Wat zijn die Europese Spelen?

Als enige continent miste Europa - bakermat van veel sporttakken én wieg van de Olympische Spelen - een groot multisportevenement, een tegenhanger van de Gemenebestspelen of de Asian Games. De achterliggende bedoeling was om een impuls te geven aan de sport op het Oude Continent, die bedreigd wordt door de opkomst van vooral Aziatische naties. Na verloop van tijd zouden deze European Games het tweede grootste sportevenement na de Olympische Spelen moeten worden.

Wie wil dit organiseren?

Gelokt door de plaatselijke oliemiljarden landde de eerste editie vier jaar geleden in Baku, de hoofdstad van Azerbeidzjan. De voormalige Sovjetrepubliek besteedde een paar miljard euro aan fonkelnieuwe stadions, hotels, infrastructuur en atletenverblijven. Minsk, hoofdstad van het arme Wit-Rusland, kiest voor een zuinigere aanpak. Het Wit-Russische budget wordt geschat op zo’n 60 miljoen euro, ongeveer de helft van wat Azerbeidzjan alleen aan zijn openingsceremonie besteedde. Daarin waagde Lady Gaga zich aan Imagine van John Lennon. Voor dat vergrijp ontving zij een slordige twee miljoen euro.

Zijn de Europese Spelen levensvatbaar?

Dat valt nog af te wachten. Het evenement verkeert na amper twee edities al in ademnood. Minsk geldt als plan B, nadat Nederland had afgezegd omdat de overheid onvoldoende financiële steun leverde. Dat het Poolse Krakau de enige kandidaat is voor de derde editie getuigt evenmin van florissante vooruitzichten. Aanvankelijk was het de bedoeling om West- en Oost-Europese steden met mekaar af te wisselen, maar deze kant van het continent toont amper interesse. Ook onrustwekkend: vier jaar geleden zakten nog 6.000 atleten naar Baku af, Minsk moet het met 4.000 sporters stellen. Het aantal disciplines is teruggebracht van twintig naar vijftien en het evenement is met zeven dagen ingekort. Azerbeidzjan lokte atleten en landen met premies. Goud was goed voor 3.560 dollar, een achtste plaats bracht nog 180 euro op en elk olympisch comité kreeg een vergoeding van 50.000 euro. Het armlastige Wit-Rusland heeft alle winstpremies geschrapt en springt slechts voor twintig procent bij in de verplaatsingsonkosten. Logement is nog wel gratis, maar de luxueuze nieuwbouw van Baku is vervangen door de soberheid van een universitaire campus.

Wat is het verschil met Glasgow 2018?

Behoorlijk groot. Verwar de Europese Spelen niet met de Europese kampioenschappen, zoals die vorig jaar in augustus 2018 in Glasgow voor het eerst plaatsvonden. Dat initiatief ging uit van de reeks Europese sportbonden, die in één stad tegelijkertijd hun continentale kampioenschap organiseerden. Deze samenwerking bleek sportief en extrasportief een aanzienlijke meerwaarde te zijn. De grootste namen van de verschillende disciplines repten zich naar Glasgow, gevolgd door een legertje reporters. Vanuit Minsk biedt Sporza dit keer zelfs geen live verslaggeving.

Wat staat er sportief op het spel?

In het boksen en het judo gelden de Europese Spelen ook als Europees kampioenschap. Atleten uit boogschieten, tafeltennis en schieten kunnen zich in Minsk kwalificeren voor Tokio 2020. Hun collega’s uit atletiek, karate, badminton, wielrennen en judo strijden voor punten op hun olympische ranking. In 3x3 basketbal, gymnastiek, kajak, worstelen, beachvoetbal en sambo gaat het om de competitie en om de eer.

Zitten er tussen die 4.000 atleten ook vedetten?

Ze zijn niet ál te talrijk, dat slag volk. Vier jaar geleden trok België met de A-listers Tom Boonen, Sven Nys en Ann Wauters naar Baku. Dit keer voeren de wereldkampioenen Nicky Degrendele (keirin) en Nina Derwael (gymnastiek), aangevuld met olympisch judobrons Charline Van Snick, een afgeslankte delegatie aan.

In de andere disciplines ligt de vaderlandse star power een stuk lager. Atletiek stuurt niemand en het wielergekke België vaardigt zelfs geen wegploeg af. Nederland kiest daarentegen wél voor zijn koersende elite: van Marianne Vos over Anna van der Breggen tot Jan-Willem van Schip. Voor Groot-Brittannië geldt pistier Jason Kenny, zesvoudig olympisch kampioen, als grootste blikvanger. Op de Franse gigant Teddy Riner na staan vrijwel alle Europese topjudoka’s paraat. Daarnaast? Een paar duizend meisjes en jongens die vooral in intieme kring bekend zijn. Drie van de grootste olympische disciplines - atletiek, zwemmen en gymnastiek - organiseren later op het jaar hun WK’s. Hun vedetten hebben dus een hoger doel.