Cave fluistert. Hij ademt tragiek en verdriet. De mensen in de kamer luisteren. Ze zijn aandachtig en vaak helemaal stil. Alleen zitten er twintigduizend mensen in het Sportpaleis, en toch zingt Cave over het gemis met de intimiteit van een man die zijn hart uitstort bij een goede vriend. Die tussen het huilen door af en toe iets stukgooit tegen de muur. Omdat wanhoop ook passioneel kan zijn. Het publiek voelt zich voyeur en betrokken tegelijk. En net op dat moment zwelt de muziek in een oogwenk aan tot een muur van geluid.

De set begon met Anthrocene, een van de vele nummers uit zijn jongste The Skeleton Tree, dat bij tijden meer aanvoelt als een droomsequentie dan een conventioneel album. De dood van Caves tweelingzoon Arthur (15) – die nabij hun woonplaats in het Britse Brighton van een klif viel – kleeft aan de plaat, ook al was een groot deel opgenomen vóór het incident. Zo zal er vanaf nu een Nick Cave zijn van voor en een van na het verlies, van voor en na The Skeleton Tree. “Nothing really matters when the one you love is gone”, zong hij een uur later getekend in I Need You.

Staande ovatie halfweg

Echt pakkend werd het vanaf Jesus Alone, een ambientsong die nog het meest doet denken aan een langgerekte zucht. “I’m calling you”, zong hij met lijzige stem. Cave danste bezwerend en zocht contact met de eerste rijen in het publiek. Hij dirigeerde als een hogepriester de uitgestoken handen en spuwde de woorden in hun gezichten, een pak getormenteerder dan op plaat. Het concert kreeg de allures van een seance.

“Can you feel my heart beat?” vroeg Cave terwijl hij zich tijdens Higgs Boson Blues letterlijk in de massa gooide. De ontlading en opgekropte emoties bij het publiek waren dan ook ongezien. Elk applaus was er een dat je doorgaans aan het einde van een concert ziet, nog voor halverwege was er een eerste staande ovatie.

Al vier decennia staat Nick Cave aan de zijlijn van de muziek. Met één been buiten trends en consensus, terwijl hij – vaak met zijn Bad Seeds – toch een stempel drukte van punk- en garagerock tot opzwellende liefdesballades. Maar nergens in zijn oeuvre speelde hij eerder zelf zó de hoofdrol. En alleen een cynicus ziet hierin commercie-vermomd-als-authenticiteit, een welgekomen zetje in de marketingcampagne. Ironisch genoeg is het wel voor het eerst dat Nick Cave & the Bad Seeds toeren langs de grote arena’s, en zijn cultstatus ontpopt lijkt tot het absolute sterrendom.

Meesterlijk meezingmoment

Songs als Tupelo (1985), From Her to Eternity (1984) en The Mercy Seat (1988), met een van de vele hoofdrollen voor violist Warren Ellis, zijn waardig ouder geworden. Meer doorleefd, zonder iets van hun schoonheid te verliezen. Intens, agressief zelfs, en tegelijk zacht en teder. Het is een tegenstelling, een schizofrenie, die Cave als geen ander beheerst, zo bleek opnieuw. Net zo in Red Right Hand, waarin hij een exorcisme van zijn eigen demonen leek te beleven.

Nog een hoogtepunt: het door de meester gevraagde meezingmoment bij Into My Arms dat uitvloeide in een a capella van het publiek. Distant Sky en Skeleton Tree sloten de set na twee uur gepast af. Het was na enkele omzwervingen in de tijd opnieuw ontwaken in het heden, met alle besef van dien. Maar Cave stond er waardig, en de liefde van het publiek leek onvoorwaardelijk.

Na een korte break kwam hij terug voor een encore, een drievoudig feest der herkenning: The Weeping Song, Stagger Lee en Push the Sky Away. Soms is een synopsis eenvoudig: de beste nog levende performer gaf het concert van het jaar. Cave is gelouterd. En iedereen met hem.

INFO

Nick Cave & the Bad Seeds

Gezien in Sportpaleis, Antwerpen op vrijdag 13 oktober.