Leerlingen kunnen meer macht grijpen op middelbare scholen

Almere

Waarom doet u hier onderzoek naar? Hebben uw leerlingen geklaagd?

‘Haha, nee hoor. Ik heb juist een fantastische leerlingenraad. Het zijn de meest efficiënte vergaderingen die ik jaarlijks heb. Juist daarom vroeg ik me af waar dat succes aan te danken is. Ik combineer mijn onderzoek met mijn studie public management aan de TIAS Universiteit.’

Hoeveel macht hebben leerlingenraden?

‘Dat is vaak niet officieel vastgelegd, ook niet op het Oostvaarders College. In de praktijk heeft onze leerlingenraad veel invloed. Onlangs hebben ze aan leerlingen uit alle jaarlagen gevraagd wat er beter kan op school. Van die aanbevelingen kunnen wij zeker 80 procent overnemen.’

Welke voorstellen van de leerlingenraad heeft u het afgelopen jaar doorgevoerd?

‘Er is een studieruimte ingericht op de tweede verdieping, omdat leerlingen te weinig plek hadden om te leren. Tijdens de les mogen leerlingen daarnaast een flesje water drinken. En ze hebben meer invloed gekregen op het toetsrooster. Zo voorkomen we dat zware vakken achter elkaar worden gepland.’

Het lijkt bij u allemaal prima te werken. Wat is dan het probleem?

‘Uit onderzoek van scholierencomité LAKS blijkt dat slechts 37 procent van de leerlingen denkt te kunnen meepraten over wat er op school gebeurt. Toch heeft vrijwel elke middelbare school een leerlingenraad. Hun invloed is in de praktijk dus beperkt. Dat moet volgens mij anders, in het belang van leerlingen én scholen. Leerlingen willen graag meedenken over hoe het beter kan op school. Daarnaast moeten leerlingenraden aan hun klasgenoten duidelijker maken wat ze precies doen.’

Zitten scholen wel te wachten op meer invloed van leerlingen?

‘Dat is niet altijd het geval, sommige scholen gebruiken de raad manipulatief. Die scholen beslissen alles zelf, maar hebben een leerlingenraad om participatie te veinzen. Dat is natuurlijk niet goed, en de meeste scholen staan dan ook echt open voor de ideeën van leerlingen. Het is zaak dat zij goed aangeven wat de functie van de leerlingenraad is. Mogen die alleen signalen afgeven, of ook meedenken en meebeslissen, bijvoorbeeld zelf feesten organiseren? Maak het concreet, dan kunnen leerlingen aan de slag. Daarnaast moeten scholen ook kritisch naar zichzelf kijken: nemen wij leerlingen wel serieus? Er moet tijd en ruimte komen om te vergaderen, en geld om aan reclame te doen.’

Hoe eisen leerlingenraden die macht op?

‘Ik heb een module ontwikkeld waarmee leerlingenraden hun positie kunnen bepalen. Eerst kijken ze waar de raad nu staat, daarna bepalen ze welke rol ze graag willen spelen. Met de uitkomsten kunnen ze naar de schoolleiding stappen.’