Macron lapt Europese regels aan zijn laars om protest gele hesjes te bedwingen

In een poging de opstand van de gele hesjes te bedwingen, deelde Macron een reeks douceurtjes uit voor de laagste inkomens: het minimumloon gaat omhoog, de laagste pensioenen worden ontzien bij een al geplande belastingverhoging, overuren worden voortaan niet meer belast en ten slotte deelde Macron een sigaar uit andermans doos uit: hij spoorde de werkgevers aan hun personeel belastingvrij met een eindejaarsuitkering te belonen.

Eerder had de regering ook al de aangekondigde verhoging van de brandstofaccijnzen – onderdeel van het klimaatbeleid – moeten schrappen om de ‘gele woede’ te beteugelen. Voor Macron is het een vernederende terugtocht. Hij trad aan als de hervormer die zich, anders dan zijn voorgangers, niet zou laten afschrikken door de traditionele Franse straatprotesten.

De buiging voor de gele hesjes gaat de staat volgens Franse experts zeker 10 miljard euro kosten. Alleen al door het opschorten van de accijnsverhoging op benzine en diesel loopt de staatskas ruim 4 miljard euro mis. De pensioenmaatregel kost bijna 2 miljard, de verhoging van het minimumloon 1 à 2 miljard en door het schrappen van de belasting op overuren raakt de fiscus nog eens 1,7 miljard kwijt.

Daarbij komt nog eens een tegenvaller van naar schatting 4 miljard euro doordat de economische groei volgens minister van Financiën Bruno Le Maire als gevolg van de gelehesjesonrust lager zal uitvallen. Het resultaat is dat Frankrijk volgend jaar weer terechtkomt bij het groepje zondaars tegen de begrotingsregels van de Europese Unie.

Macron beriep zich er net op dat het Franse begrotingstekort dit jaar voor het eerst sinds tien jaar binnen de norm van 3 procent was gebleven. Eigenlijk voldeed Frankrijk daarmee nog niet helemaal aan de eisen van het Stabiliteits- en Groeipact: als de economie goed draait, moet het tekort nog verder omlaag. Maar voor Parijs was het een prestatie van formaat; sinds de invoering van het pact heeft Frankrijk maar vier keer voldaan aan de Europese begrotingseisen.

Vingers branden

Het ziet ernaar uit dat het begrotingstekort nu zal oplopen tot 3,5 procent van het bbp, ruim boven de 2,8 procent die Frankrijk dit jaar noteerde. Dat is een zware tegenvaller voor Macron, die met het in toom houden van de Franse begroting juist wilde bewijzen dat zijn land op het goede spoor zit. Op die manier wilde hij bij de andere eurolanden de achterdocht wegnemen tegen de Franse plannen voor een drastische hervorming van de eurozone, met een minister van Financiën en een apart parlement. Vooral de noordelijke landen zijn bang dat die constructie zal uitlopen op een transferunie, waarbij zij opdraaien voor de tekorten van de ‘Club Med’, zoals de zuidelijke landen in die kringen weleens schamper worden genoemd.

Voorlopig hebben de noordelijke landen die vergaande integratie weten tegen te houden, al komt er wel een schokfonds om landen met financieel-economische problemen te helpen. Maar van Macrons droom van een fonds met duizenden miljarden euro’s is weinig terechtgekomen. De noordelijke landen houden de hand op de knip: hoeveel geld er in het fonds komt, kan alleen met instemming van alle landen worden besloten.

Na de ommezwaai van Macron rijst bij de andere landen de twijfel of hij wel in staat is de rest van zijn hervormingsagenda uit te voeren. Voor volgend jaar staat een hervorming van het pensioenstelsel op het programma, maar het is de vraag of Macron daaraan zijn vingers zal willen branden.

Het terugdraaien van de nieuwe benzineaccijnzen heeft ook zijn positie als kampioen van het Klimaatakkoord van Parijs danig aangetast. “Het Akkoord van Parijs pakt niet zo goed uit voor Parijs”, tweette president Trump pesterig. “Protesten en rellen in het hele land.” In een andere tweet gaf hij zijn ‘vriend’ Macron de raad het ‘belachelijk dure’ akkoord in de prullenmand te gooien en het “geld aan de mensen terug te geven in de vorm van belastingverlagingen”.