Binnenkort vindt in Brussel Niveau S plaats, een conferentie rond veiligheid en innovatie. Voor bezieler Jan Jambon moest het het sluitstuk worden van zijn werk als minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid, en het startschot van een verkiezingsstrijd waarin veiligheid voluit uitgespeeld zal worden.

Zaterdag houdt dS Weekblad die veiligheids- en beveiligingscultuur tegen het licht. Hieronder leest u alvast een voorproefje.

De S in Niveau S staat niet voor sciencefiction, maar voor security, safety en society. En het is een kleine herinnering aan wie vergeten was dat er in ons land zoiets als Niveau 4 bestaat.

‘Stel je voor’, zo staat het op niveauS.be. ‘Een perfect veilige, geborgen samenleving waarin van criminaliteit of gevaar geen sprake is. Een niveau van veiligheid waarin burgers weerbaar zijn voor al het malafide dat hen wil verleiden. Een niveau waarin tegelijk de meest innovatieve technologie ons bewaakt.’ Jambon is vertrokken, maar veiligheid blijft bovenaan de politieke agenda staan. 'Dank voor gevoerde beleid, dat ik met volle overtuiging zal verderzetten in het belang van de veiligheid van de burger', tweette zijn opvolger Pieter De Crem.

Criminaliteit daalt

Kleurt het politieke discours donker, de statistieken wijzen er nochtans op dat westerse landen, ondanks de aanslagen, jaar na jaar veiliger worden.

‘Het gaat over meer dan terreur’, zegt Els Enhus, professor criminologie aan de VUB. ‘We leven in een samenleving waarin een dakloze niet langer een sociale uitdaging maar een veiligheidsprobleem is. Gaat het over de gele hesjes, dan vooral over de kans op geweld. Angst wordt het verhaal binnengesmokkeld om risico’s uit te vergroten. Veiligheid is een thema waarop politici zich profileren, het levert stemmen op. En zo wordt de angst voor criminaliteit aangewakkerd, cynisch genoeg op een moment dat die criminaliteit daalt.’

----

De nieuwe veiligheidstechnologie hertekent ook de openbare ruimte. In hoog tempo duiken camera’s op in het straatbeeld. Rond snelwegparkings worden slimme hekken geplaatst. Gemeenten rusten pleinen uit met geluidsdetectoren. En wie weet volgen wifisnuffelaars straks transmigranten. De mogelijkheden zijn eindeloos. Alleen: stuurt het aanbod niet stilaan de vraag?

‘In vergelijking met politiediensten in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk kunnen wij zelf heel weinig aan research doen’, zegt Willy Bruggeman, voorzitter van de Federale Politieraad. ‘Ik heb ook de indruk dat de politie soms te snel nieuwe technologieën gebruikt zonder dat de deugdelijkheid ervan bewezen is. Firma’s proberen alles te verkopen, natuurlijk, maar er zitten ook hypes tussen. Bovendien moet je genoeg mensen in huis hebben die met die technologie kunnen werken.’

Dat heel wat bedrijven staan te springen om die taak op zich te nemen? ‘Dat kan, maar hoe ver ga je daarin mee? Het kan toch geen commerciële bedoening worden? Er is ook technologie waarover ik mij zorgen maak. Ik ben voor camera’s, maar als je ze overal gaat hangen, heb ik daar wel een probleem mee. Er is meer visie nodig over het gebruik ervan.’

Zaterdag leest u in dS Weekblad het volledige artikel over het snijvlak tussen security en privacy. ‘We hebben sinds de aanslagen veel opgegeven. We gaan mee in het veiligheidsdenken en zijn bereid een prijs te betalen. Terwijl mijn privacy ook mijn veiligheid is. Als geweten is waar ik op elk moment van de dag ben, dan is dat een bedreiging voor mijn veiligheid.'