­paleis) lopen.

Maar dan blijven er nog ­duizenden fans over die wél met de wagen tot aan of zo dicht ­mogelijk bij het ­stadion willen ­geraken. En dat is een probleem. Nu al is de Bosuil op matchdagen bijzonder moeilijk te ­bereiken met de wagen. De reden is simpel: alle drukke verkeersassen ­richting Bosuil moeten allemaalvia een handvol kleinere toegangswegen op één en hetzelfde punt samenkomen, aan de hoofdparking van het stadion. Verderop parkings aanleggen en met shuttles de fans naar het stadion brengen, is maar een deel van de ­oplossing, want ook die shuttles moeten aan het stadion geraken.

Dan spreiden we dat verkeer én leggen we extra wegen aan, dacht Paul Gheysens. In de initiële (nog niet officieel ingediende) plannen werd zo achter de huidige ­tribune 2 een nieuwe weg, ­inclusief parkingplaatsen, getrokken van de Oude Bosuilbaan aan de ene kant van het stadion naar de Ter Heydelaan aan de andere kant. Pal door de Bremweide alias de ‘Groene Zone’ naast het ­stadion. Groengebied dus. En er werd nog een tweede nieuwe weg voorzien, van de Jan Welterslaan aan de voorkant van het stadion achter de huidige tribune 4 tot aan de andere nieuwe weg. Zodat er een soort ‘mini-ringlaan’ rond het stadion zou ontstaan én het aantal toegangswegen wordt ­uitgebreid.

Een plan dat op zwaar politiek verzet stuit, legt een ingewijde uit. “De Bremweide is een groene long waar niet aan geraakt wordt. Geen millimeter. Het district Deurne heeft ­bovendien ook ­eigen plannen: het verbinden van het Bisschoppenhof, via de ­hondenweide naar de Brem­weide, om zo een langgerekte groene boulevard aan te leggen. Daar zal de buurt wél iets aan hebben. Samen­gevat: mijnheer Gheysens zal iets ­anders moeten bedenken.”

PROBLEEM 2: Het recht van opstal

Een tiental jaar geleden werden de gronden van de Bosuil – nood­gedwongen want Antwerp FC zat toen diep in de financiële problemen – verkocht aan KTM Beheer, een ­privé-holding van Tania ­Mintjens, zaakvoerder van het ­gelijknamig meubelbedrijf in Westmalle en supporter. Maar ­eigenaar Mintjens gaf voetbalclub Antwerp meteen een recht van opstal op de gronden tot 2052. Onder een aantal strikte voorwaarden: het recht van opstal werd aan de vzw RAFC gegeven, daarvoor moest een jaarlijkse cijns betaald worden (op dit ­moment iets meer dan 50.000 ­euro, geïndexeerd), dat recht werd doorgegeven aan de NV RAFC, zodat Antwerp FC (en ­enkel die club) er gebruik van kon maken, om voetbal te spelen.

En daar is nu een probleem ­opgedoken. In december 2017 besliste de raad van bestuur van RAFC NV (Paul Gheysens en ­zonen, operationeel directeur van Ghelamco Barbara De Saedeleer en Luciano D’Onofrio) om een deel van dat recht van opstal van RAFC NV voor vijftien jaar over te dragen naar een dochter­onderneming van Ghelamco: ­Docora NV, om de bouw van de nieuwe hoofdtribune te finan­cieren. Want in het besluit van de raad van bestuur stond duidelijk dat RAFC NV daarna de infrastructuur van Docora NV moest leasen gedurende vijftien jaar, voor een jaarlijkse vergoeding van 3,5 miljoen euro. Na vijftien jaar zou voetbalcub Antwerp zo meer dan vijftig miljoen euro ­betalen aan een dochteronder­neming van Ghelamco voor de nieuwe tribune.

En dat is een eenzijdige inbreuk op het ­originele contract over het recht van opstal, oordeelt eigenaar ­Mintjens. Volgens ingewijden is ­Mintjens principieel niet opgezet met deze constructie. De Bosuilgronden moeten ten allen tijde gebruikt ­worden ten gunste van voetbalclub Antwerp, was het ­opzet van Mintjens, zelf ook ­supporter van de Great Old. En niet bedoeld om er andere NV’s aan te laten verdienen. Mintjens liet Paul Gheysens dat enkele maanden geleden ook schriftelijk ­weten, met de vraag voor snel overleg. Maar sindsdien zou ­Mintjens niets meer gehoord ­hebben van Gheysens.

PROBLEEM 3: Geen toestemming voor sloop

En de familie Mintjens heeft nog een stok achter de deur, zo ­melden diverse bronnen. Toen de familie Mintjens de gronden in handen kreeg, erfde ze ook de ­bijkomende ‘rechten’ die de ­vorige eigenaar, de NV Antwerp Stadion, had ver­worven. En naast de naakte eigendom van de ­gronden waarop de Bosuil staat, zaten daar ook zakelijke rechten in op de infrastructuur die op die gronden stond.

Concreet: niet alleen de ­tribunes, maar ook de andere ­gebouwen op de grond kunnen niet veranderd en nog minder afgebroken worden, zonder dat Mintjens daarvoor expliciet ­akkoord moet geven. “In principe zou dit ook al geldig geweest zijn toen de oude tennischalet voor de hoofdingang werd afgebroken of toen de oude hoofdtribune werd platgegooid voor de bouw van de nieuwe hoofdtribune, maar Mintjens heeft daar niet moeilijk over gedaan”, zegt een ingewijde. “Maar nadat het recht van opstal werd aan­geraakt, door die nieuwe NV op te richten, is de situatie veranderd.”

Samengevat: Paul Gheysens zal eerst grondig overleg moeten plegen met de grondeigenaar voor er ook nog maar iets nieuw gebouwd kan worden op de Bosuilgronden. ­“Volgens mijn info wil Mintjens de stadionplannen zeker niet ­tegenhouden”, zegt een bron. ­“Integendeel, Mintjens erkent de enorme inspanningen die de heer Gheysens gedaan heeft voor de club en wil ook dat Antwerp kan blijven groeien. Ze willen alleen een correcte naleving van de ­bestaande contracten én mee ­betrokken worden als ­eigenaar van de gronden. Het is toch té gek voor woorden dat er nog nooit over het nieuwe stadion is ­gesproken met Mintjens als grondeigenaar?”