De nieuwe koude sportoorlog is niet aanstaande, hij is al een tijdje begonnen

Het is vandaag meer dan ooit het Westen tegen het Oosten. De nieuwe koude sportoorlog is niet aanstaande, hij is al een tijdje begonnen.

De nieuwste rel is een week oud en blijft de internationale sportgemoederen beroeren. De hamvraag? Zijn de Chinese zwemmers in 2021 terecht vrijuit gegaan voor een positieve plas op TMZ of trimetazidine, een middel voor hartlijders?

Drieëntwintig Chinese zwemmers hebben in juni 2021 bij een preolympische competitie een positieve plas afgeleverd, allemaal op TMZ. Die competitie vond plaats in Shijiazhuang, dus op Chinese bodem, en de controle werd afgenomen door het Chinese antidopingagentschap Chinada, dat de positieve resultaten heeft doorgemeld aan het wereldantidopingagentschap WADA.

Uiteindelijk nam WADA vrede met de uitleg van Chinada, en die luidde dat alles erop wees dat het om een vorm van contaminatie ging. De gevonden hoeveelheden waren extreem laag en fluctueerden van dag tot dag.

WADA kon niet naar China afreizen omwille van covid-reisbeperkingen en de uitgestelde Olympische Spelen van Tokio kwamen er snel aan. WADA aanvaardde de uitleg van Chinada en besloot niet te vervolgen. Zaak geklasseerd. Dacht men.

Tot bijna drie jaar later iemand bij WADA meende te moeten lekken naar de Duitse zender ARD, waarop die de vrienden van The New York Times mee in het bad trok en die twee brachten afgelopen weekend het verhaal van wat nu sinds een week de WADA-China-cover-up of het WADA-China-complot heet.

Inmiddels weet men dat 13 van de 23 positief geteste zwemmers hebben deelgenomen aan de Spelen van Tokio en dat ze samen vijf medailles hebben gewonnen, waaronder drie gouden. China eindigde toen als vierde land met zes zwemmedailles.

De reactie liet niet op zich wachten. Zwemmers uit de VS schreeuwden het uit dat ze waren bedrogen, een Brit vroeg om een levenslange straf, de Duitse minister van Sport vroeg een onderzoek en Travis Tygart, de baas van het Amerikaanse antidopingagentschap, zag zijn kans schoon om WADA aan de schandpaal te nagelen.

Waarop WADA dan weer dreigde met een rechtszaak en het openbaar maken van eerdere contaminatiegevallen die in het voordeel van Amerikaanse atleten waren geklasseerd. Zoals die ene vreemde TMZ-case van een Amerikaanse atlete die nog nooit haar land had verlaten, maar positief was op een middel dat alleen in Oost-Europa wordt gebruikt. Voorlopige uitkomst: het is Oost tegen West. Wie we nog niet hebben gehoord in kamp-Oost zijn de Russen. Die vragen zich nu af waarom WADA strenger was voor hen dan voor de Chinezen.

TMZ is het middel waarop de Russisch kunstschaatsster Kamila Valijeva in de aanloop naar de Winterspelen in 2022 werd betrapt en voor wie ook het argument contaminatie (haar opa nam dat middel enzovoort) werd aangevoerd. Dat werd niet aanvaard. Valijeva zit momenteel een vierjarige straf uit.

Er zijn er wel meer, ook in het Westen, die vinden dat Valijeva toen de prijs betaalde voor het Russische pariastatuut ten gevolge van de vele dopingschandalen. Volgens specialisten is het fysiologische onzin om TMZ in sporten als kunstschaatsen en zwemmen als doping te beschouwen.

Positief is dat het de verbranding van glucose zou bevorderen boven die van vetzuren, althans bij wie last heeft van een slecht pompend hart of van angina pectoris (hartbeklemming). Of dat ook helpt bij gezonde mensen, en zeker bij disciplines die door de aard van de inspanning zo al een beroep doen op maximale glucoseverbranding, is altijd al betwijfeld.

Bovendien zitten de sporters niet te wachten op de meest voorkomende bijwerkingen zoals spierstijfheid, beven en trage bewegingen. Doping moet logisch zijn inzake substantie, werking en timing, en als die drie elementen afwezig zijn en bovendien de gevonden hoeveelheden uiterst laag, dan is de kans erg groot dat het om contaminatie via supplementen gaat.

De beslissing van WADA om destijds de Chinese uitleg te aanvaarden en niet te vervolgen kun je kwalificeren als schuldig verzuim, maar evengoed als moedig. Tegelijk is ze niet helemaal consequent. In België heeft veldrijder Toon Aerts net twee jaar uitgezeten voor een product dat onvrijwillig in zijn urine is terechtgekomen. Wielrenster Shari Bossuyt is net begonnen aan haar twee jaar voor hetzelfde product, waarvan de controlerende instantie en sportbond toegeven dat het om contaminatie gaat.

Het kan natuurlijk niet dat je zwaarder wordt gestraft omdat de ene bond (UCI) en het ene land (Frankrijk) heiliger willen zijn dan de dopingpauzen door een strakke toepassing van de reglementen terwijl het doping-Vaticaan, WADA, wel afwijkt van de strikte aansprakelijkheid.