Dorpszalen in 200 Vlaamse dorpen dreigen te verdwijnen: "Cruciaal voor het leven in een dorp"

Voor Dieleman is een dorpszaal meer dan de klassieke parochiezaal. "Dat is meteen het beeld dat je daarbij kan hebben, maar voor ons is een dorpszaal steeds dé plek in het dorp waar mensen samenkomen om elkaar ontmoeten. Ze is er zowel voor verenigingen als voor mensen in de privésfeer, bij familie- of trouwfeesten bijvoorbeeld."

Toch stelt Dieleman, na een bevraging bij 600 afdelingen van de Landelijke Gilden, dat 200 dorpen hun dorpszaal in de toekomst dreigen te verliezen. "We stellen vast dat de regelgeving steeds ingewikkelder en strenger wordt. Dat gaat over energie en brandveiligheid bijvoorbeeld. Daardoor zijn er grote investeringen nodig om die zalen up-to-date te houden."

"Dat legt veel druk op de mensen die die zalen beheren. Dat zijn vaak vrijwilligers, want zo een zaal is per definitie niet echt winstgevend om uit te baten", gaat hij verder. "We zien ook wel dat die beheerders steeds ouder worden, maar het is niet zo dat jongeren zich daar niet meer voor willen engageren. Je hebt nu eenmaal veel ervaring nodig omdat die regelgeving zo ingewikkeld is."

"Daarbij komt nog dat een aantal vroegere vaste krachten die die zalen in eigendom hadden, zoals parochiale vzw's, toch wel andere beslissingen aan het nemen zijn."

Dieleman legt uit waarom de Landelijke Gilden een dorpszaal zo noodzakelijk vinden. "Vandaag lijkt het platteland wat verwaarloosd te worden, bijvoorbeeld omdat heel veel diensten wegtrekken. Zo zijn postkantoren, bankautomaten en handelaars steeds minder in kleinere dorpen aanwezig."

"Een dorpszaal is net dan cruciaal om het leven in dat dorp te garanderen", legt hij uit. "Die zalen laten mensen in een dorp echt samen leven, niet alleen samen wonen. Voor ons is een dorpszaal dé plaats die zal maken dat onze dorpen in de toekomst bruisende omgevingen blijven, waar het fijn is om te wonen en waar mensen graag samenkomen."

De Landelijke Gilden willen daarom ten zeerste vermijden dat de Vlaamse dorpszalen verder blijven verdwijnen. "Wij vragen aan de volgende Vlaamse regering om actief te investeren in deze ontmoetingsinfrastructuur. Zowel in onze dorpen als in onze steden staan die onder druk, Vlaamse middelen zijn daar echt nodig."

"Daarnaast vragen wij aan lokale gemeentebesturen om actief een visie over die ontmoetingsinfrastructuur uit te werken, samen met de vrijwilligers die die zalen beheren en de bewoners die er nood aan hebben."

"'Hoe gaan wij verzekeren dat mensen elkaar nog kunnen ontmoeten en elkaar nog kunnen kennen in dit dorp?' Dat moeten gemeentebesturen inschrijven in de beleidsplannen, ook voor de volgende beleidsperiode die eraan komt."

"De dorpszaal zal zeker zijn plaats blijven hebben, maar wij kijken ook naar andere mogelijkheden in de toekomst", zegt Dieleman nog. "Het dorpshuis is daar 1 van."

"Dat is eigenlijk een huis, een zaal of een ander gebouw waar allerlei functies samenkomen. Denk aan zorgorganisaties, die zo formele en informele zorg dichter bij mensen in dorpen kunnen brengen, maar ook aan verenigingsactiviteiten of een mobiele bibliotheek bijvoorbeeld. Een dorpshuis kan ook een vrije inloop hebben, zodat bewoners elkaar er kunnen ontmoeten."